طراحی با حنا یا حنانگاری هزاران سال است که در میان انسان‌ها رواج دارد و شامل کشیدن طرح‌هایی شگفت‌انگیز با رنگ طبیعی روی پوست است که مانند خالکوبی یا تتو موقت عمل می‌کند.
خاستگاه و منشأ حنا
حنا هزاران سال است که به صورت پودر و خمیر به عنوان رنگ طبیعی و داروی گیاهی استفاده می‌شود. شاید بیشتر آن را به خاطر سنت خالکوبی با حنا در هند بشناسید، اما در بسیاری از کشورهای دیگر در سراسر آسیا، شمال آفریقا و خاورمیانه نیز یافت می‌شود.
اصطلاح حنا عربی است و به گیاه و همچنین ماده استخراج شده از آن اشاره دارد.
گیاه حنا
حنا از گیاه معطر حنا با نام علمی لاوسونیا اینترمیس (Lawsonia inermis) به دست می‌آید. حنا در خاک خشک در دمای حدود ۴۸ درجه سانتیگراد رشد می‌کند. کارشناسان از منشاء دقیق این گیاه مطمئن نیستند، زیرا استفاده از آن به هزاران سال قبل و کشورهای مختلف باز می‌گردد.
محصولات حنا
برگ‌های له‌شده حنا را می‌توان به پودر یا خمیری به رنگ سبز تیره تبدیل کرد. حنا سرشار از لاوسون است که یک رنگ طبیعی نارنجی/قرمز تیره است. بنابراین در حالی که خمیر آن سبزرنگ است، رنگ حاصل از آن قرمز به نظر می‌رسد.
طیف رنگ حنا
بسته به کیفیت حنا، مدت زمانی که روی پوست می‌نشیند و نحوه جذب پوست، نتیجه می‌تواند از نارنجی کم‌رنگ تا شرابی تیره متغیر باشد.
استفاده دارویی
از گذشته اعتقاد بر این بود که حنا دارای ارزش دارویی است و برای درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها مانند سردرد، معده درد، سوختگی و زخم‌های باز استفاده شده است.
تبدیل شدن به یک هنر
حنا در نهایت تبدیل به ابزاری تزئینی شد. دسترسی آسان به گیاه حنا بدین معنی بود که همه افراد جامعه می‌توانستند پوست خود را با طرح‌های حنا زینت ببخشند.
مصر باستان
در مصر باستان از حنا به عنوان یک عمل زیبایی بر روی بدن استفاده می‌کردند. گفته می‌شود که حتی کلئوپاترا، آخرین ملکه مصر باستان، از آن استفاده می‌کرد.
مصریان باستان از حنا در مراسم تدفین خود نیز استفاده می‌کردند و قبل از مومیایی کردن ناخن‌های مردگان را با آن رنگ می‌کردند.
حنا در جشن‌ها
همانطور که استفاده از حنا در طول قرن‌ها تکامل یافت، اهمیت و معنای جدیدی در فرهنگ‌های مختلف پیدا کرد. در بسیاری از کشورهایی که استفاده از حنا رواج دارد از آن در زمان جشن‌های مذهبی و فرهنگی استفاده می‌شود.
در برخی جوامع اسلامی از حنا در روز عید فطر استفاده می‌شود. همچنین در هند و ایران همراه با عروسی مراسمی به نام حنابندان وجود دارد.
آرام کردن اعصاب
اعتقاد بر این است که علاوه بر ظاهر زیبا، اثر خنک‌کنندگی طبیعی خمیر حنا باعث آرامش اعصاب می‌شود.
عمق رنگ
خرافات زیادی در مورد حنای عروسی وجود دارد. به عنوان مثال، یک باور رایج این است که هر چه رنگ لکه حنا تیره‌تر باشد، پیوند بین زن و شوهر قوی‌تر می‌شود. عوامل دیگری مانند محل قرارگیری حنا و سبک طراحی نیز اهمیت دارند.
طرح‌های رایج
نیلوفر هزار گلبرگ
ساهاسرارا یا نیلوفر هزار گلبرگ یک نماد پیچیده شبیه گل نیلوفر آبی است و نشان‌دهنده وحدت است که معمولاً روی کف دست کشیده می‌شود.
طاووس
طاووس پرنده ملی هند است و جای تعجب نیست که نشان‌دهنده زیبایی‌است. اعتقاد بر این است که پرهای طاووس رفاه را به ارمغان می‌آورد. پرندگان به طور کلی نشان‌دهنده ارتباط بین بهشت و زمین هستند.
بته جقه
طرح‌های بته جقه را می‌توان به روش‌های مختلف تزئین کرد، اما شکل آن با باروری مرتبط است.
گل نیلوفر آبی
گل‌ها معمولاً در طرح‌های حنا دیده می‌شوند، گل نیلوفر آبی محبوب‌ترین آن‌هاست، زیرا نمادی از لطف و پاکی است.
چشم
نماد چشم معمولاً برای محافظت در برابر نیات شیطانی ترسیم می‌شود. این طرح معمولاً در پشت دست، ناحیه‌ای مرتبط با محافظت یا روی گردن قرار می‌گیرد.
باورهای دیگر
این‌ها تنها چند نمونه از نمادها و الگوهای مختلف موجود در طراحی با حنا هستند که هر کدام معنا و نیت خاص خود را دارند. آنها را می‌توان برای بسیاری از جشن‌ها و رویدادهای زندگی غیر از عروسی و تعطیلات مذهبی نیز استفاده کرد. به عنوان مثال، یک زن باردار ممکن است برای سلامتی روی شکم خود حنا بگذارد. برخی از افرادی که به دلیل شیمی درمانی دچار ریزش مو می‌شوند نیز طرح‌های مشابهی روی سر خود دارند.
کاربردهای دیگر حنا
حنا کاربردهای فراوان دیگری در سلامت، زیبایی و حتی صنعت نساجی دارد. از دیگر کاربردهای آرایشی حنا می‌توان به رنگ کردن ناخن و مو اشاره کرد که به یک جایگزین محبوب برای رنگ موی شیمیایی در سراسر جهان تبدیل شده است.
رنگ مو
حنا می‌تواند رنگ مسی یا شرابی را به مو اضافه کند و برای پوشاندن ریشه یا موهای سفید بدون ایجاد آسیب ایده‌آل است.
درمان مو
از آنجایی که حنا فواید زیادی دارد برخی افراد از آن به عنوان درمان طبیعی مو استفاده می‌کنند. گفته می‌شود که حنا رشد مو را تقویت می‌کند، از موها در برابر گرما محافظت کرده و آن را سالم و براق می‌کند.
