هیچ‌کس نمی‌تواند انکار کند که ایرانیان سال‌ها در صدر فهرست انجام جراحیهای زیبایی بوده‌اند و این تب داغ کماکان فروکش نکرده است. این بازار به طور مستمر گسترش یافته و حوزه‌های متفاوتی را زیر سقف تجارت چند صد میلیاردی خود جای داده است. به نظر می‌رسد ساختار فعلی شهر‌ها به افراد هویت تازه‌ای بخشیده که ارزش‌های رفتاری و معنوی آن‌ها را تغییر داده است، به طوری که تنها زمانی که فرد دارای چهره‌ای زیبا و اندامی ایده‌آل باشد، از طرف دوستان و جامعه مورد پذیرش قرار می‌گیرد.
به عبارت دیگر، افراد برای ورود به جامعه دچار نگرانی و وسواس‌هایی شده‌اند که آن‌ها را به سمت تغییر در ظاهر سوق می‌دهد؛ باتلاقی که دست و پا زدن در آن، باعث فرو رفتن بیشتر می‌شود. اما جدا از دلایل روانشناختی علل محبوبیت جراحی زیبایی و لاغری میان توده مردم، نکته مهم‌تر، هزینه‌های گزافی است که بسیاری بابت آن می‌پردازند تا گردش مالی میلیاردی را نصیب اقتصاد آشکار و پنهان کشور کنند، بدون آنکه بیمه‌هایی همچون بیمه تأمین اجتماعی که بیشترین جمعیت بیمه‌شده را داراست، این نوع اعمال را تحت پوشش قرار دهد.
امروز برخی از کلینیک‌های زیبایی، اما وعده‌هایی خوش آب و رنگ می‌دهند. کاشت مو از دم قسط با تخفیف استثنایی، یک شب اقامت رایگان در هتل با یک نفر همراه و پشتیبانی تمام‌وقت بعد از جراحی، تنها بخشی از این تبلیغات است که این روز‌ها در حوزه کاشت مو، بسیار به چشم می‌خورد. امکان اقامت در هتل، بیشتر در کلینیک‌های تهران به چشم می‌خورد، چراکه معمولا افراد برای کاشت مو، بیشتر به کلینیک‌های پایتخت اعتماد کرده و برای افرادی که در تهران مسکن ندارند، امکان یک شب اقامت در هتل آن هم به صورت رایگان می‌تواند محرک و جذاب باشد.
پروسه قیمت گرفتن از کلینیک‌های زیبایی نسبت به قبل کمی تغییر کرده است. به طور مثال برای استعلام بهای کاشت مو در بسیاری از کلینیک‌ها، باید در سایت یا صفحه اینستاگرام کلینیک مورد نظر یک شماره تماس قرار دهید تا برای مشاوره رایگان و اعلام قیمت با شما تماس گرفته شود. ارتباط کلامی، اطمینان خاطر نسبت به پروسه جراحی، تخفیف در هزینه‌ها و خدمات پس از جراحی احتمالا تاثیر به مراتب بیشتری از یک پیام در صفحات مجازی دارد. کارشناس با هنر جذب مشتری، تقریبا شما را مجاب می‌کند که با این قیمت و کیفیت در هیچ کلینیکی نمی‌توانید کاشت مو انجام دهید.
با این حال با بالارفتن نرخ دلار و هزینه‌های تجهیزات پزشکی و افزایش مبلغ بیمه و دستمزد پرسنل، هزینه عمل‌های زیبایی مثل کاشت مو هم افزایش پیدا کرده است. بهای این جراحی به عوامل مختلفی مانند تجهیزات و ملزومات مورد استفاده تکنیک و روش عمل و دستمزد پزشک و تیم تکنسین و همچین موقعیت مکانی مرکز کاشت مو بستگی دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از ابتدای سال جاری تا این لحظه، ماهانه ۵ درصد، قیمت جراحی کاشت مو افزایش پیدا کرده است. شرایط اقساط نیز معمولا بین کلینیک‌هایی که این امکان را دارند مشترک است. ۳۰ تا ۵۰ درصد مبلغ نقد و مابقی به صورت اقساط قابل پرداخت خواهد بود. شروع هزینه‌ها نیز بسته به مکان و روش از ۱۲ میلیون به بالا است که البته گاه تا چند صد میلیون نیز افزایش خواهد داشت.
روش fit: این روش حساسیت بالایی داشته و زمان‌بر است. علاوه بر این، سایر عوامل شخصی از جمله پرپشتی مو‌ها یا میزان طاسی آن هم می‌تواند باعث اختلاف قیمت در این روش شود. هزینه کاشت مو به روش fit حدودا از ۱۴ الی ۲۵ میلیون تومان است.
روش fut: به طور کلی، هزینه کاشت مو به روش fut میان ۱۵ الی ۲۵ میلیون تومان است. این روش به شکل دستی انجام می‌گیرد و برای انجامش، جراح به دقت و همچنین تمرکز زیادی احتیاج دارد.
روش sapphire fue: تجربه، مهارت و تخصص پزشک، موقعیت مکانی مرکز کاشت مو در سطح شهر و سابقه فعالیت مجموعه بر روی هزینه کاشت مو به این روش اثر دارد. عامل تاثیرگذار دیگر، تعداد گرافت‌های برداشتی و لازم برای کاشت است. البته دستمزد کلینیک هم در افزایش قیمت این نوع کاشت بی‌تاثیر نیست، ولی به طور کلی هزینه کاشت مو fue با همه هزینه‌های پیش و بعد از عمل حدود ۵۰ الی ۷۰ میلیون خواهد بود.
روش artas: در این حالت از فناوری هوش مصنوعی برای تشخیص گرافت‌ها و برداشت آن‌ها استفاده‌شده و پوست سر برای انتخاب بهترین محل برای کاشت مو با کمک دستگاه رباتیک Artas تجزیه و تحلیل خواهد شد. هزینه این سبک جراحی ۳۰۰ تا ۳۵۰ میلیون تومان است.
بیشتر جراحیهای زیبایی در ایران به دلیل تقاضای بالا و تعداد زیاد متخصصین جراحی زیبایی نسبت به دیگر کشور‌ها هزینه بسیار کمتری دارند. به عنوان مثال، در ترکیه که به مرکز جراحیهای پزشکی اروپا تبدیل شده است، هزینه کاشت مو تقریباً از ۲۵۰۰ دلار شروع می‌شود. سایر جراحیهای زیبایی نیز در این کشور نسبت به کشور‌های پیشرفته اروپایی بسیار ارزان‌تر هستند.
در واقع، یکی از عواملی که ترکیه را به مقصد گردشگری پزشکی تبدیل کرده است، قیمت‌های پایین این جراحی‌ها است. در کشور‌های پیشرفته‌ای مانند آلمان، فرانسه، کانادا، انگلستان و آمریکا، هزینه کاشت مو حدود ۱۵۰۰۰ تا ۲۵۰۰۰ دلار است. اما در تهران، پایتخت و مرکز اصلی توریسم پزشکی ایران، هزینه کاشت مو حدود ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ دلار است. به همین دلیل، بسیاری از متقاضیان ایرانی و خارجی برای انجام کاشت مو به ایران و ترکیه مراجعه می‌کنند. در سال‌های اخیر، با کاهش ارزش ریال و افزایش قیمت دلار در ایران، تعداد متقاضیان خارجی کاشت مو به طور قابل توجهی افزایش یافته است.
روی پنهان تبلیغات خوش رنگ و لعاب
یکی از مشکلات اساسی در ایران، کمبود نظارت کافی بر عملکرد کلینیک‌ها و پزشکان جراحی زیبایی است. برخی از کلینیک‌ها بدون داشتن مجوز‌های لازم فعالیت می‌کنند و استاندارد‌های بهداشتی و پزشکی را رعایت نمی‌کنند. به این ترتیب در موضوع کاشت مو، سوء استفاده‌های زیادی صورت گرفته است. از تبلیغات گسترده ماهواره‌ای توسط افراد سودجو و مراکز غیرمجاز با عنوان‌های فریبنده تا آگهی‌های روزنامه و ارسال بروشور‌های تبلیغاتی به منازل و ادارات، همچنین دعوت آرایشگران به این موسسات و ارائه درصدی از حق‌العمل به آن‌ها برای جذب مشتری، همه این روش‌ها با اصول اخلاقی پزشکی تضاد دارند.
همچنین، بعضی تکنسین‌های کاشت مو که نه پزشک هستند و نه دارای مدرک پیراپزشکی، صرفاً به دلیل تجربه کمی که از همکاری ناقص با یک پزشک متخصص به دست آورده‌اند، اقدام به انجام عمل پیوند مو می‌کنند. این افراد گاهی از مطب پزشکان غیرمتخصص یا سایر پزشکان استفاده می‌کنند و تحت عنوان و مجوز آن‌ها، با تجهیزات ناقص و غیر استاندارد و بدون رعایت موارد استریل و مراقبت‌های خاص، عمل پیوند مو انجام می‌دهند که منجر به صدمات جبران‌ناپذیر برای بیماران می‌شود. برخی از این صدمات، علاوه بر هزینه‌های بیهوده برای بیمار، حتی توسط متخصصان با تجربه نیز قابل رفع نیست و منجر به شکایات متعددی شده است.
این شکایات در حالی است که پیشتر مبلغ جریمه این پزشک نما‌ها پنج میلیون بود، مبلغی که ده‌ها برابر آن توسط پزشک نما تحصیل می‌شد. این جریمه مضحک باعث شده که اخیر معاون درمان وزارت بهداشت از افزایش جریمه پزشک نما‌ها از ۵ تا ۵۸۰ میلیون تومان خبر دهد و اظهار کند: «به دلیل ضعف قانونی، جریمه تخلف پزشک نما‌ها ۵ میلیون تومان بود که بازدارنده نبود؛ در مصوبه
۴ تیرماه ۱۴۰۳ هیئت دولت، این جریمه به ۵۸۰ میلیون تومان برای بار اول و یک میلیارد و ۱۶۰ میلیون تومان برای بار دوم به بعد افزایش یافت. امیدواریم با این جریمه، افرادی که فاقد صلاحیت هستند در امور پزشکی دخالت نکنند و سلامتی مردم را به خطر نیندازند.»
کاربری درباره یکی از این مراکز کاشت مو که بسیار شناخته شده نیز هست به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: «این مرکز بدون درنظر داشتن تعهد به قوانین و مقررات وزارت‌خانه‌های کار و بهداشت درصدد اغوا کردن متقاضیان کاشت مو و ابرو است. این درحالی است که گزارش‌ها و اظهارات مشتری‌های این کلینیک مبنی بر کذب بودن تبلیغات است. متصدیان این کلینیک با قول و قرار کاشت ۴ هزار گرافت در یک جلسه، پشتیبانی ۲۴ ساعته و رعایت اصول بهداشتی، تکنیسین‌های ماهر زیباجو را به مرکز می‌کشانند، اما در واقعیت ۷۰ درصد این خدمات و موارد، کذب محض است.»
کاربری دیگر می‌گوید: «حتی یک سوم از میزان کرافت برداشته شده از پشت سر را استفاده نمی‌کنند. روزانه بالغ بر ۲۰ نفر برای اتاق عمل مخصوص کاشت مو پذیرش می‌شوند و با وجود فقط یک پشتیبان به تمامی مراجعه‌کنندگان یا بهتر بگویم قربانیان، قول پشتیبانی ۲۴ ساعته را می‌دهند.».
وضعیت فعلی مراکز کاشت مو
در حال حاضر در تهران حدود ۲۰۰ مرکز کاشت مو فعالیت می‌کنند که تعدادی از مراکز یا بدون مجوز فعالیت می‌کنند یا از مجوز‌های جعلی استفاده می‌کنند. این موضوع نگرانی‌های زیادی را درباره کیفیت خدمات و ایمنی متقاضیان به وجود آورده است. یکی دیگر از مشکلات عمده در صنعت کاشت مو، تبلیغات گمراه‌کننده است. بسیاری از مراکز با استفاده از تبلیغات اغواگرانه در ماهواره‌ها، روزنامه‌ها و شبکه‌های اجتماعی، ادعا‌های غیرواقعی درباره نتایج کاشت مو می‌کنند. این تبلیغات اغلب با وعده‌های بی‌اساس مانند کاشت مو بدون درد و خونریزی یا نتایج صد در صد تضمینی همراه است که باعث فریب متقاضیان می‌شود.
یکی دیگر از مشکلات جدی در این صنعت، دخالت افراد غیرمتخصص است. گزارش‌ها حاکی از آن است که در بسیاری از مراکز کاشت مو، افرادی که نه پزشک هستند و نه دارای مدارک پزشکی معتبرند، عمل کاشت مو را انجام می‌دهند. این افراد تنها با تجربه اندک و ناقصی که در همکاری با یک پزشک متخصص به دست آورده‌اند، به انجام این عمل جراحی پیچیده می‌پردازند.
این مسئله می‌تواند به عوارض جبران‌ناپذیری برای بیماران منجر شود. بر اساس آمار‌های غیررسمی، تعداد شکایات مربوط به کاشت مو در تهران در سال گذشته بیش از ۳۰ درصد افزایش یافته است. بسیاری از این شکایات به دلیل آسیب‌های جسمی و روحی ناشی از انجام نادرست کاشت مو است.
در نهایت باید گفت که تبلیغات گمراه‌کننده، دخالت افراد غیرمتخصص، استفاده از تجهیزات غیراستاندارد و افزایش شکایات، نشان‌دهنده روی پنهان و تاریک این صنعت است. نظارت دقیق‌تر و برخورد قانونی با متخلفان می‌تواند به بهبود وضعیت این صنعت کمک کرده و از صدمات جبران‌ناپذیر به بیماران جلوگیری کند.
