از مهم‌ترین دلایل پزشکان برای نماندن در مناطق محروم و شهرهای کوچک، تامین نشدن شرایط اقتصادی و معیشتی آنهاست. این مساله سال‌هاست که مردم این مناطق را برای دریافت خدمات درمانی با چالش‌های متعددی مواجه کرده و سرگردانی در شهرهای دیگر و کلانشهرها مشکلات متعددی را پیش روی آنها قرار داده است.
البته به تاکید دکتر سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت، طی دو سال اخیر این وضعیت بهتر شده و مصوبه‌های افزایش دستمزد در بخش دولتی به ویژه در مناطق محروم، تمایل پزشکان را برای ارائه خدمات در این حوزه افزایش داده است.
کریمی به چند نکته از اصلاح مصوبه‌ها برای تقویت دستمزد پزشکان با هدف ماندگاری آنها در مناطق محروم اشاره می‌کند و می‌گوید: مصوبه گذراندن طرح برای پزشکان پیش از انقلاب تصویب و بعد از انقلاب هم تایید شد. حقوق این افراد تابع قوانین کشوری چیزی حدود ۱۲ تا ۱۵ میلیون تومان است که قطعا کفاف هزینه‌های زندگی آنها را نخواهد داد، اما با ابلاغ و اجرای دو بسته مقیمی و ماندگاری، همچنین اصلاح تعرفه پزشکان، حقوق همکاران ما در صورت حضور در مناطق محروم حداقل به مبلغی حدود ۵۰ میلیون تومان هم خواهد رسید.
افزایش پزشکان تمام وقت در بخش دولتی
معاون درمان وزارت بهداشت با اشاره به این که در حوزه کادر درمان، مهاجرت و مهاجرت شغلی آنها مرتب شنیده می‌شود، عنوان می‌کند: این مساله نباید فقط در حد بیان مساله باشند و نیازمند تدبیر هستیم. بر این اساس اصلاحاتی در مصوبات این حوزه انجام شده است.
او ادامه می‌دهد: برای کارانه پزشکان در بخش دولتی در سال ۹۵ سقفی تعیین شده بود که تا ۱۴۰۰ هیچ تغییری نداشت و پزشکان در ارائه خدمات دچار محدودیت شده بودند. از سوی دیگر درآمد یک پزشک پرکار در بخش دولتی مشابه همان رقم سال ۹۵ بود و برای خدمت بیشتر پولی دریافت نمی‌کرد.
کریمی با تاکید بر این که در دولت سیزدهم این سقف در سال اول اصلاح و از سال دوم به طور کلی حذف شد، بیان می‌کند: از آن زمان تاکنون ما هیچ محدودیتی برای خدماتی که پزشکان در بخش دولتی می‌دهند، نداریم. پزشکان در بخش دولتی هر میزان خدمت به مردم ارائه کنند بدون هیچ محدودیتی کارانه دریافت خواهند کرد. این وضعیت باعث شده ارائه خدمات در بخش دولتی افزایش پیدا کند و پزشکان تمایل بیشتری برای حضور در بیمارستان‌های دانشگاهی و دولتی داشته باشند.
به گفته کریمی با اصلاح سقف کارانه پزشکان، نه تنها کاهش آمار پزشکان تمام وقت در حوزه وزارت بهداشت رخ نداده که در مقایسه سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ برای پزشکان تمام وقت افزایش ۱۷۰۰ نفری و برای پزشکان غیرتمام وقت افزایش ۲۵۰۰ نفری رقم خورده است.
بسته مقیمی ۱۰ برابر شد
معاون وزیر بهداشت درباره بسته ماندگاری پزشکان در مناطق محروم هم توضیح می‌دهد: در این طرح شهرها به سه الف، ب، ج و دال تقسیم‌بندی شده‌اند و هر قدر محروم‌تر باشند، عدد بیشتری دریافتی برای پزشکان در نظر گرفته خواهد شد. اما سقف این مبلغ ۱.۵ میلیون تومان برای هر روز حضور پزشک در منطقه محروم و کم برخوردار است. اگر یک پزشک طرحی کل ماه را در منطقه محروم خدمت کند، علاوه بر حقوق پایه، چیزی حدود ۴۵ میلیون تومان هم برای بسته ماندگاری دریافت خواهد کرد. تعرفه پزشکان در مراکز درمانی مناطق محروم مشابه بخش خصوصی در نظر گرفته شده است.
کریمی با تاکید بر این که این مبلغ تا اسفند ۱۴۰۲ به پزشکان پرداخت شده، درباره بسته مقیمی هم می‌گوید: بسته مقیمی برای پزشکانی است که کشیک شبانه دارند و این مبلغ در گذشته ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان برای هر شب کشیک پزشکان بود. اما با مصوبه وزارت بهداشت، امسال این حق مقیمی برای روزهای تعطیل ۴ میلیون و ۹۵۰ هزار تومان و برای روزهای غیرتعطیل ۳ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان لحاظ شده که به ازای هر شب به پزشک پرداخت می‌شود.
به گفته این مسئول افزایش پرداختی بسته مقیمی با هدف ماندن پزشک در بیمارستان و افزایش دسترسی بیماران به آنها لحاظ شده و فشار کاری به دستیاران را کاهش می‌دهد.
او با تاکید بر این که بسته مقیمی برای متخصصان و بسته ماندگاری برای متخصصان و پزشکان عمومی تعریف شده، بیان می‌کند: ۲ سال طرح پزشکی، قانون است و همه ملزم به رعایت آن هستند. نمی‌توانیم پزشکان را پس از پایان طرح به اجبار در مناطق محروم حفظ کنیم، به همین دلیل وظیفه داریم که برای آنها انگیزه ماندگاری ایجاد کنیم.
دلیل تداوم گلایه پزشکان چیست؟
کریمی در مورد عمر دو ساله طرح و این که چرا پزشکان همچنان درباره مشکلات اقتصادی‌شان گلایه‌هایی را مطرح می‌کنند، توضیح می‌دهد: همه نارضایتی پزشکان جوان به دلیل همین بدعهدی سازمان‌های بیمه‌گر در پرداخت خدماتی است که باید برای آنها کارانه بگیرد. اگر بیمه‌ها به موقع مطالبات مراکز درمانی را پرداخت کنند، هیچ مشکلی در تامین هزینه‌های این بسته‌ها وجود نخواهد داشت. اما مشکل اینجاست که با بدقولی سازمان‌های بیمه‌گر مواجه می‌شویم و گاهی تا ۸ ماه مطالبات مراکز درمانی را پرداخت نمی‌کنند، به همین دلیل پرداخت مطالبات پزشکان در این بسته‌های ماندگاری و مقیمی به تعویق می‌افتد.
به گفته معاون درمان وزارت بهداشت، تنها درباره سازمان تامین اجتماعی ۱۳ هزار میلیارد تومان بدهی به مراکز درمانی وجود دارد. حدود ۵۰درصد این بدهی هزینه‌های پرسنلی است که مراکز درمانی باید به کادر خود از جمله پزشکان پرداخت کنند. این عدد با سایر بیمه‌ها مثل سلامت، نیروهای مسلح و... دو برابر می‌شود.
او با اشاره به این که ضریب کا هم برای پزشکان افزایش یافته، بیان می‌کند: به عنوان مثال پزشک برای عمل جراحی کاتاراکت ۳۲ کا دریافتی خواهند داشت که این عدد ضرب در کا امسال (۱۰۱ هزار تومان) چیزی حدود ۳ میلیون تومان خواهد بود. اگر در پلکان و مالیات ۵۰درصد آن را دریافت کند، عدد قابل قبولی نسبت به مبالغی است که در گذشته پرداخت می‌شده است. البته اگر به موقع پرداخت شود، برای پزشکان ارزشمندتر است.
