پاشنهآشیل نظام آموزشی ما کجاست که کتابهای کمکآموزشی و درسی توانستهاند بین معلمان و دانشآموزان جای خود را باز کنند و از درس و مشق بچهها پول کلان در بیاورند؟ چطور یک نظام قدرتمند و مافیاطور در وضعیتی که قیمت کاغذ گران است، توانستهاند در بازار نشر درآمد میلیاردی کسب کنند؟
اشرفالسادات شکرباغانی، دانشیار پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش به بررسی دلایل رواج کتابهای کمک درسی در میان دانشآموزان و وابستگی خانواده به این کتابها پرداخت و گفت: کتابهای آموزش و پرورش در جهت اجرای کنکور نوشته نشده است، بنابراین دانشآموز مجبور به استفاده از کتابهای کمک درسی میشود؛ چرا که در نهایت سطح اطلاعات آنها به وسیله آزمونهای تستی سنجیده میشود.
او افزود: استفاده از کتابهای کمکدرسی و آموزشی تنها محدود به سالهای منتهی به کنکور نمیشود و بسیاری از دانشآموزان از همان سالهای ابتدای تحصیل با الزام استفاده از کتابهای کمکآموزشی و درسی مواجه میشوند؛ چرا که یک احساس نیاز در ذهن اولیای دانشآموزان ایجاد شده است.یکی از دلایل احساس نیاز والدین و دانش آموزان به این کتابها ریشه در تغییر شیوههای آموزشی دارد. در گذشته والدین میتوانستند با تکیه بر آموختههای خود، نکات آموزشی پایه را به کودکان منتقل کنند اما الان این توانایی را ندارند.
به گفته شکرباغانی«بسیاری از انتشاراتیهای کتابهای کمک درسی و کمکآموزشی، کتابهایشان را به معلمها ارسال میکنند تا در ازای تبلیغ و فروش این کتابها، درصدی را به معلمها پرداخت کنند یا اینکه چند کتاب رایگان به معلم بدهند. در این میان برخی از مولفان که در انتشارات مربوط به کتابهای کمک درسی فعال هستند، دچار تضاد منافع میشوند و این نقد نسبت به آنها وارد میشود که چرا برخی مولفان بهدرستی کتابهای درسی را تدوین نمیکنند تا نیاز به کتابهای کمکدرسی نباشد.»
این دانشیار پژوهشگاه مطالعات آموزش و پروش به والدین توصیه کرد:«برای تهیه کتابهای کمک آموزشی به سایت سامان کتاب مراجعه کنید؛ چرا که این سامانه تنها به معرفی کتابهای استاندارد از سوی سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزش و پرورش میپردازد. ناشران کتابهای کمک درسی نیز موظف هستند که بهمنظور ارزیابی استانداردها، کتابهای خود را به این سازمان ارائه بدهند.»