دکتر علیرضا زالی عفونت ناشی از خدمات سلامت را مسئله جدی در تمام جهان برشمرد که جغرافیا نمی شناسد. وی افزود: گرچه در سال‌های اخیر با راهبردهای بسیار مهم در سطح سیاستگذاری و اجرا عفونت بیمارستانی در حال کاهش است اما در کشورهای در حال توسعه خطر عفونتهای بیمارستانی همچنان به عنوان یک چالش جدی مطرح است.
زالی هشدارهای پیاپی سازمان بهداشت جهانی در این راستا را حاکی از اهمیت جدی موضوع مقاومت میکروبی و عفونتهای بیمارستانی عنوان کرد.
به گفته وی، ۷۰ درصد عفونتهای بیمارستانی و ناشی از مداخلات بهداشتی و درمانی با ساده ترین روش‌ها قابل پیشگیری هستند و می‌توانند بخش زیادی از بار مالی ناشی از عفونتهای بیمارستانی را کاهش دهند.
زالی خاطرنشان کرد: نیازمند نظام آماری مناسب، متقن و به هنگام در زمینه عفونتهای بیمارستانی در کشور هستیم و باید آمار واقعی در مورد عفونتهای بیمارستانی در ایران را تخمین بزنیم.
وی ایجاد نظام ملی مراقبت پیوسته سلامت درحوزه عفونتهای بیمارستانی را ضروری برشمرد و ارتقا، توسعه و تخمین نظام مراقبت ملی کنترل عفونت بیمارستانی را پیام روشن این کنگره دانست.
زالی با تاکید بر شناسایی میکروب و عامل ایجاد عفونت بیمارستانی، گفت: در هر بیمارستان باید به کمک کمیته کنترل عفونت نوع میکروب و عفونت شناسایی شود. توسعه، علمی سازی، افزایش توان فنی و میزان مداخلات این کمیته‌ها از دیگر راهبردهای پیشنهادی این کنگره در زمینه کنترل عفونت بیمارستانی است.
به گفته رییس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در نظام اعتباربخشی ملی نیز باید جایگاه ممتازتری برای تشکیل منظم و اثربخش کمیته‌های کنترل عفونت بیمارستانی لحاظ شود.
وی تاکید کرد: بدون داشتن نظام آماری رسیدن به شاخص‌های اپیدمیولوژیک متقن میسر نیست. استفاده از ابزارهای مدرن نظیر هوش مصنوعی و یادگیری ماشینی می‌تواند در تشخیص پروفایل عفونت و طراحی راهبردهای اثربخش برای کنترل آن بسیار کمک کننده باشد تا بتوانیم بهترین استراتژی را برای ریشه کن کردن بیماری و کنترل عفونت به کار ببریم.
زالی با اشاره به عوامل خطر عفونتهای بیمارستانی، گفت: گرچه درگیری چند ارگان، تروما، سوختگی، بستری در بخشهای مراقبت ویژه بیش از ۳ روز و در بخشهای عادی بیش از ۷ روز، بیماری‌های زمینه‌ای، دیابت و سن بالا از جمله این عوامل هستند اما الگوی عوامل خطر ابتلا به عفونتهای بیمارستانی در کشورما مشخص نیست.
وی تاکید کرد: در حالی که براساس تشخیص عامل خطر راهبردهای ما برای کنترل عفونت متفاوت خواهد بود.
رییس کنگره با اشاره به افزایش ۱۶ درصدی میزان مقاومت آنتی بیوتیکی در جهان پس از پاندمی کرونا، تصریح کرد: مصرف نابجای آنتی بیوتیک در کشور ما نیز مقاومت آنتی بیوتیکی ایجاد کرده است و این درحالی است که مصرف آنتی بیوتیک در ایران ۲.۶ برابر جهانی است.
به گفته وی، سه داروی آموکسی سیلین، سفکسیم و آزیترومایسین بالاترین تواتر مصرف در ایران را دارند.
زالی با تاکید بر اهمیت آموزش کادر درمان، درعین حال ساده‌ترین، کارآمدترین و اثربخش‌ترین راه جلوگیری و کنترل عفونت را شستن دست پرسنل از یک بیمار به بیمار دیگر عنوان کرد.
رییس کنگره شکل گیری سوشهای جدید HIV و سل مقاوم و... را از جمله پیامدهای ناشی از مصرف نابجای آنتی بیوتیکها عنوان کردکه درعرصه نظام مراقبت چالش آفرین هستند.
به گفته زالی، تشکیل مجموعه اپیدمیولوژیک کشور شمول در مورد آمار عفونتهای بیمارستانی، شکل گیری آرایش ارگانیسمی (باکتریایی، ویروسی و قارچی) عفونتهای بیمارستانی در عرصه استانی و ملی، تشکیل کمیته‌های آموزش، استقلال و اثربخشی بیشتر کمیته‌های عفونت بیمارستانی، بازسازی تجهیزات بیمارستانی، توجه به کمیته‌های عفونت بیمارستانی در نظام اعتباربخشی از دیگر راهبردهای پیشنهادی این کنگره برای سیاستگذاران است.
دکتر محمد زینلی _ رییس گروه مدیریت بیماری‌های منتقله از آب و غذا و مقاومت میکروبی مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت نیز عفونتهای ناشی از خدمات سلامت را یک مشکل جدی برای تمام کشورها عنوان کرد.
وی با اشاره به اهمیت این موضوع یادآور شد که اجرای برنامه‌های موثر پیشگیری و کنترل عفونت تا ۳۰ درصد باعث کاهش بروز عفونتهای بیمارستانی می‌شوند.
به گفته وی، در کشورهای با درآمد بالا از هر ۱۰۰ بیمار ۷ نفر و در کشورهای با درآمد پایین ۱۵ نفر در دوران بستری در بیمارستان‌ها به عفونت مبتلا می‌شوند.
وی در ادامه سخنان خود به تشریح برنامه کشوری مهار مقاومت میکروبی پرداخت و به اقداماتی نظیر تدوین برنامه‌ها، تدوین راهنماهای جامعه نظام مراقبت عفونتهای بیمارستانی و اقدامات تعیین کننده کلیدی برای کنترل عفونتهای بیمارستانی اشاره کرد.
دکتر امید زمانی _ مدیر بخش بیماری‌های واگیر دفتر سازمان جهانی بهداشت در ایران نیز کنترل عفونت را موضوع بسیار مهمی برشمرد و به اقدامات سازمان بهداشت جهانی در سراسر جهان در این راستا اشاره کرد.
وی با توجه به ظهور بیماری‌های نوپدید نظیر کووید که هم کادر درمان و هم مردم را تهدید می‌کند، درس آموخته‌های کووید را در اقدامات پیشگیری و کنترل عفونت و کنترل مقاومت میکروبی کمک کننده برشمرد.
وی یادآور شد که سازمان بهداشت جهانی پس از پاندمی کرونا به پیگیری و رصد برنامه کنترل عفونت در کل دنیا پرداخت. بسیاری از کشورها تا پیش از کرونا برنامه‌ای در این خصوص نداشتند. اما هم اکنون با پیگیری‌های صورت گرفته ۷۷ درصد کشورها در منطقه مدیترانه شرقی دارای برنامه کنترل عفونت هستند.
وی اجرای این برنامه را نیازمند هماهنگی بین بخشی و داخل بخشی برشمرد و تاکید کرد باید تعاملات در این خصوص تقویت شود.
به گفته وی، پیشنهاد سازمان بهداشت جهانی فعال کردن کمیته کشوری و کارگروه‌های ملی برای مقابله با مقاومت میکروبی و کنترل عفونت است.
زمانی خاطرنشان کرد: تقویت نظام پیشگیری و کنترل عفونت باعث کاهش هزینه‌ها و بهبود مراقبت‌ها می‌شود؛ بنابراین می‌توان از تجربیات بومی برای افزایش دانش بشری در راستای کنترل عفونت استفاده کنیم.
همچنین دکتر مهدی نوروزی رییس انجمن ویروس شناسی ایران با اشاره به نقش علوم پایه در کنترل عفونت، گفت: یکی از مهمترین اهداف ما کنترل عفونتهای بیمارستانی در چشم انداز ۱۴۰۴ و ارتقای ایمنی بیمار است.
نوروزی همچنین از مراکز تحقیقاتی و دپارتمان‌های علوم پایه در سراسر کشور خواست که وارد بحث‌های کنترل عفونت شوند.
نوروزی همچنین توجه به بیماری‌های بازپدید و نوپدید و ارتقای آموزش و اطلاعات و توانمندسازی همکاران در حوزه کنترل عفونت را از دیگر ضرورت‌های برگزاری این کنگره برشمرد و ابراز امیدواری کرد که این کنگره منجر به ارتقای سطح دانش و مهارت همکاران و کاهش بروز عفونتهای بیمارستانی شود.
