رئیس ادارهسرطان وزارت بهداشت با اشاره به بروز سالانه ۱۵۰ هزار مورد ابتلا به سرطان در کشور، از غربالگری رایگان دو سرطان در مراکز بهداشتی خبر داد.
لیلا مودب‌شعار، رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت به مناسبت روز جهانی سرطان اظهار کرد: سرطان به معنای تکثیر غیرطبیعی سلول‌هاست؛ این سلول‌های تکثیریافته ممکن است در همان محلی که تکثیر شده‌اند باقی بمانند و یا از طریق خون و لنف به سایر نقاط بدن منتقل شوند که به آن متاستاز گفته می‌شود.
ابتلای سالانه 150 هزار مورد ابتلا به سرطان در کشور
او افزود: سالانه 150 هزار مورد ابتلا به سرطان در کشور بروز می‌یابد؛ میزان شیوع 5 ساله سرطان نیز 400 هزار مورد است.
رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت با مقایسه وضعیت سرطان در ایران و جهان، ادامه داد: سرطان در همه جای جهان رو به رشد است و در کشور ما نیز همین روند رو به رشد وجود دارد اما وضعیت بروز سرطان در ایران نسبت به سایر نقاط جهان، هنوز بالاتر نیست.
شایع‌ترین سرطانها در ایران کدامند؟
او درباره شایع‌ترین سرطان‌های ایران بیان کرد: شایع‌ترین سرطان در ایران، سرطان پستان است؛ سرطان‌های روده بزرگ، معده، ریه و پروستات در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
غربالگری رایگان دو سرطان در مراکز بهداشتی کشور
مودب‌شعار تصریح کرد: سرطان‌های پستان و روده بزرگ قابلیت پیشگیری و تشخیص زودهنگام را دارند و به همین دلیل برنامه غربالگری این دو سرطان در مراکز بهداشتی کشور به صورت رایگان در حال اجراست.
او بیان کرد: با مراجعه افراد به مراکز بهداشتی، در این مراکز، معاینه‌های لازم انجام می‌شود و در صورت وجود شک به ابتلا به سرطان پستان، بانوان به مراکز درمانی برای انجام ماموگرافی و در صورت شک به سرطان روده بزرگ، برای انجام کولونوسکوپی به مراکز تخصصی ارجاع داده می‌شوند.
رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت درباره غربالگری دو سرطان پستان و روده بزرگ در مراکز بهداشتی یادآور شد: موارد مشکوک به سرطان روده بزرگ و پستان، به کلینیک‌های سرپایی و بیمارستان‌ها ارجاع داده می‌شوند؛ در بیمارستان‌ها خدمات رایگان نیست اما تعرفه دولتی دارد؛ از سال آینده احتمالاً انجام ماموگرافی و کولونوسکوپی در بیمارستان‌های بخش دولتی در قالب نظام ارجاع (ارجاع بیمار از مراکز بهداشتی به بیمارستان‌ها) رایگان خواهد شد و در زمان حاضر در حال تأمین امکانات لازم برای توزیع تجهیزات مورد نیاز و دستگاه‌های ماموگرافی و کولونوسکوپی هستیم.
علایم هشداردهنده سرطان پستان
رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت با اشاره به علائم شایع‌ترین سرطان زنان در ایران تشریح کرد: علائم هشداردهنده سرطان پستان به طور کلی سفتی، توده و برآمدگی در سینه، عدم قرینگی پستان‌ها، تورفتگی نوک سینه، تغییر رنگ پوست سینه و احساس توده در زیربغل است و افراد دارای این علائم باید جهت انجام غربالگری به مراکز بهداشتی مراجعه کنند.
او تاکید کرد: همه زنان بالای 40 سال بهتر است جهت معاینه پستان و انجام ماموگرافی به مراکز درمانی مراجعه کنند.
مزایای تشخیص زودهنگام سرطان
مودب‌شعار درباره مزایای تشخیص زودهنگام بیماری سرطان از طریق غربالگری تشریح کرد: وقتی تشخیص زودهنگام انجام می‌شود سه مزیت دارد؛ یکی اینکه فرد نسبت به علائم مشکوک به سرطان، حساس می‌شود و خودمراقبتی را آموزش می‌بیند؛ دوم این که ممکن است ضایعات "پیش بدخیمی" در بدن فرد وجود داشته باشد و قبل از این که تبدیل به یک توده بدخیم شود بتوانیم آن را تشخیص دهیم؛ مثلاً یک ضایعه در پستان یا یک پولیپ در روده اگر در مراحل زودتر تشخیص داده شود می‌توان از تبدیل آن به یک ضایعه و توده بدخیم پیشگیری کرد. سوم آن که در صورت ابتلای فرد به سرطان، تشخیص زودهنگام باعث می‌شود موفقیت درمان بیشتر شود و فرد زودتر بهبود یابد و عوارض درمان آن نیز کاهش می‌یابد.
چرا به سرطان مبتلا می‌شویم؟
او درباره عوامل ابتلا به سرطان گفت: ابتلا به سرطان چندعاملی است و سرطان، یک بیماری تک عاملی نیست. بیشترین عوامل ابتلا به سرطان، عوامل محیطی هستند و درصد کمتری از آنها به دلیل عوامل ژنتیکی رخ می‌دهند.
ارتباط چاقی، سیگار و الکل با بسیاری از سرطانها
رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت ادامه داد: عفونت‌ها، سبک زندگی و تغذیه ناسالم نیز می‌توانند از عوامل ابتلا به انواع سرطانها باشند؛ از میان عوامل محیطی، چاقی، سیگار و مشروبات الکلی جزو عواملی هستند که با بسیاری از سرطانها در ارتباط هستند و عامل بروز بسیاری از این مواردند.
او تصریح کرد: عوامل ذکرشده، خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند اما نمی‌توان گفت که هر فردی که چاق است یا سیگار مصرف می‌کند قطعاً به سرطان مبتلا می‌شود اما عامل بروز بسیاری از انواع سرطانها، همین چاقی و مصرف سیگار و الکل است. در عین حال علیرغم پیشرفت‌های علمی، هنوز همه عوامل ابتلا به سرطان به طور دقیق در جهان شناسایی نشده‌اند و دلیل این که نمی‌توانیم سرطان را در جهان به طور کامل متوقف کنیم نیز همین موضوع است.
مودب‌شعار اضافه کرد: یکی از عللی که مردم، برخی از علائم ابتلا به سرطان را جدی نمی‌گیرند این است که تصور می‌کنند که عمده علت ابتلا به سرطان، سابقه خانوادگی و مسائل ژنتیکی است و فرد تصور می‌کند که چون سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان را ندارد به سرطان مبتلا نخواهد شد.
رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت تاکید کرد: استفاده از کودهای شیمیایی در کشاورزی، گسترش استفاده از مواد پلاستیکی و ورود پلاستیک‌ها به غذای انسان، مصرف فست فودها و کاهش فعالیت بدنی نیز از عوامل محیطی دیگری هستند که می‌توانند بر افزایش خطر ابتلا به سرطان تأثیر بگذارند.
درمان‌های رایج سرطان
او درباره راهکارهای درمان سرطان بیان کرد: سرطان یک بیماری مزمن حساب می‌شود و در هر مرحله از درمان، ممکن است بیمار نیاز به درمان خاصی پیدا کند اما به طور کلی، سه درمان شامل جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی برای بیماران مبتلا به سرطان بکار گرفته می‌شود.
رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت با بیان اینکه در زمان حاضر تقریبا جراحی سرطانی وجود ندارد که در ایران نتوانیم آن را انجام دهیم و از این منظر نسبت به بسیاری از کشورهای منطقه وضعیت بسیار مطلوبی داریم، گفت: همچنین رادیوتراپی و شیمی درمانی به خوبی در کشور انجام می‌شود و بیماری نیست که به دلیل انجام درمان مجبور شود به خارج از کشور برود. البته به دلیل تحریم‌هایی که وجود دارد گاهاً دسترسی بیماران به داروها به‌ویژه داروهای خارجی تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد اما عمده داروهای شیمی درمانی موردنیاز بیماران در کشور موجود است و بخشی نیز تولید می‌شوند.
او درباره موفقیت درمان با انواع روش‌های درمان سرطان نیز گفت: هر سه درمان، مؤثر هستند اما هر بیمار با توجه به نوع، مرحله و شرایط بیماری ممکن است از یکی از این درمان‌ها یا ترکیبی از این درمان‌ها بهره ببرد.
افزایش ریسک ابتلا به سرطان با افزایش سن
مودب‌شعار با بیان اینکه با افزایش سن، ابتلا به سرطان نیز افزایش می‌یابد، خاطرنشان کرد: این به معنای این نیست که جوانان به سرطان مبتلا نمی‌شوند؛ بنابراین نمی‌توان میانگین سنی مشخصی را برای ابتلا به سرطان در کشور مشخص کرد زیرا انواع سرطان با یکدیگر متفاوت هستند.
بررسی وضعیت شیوع سرطانها در هر استان
رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت از بررسی وضعیت بروز سرطان در هر استان در وزارت بهداشت خبر داد و گفت: در حال بررسی هستیم که کدام انواع سرطان در کدام استان‌ها شایع‌تر هستند تا براساس میزان شیوع سرطان در هر استان، اقدامات تشخیصی و غربالگری برای انواع سرطان انجام شود.
