قرار است چند ساعت را به پارک بروند. کودکشان از ذوق رسیدن به پارک دستشان را رها میکند و بدو بدو به سمت فضای بازی میرود. نمیداند اول سوار تاب شود یا سر بخورد. گل از گلش شکفته و میخواهد آزادانه در آنجا بازی کند.
بعد از آن هم میرود تا اطراف زمین بازی با همسن و سالانش توپ بازی یا قایمباشک بازی کند، اما نمیداند اتفاق تلخی در انتظارش است.
خانوادهاش هم نمیدانند. آنها آمدهاند تا دور از هر ناامنی در پارکی که برای اوقات فراغتشان ساخته شدهاست، چند ساعتی را تفریح کنند. تا وقتی که صدای جیغ میشنوند. سراسیمه به دنبال جمعیت میروند و وقتی با جسم بیجان فرزندشان روبهرو میشوند، آرزو میکنند کهای کاش به پارک نیامدهبودند.
کمتر کسی است که وقتی به پارکهای شهر میرود، آنجا را یک فضای ناامن برای کودکش بداند. پدران و مادران زیادی هر چند وقت یکبار کودکشان را به پارک میبرند تا او آزادانه و دور از محیط آپارتمانی بدود و بازی کند، اما وقتی پیمانکاران پارکها نسبت به ایمنسازی آن بیتوجهی کنند، حادثهای تلخ رقم میخورد. شهریور ماه امسال بود که دو پسر هشت ساله در استخری در بوستان زیتون منطقه ۲۱ تهران غرق شدند. در این زمینه پروندهای تشکیل شد و حتی شهرداری منطقه و پیمانکار نیز مقصر شناخته شدند، اما مگر اینها جان دو کودک را به آنها باز میگرداند؟ بدون شک خیر.
خردادماه امسال نیز در یکی از بوستانهای شهر اراک کودکی به علت سقوط مجسمه مقابل چشمان مادرش جان خود را از دست داد. کیارش ۱۱ ساله به همراه خانواده برای تفریح و گردش به بوستان شهدای گمنام اراک رفتهبود، اما درست وقتی که مشغول بازی همراه تنها خواهرش بود، ناگهان به دلیل سقوط مجسمه روی سرش، جان خود را از دست داد. بعد از این حادثه تلخ، شهردار اراک طی حکمی رئیس سازمان پارکها و فضای سبز شهر اراک را بر کنار کرد، اما هیچکدام اینها مرهم قلب داغدیده خانواده کیارش نشد.
از این موارد کم نیست و هر سال شاهد اتفاقات تلخ اینچنینی هستیم. یکبار در پارک و بار دیگر در شهربازی و حتی در باغ وحشها هم حوادثی اتفاق افتادهاست. متأسفانه تعدادی از کودکان به دلیل بیتوجهی به ایمنسازی پارکها و شهربازیها از بیمارستان و بعضی هم از بهشت زهرا سر در آورند، اما عبرتی برای سایر پیمانکاران و شهرداران منطقه نشد تا پارکها را ایمن کنند.
وقتی لوازم بازی پارکها خطرآفرین میشود
در کنار انتشار اخبار مرگ و میر در پارکهای ناایمن، برخی از کودکان با وسایل ناایمن پارکها صدمه میبینند، اما هیچگاه اینها رسانهای نمیشود. برای مثال یکی از شهروندان که اخیراً دختر چهارسالهاش را به پارک منطقه ۱۴ تهران برده است، به «جوان» میگوید: «سالها پیش وسایل بازی کودکان آهنی بود و تیزی بخشهایی از آنها موجب آسیب به کودک یا حتی لباسهایش میشد. حالا لوازم بازی پارکها پلاستیکی است، اما آن بخشی که کودک باید از پلهها بالا برود و مسیری را طی کند تا به سرسره برسد، فلزی است. گاهی ایمن بودن یا ناایمن بودن این فضا را پدر و مادر نمیتواند ببیند، چراکه این فضا مختص کودکان است. من هم با خیال راحت کودکم را فرستادم تا همراه باقی بچهها سوار سرسره شود. چند دقیقه بعد با زانوی زخمشدهاش آمد و گفت که به سرسره خورده است! وقتی به آنجا رفتم دیدم یکی از ورقههای فلزی از جا کندهشده و دست و پای بچهها را زخم کردهاست. مگر نظارتی بر این لوازم نیست؟ پس چرا برای هر پارک نگهبان و پیمانکار تعیین میکنند؟»
انتقاد یک شورای شهری از خرابی و ناایمن بودن وسایل بازی پارکها
اسفند سال گذشته، رئیس کمیته سلامت شورای شهر تهران در مورد وضعیت زمین بازی کودکان در بوستانها و انتقاد از خرابی و ناایمن بودن برخی وسایل بازیها، گفت: «با توجه به اهمیت وجود پارکها در فضای شهری، موضوعات بهداشت، ایمنی و محیطزیست این فضاها از جمله موارد مهمی است که قبل از بروز حوادث و همچنین اثرات نامطلوب باید در حوزه طرحریزی، اجرا، مدیریت و نگهداری مورد توجه قرار گیرد.»
او با بیان اینکه معمولاً بخشی از فضای بوستانها و پارکها در مناطق و محلات به فضای بازی برای کودکان اختصاص داده میشود تا مادر و کودک خارج از محدوده خانه و مکانهای سربسته اوقاتی را در فضای باز بوستانها سپری کنند. گفت: «ارائه طرح و اجرای پروژههایی برای بازی کودکان بر عهده سازمان بوستانها و فضای سبز شهرداری تهران است تا محیطهای امنی را برای بازی و سرگرمی کودکان فراهم کنند. تجهیز فضای بازی کودکان در پارکها اعم از تهیه لوازم بازی و کفپوش به پیمانکاران سپرده میشود که با توجه به اهمیت روحیه و ظرافت جسمی و حساسیت آنان باید در انتخاب لوازم زمین بازی کودکان نهایت دقت با بررسیهای لازم در خصوص مواد مصرفی باکیفیت صورت گیرد.»
عضو شورای شهر تهران تأکید کرد: «پس از تجهیز فضای بازی کودکان، این فضاها در نهایت در اختیار معاونت خدمات شهری در مناطق قرار میگیرند که مسئولیت حفظ و نگهداری، رصد و پایش این فضا را به عهده دارد و معاونت خدمات شهری مناطق موظف است جهت نظارت بر کیفیت، کارشناسانی را به صورت روزانه برای بازدید و سرکشی از فضای بازی کودکان در نظر بگیرد. کارشناسان نیز وظیفه دارند تمامی لوازم و فضای بازی کودکان در بوستانها را از جنبههای مختلف بهداشت، ایمنی، سلامت و نظافت مورد بررسی قرار دهند و اگر بوستانی با چالش تخریب و عدم ایمنی تجهیزات مواجه است، گزارشات لازم را جهت رسیدگی و احصا به معاونت خدمات شهری منطقه ارائه دهد؛ بنابراین از آنجایی که تجهیز و رسیدگی به بوستانها و فضای سبز باید یکی از اولویتهای حائز اهمیت در شهرداری باشد، در همین راستا وسایل بازی کودکان در مناطق باید همواره ایمنسازی و رفع نقص شود.»
گاهی وضعیت برخی از پارکها به قدری تأسفبار است که گویی اصلاً رسیدگی به این وضعیت در شرح وظایف مسئولان شهر نیست. متأسفانه عمده پیمانکاران که مسئولیت نگهداری و رسیدگی به پارک و لوازم بازی آن را دارند، توجه چندانی به آن ندارند. بدون شک ایمنسازی محیط بازی کودکان در کاهش حوادث و آسیب به آنها نقش اساسی دارد، از اینرو بازدیدهایی که از سوی پیمانکاران مربوطه صورت میگیرد باید به درستی انجام شود تا مادر و کودک و خانوادهها در بستری امن همراه با آرامش و رضایت و اعتماد، فضای شادی را تجربه و اوقات مفرحی را سپری کنند. در چنین شرایطی دیگر خبری از اخبار تلخ جان باختن یا آسیب دیدن کودک در پارکهای شهر نیست و همه کودکان میتوانند با فراغبال و بدون هیچ دلهرهای در پارکها بازی کنند.