حقوق‌ بیکاری چقدر است و چگونه حقوق بیکاری بگیریم؟

مدیرکل امور بیمه‌شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی گفت: فرآیند برقراری بیمه بیکاری کاملا غیرحضوری و به صورت آنلاین است.

مهدی شکوری، مدیرکل امور بیمه‌شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی گفت: براساس قانون بیمه بیکاری، تمام افرادی که مشمول قانون کار و بیمه تأمین‌اجتماعی هستند، مشمول این قانونند و در صورت بیکاری غیرارادی تحت حمایت سازمان تأمین‌اجتماعی قرار می‌گیرند.

وی با اشاره به اینکه به موجب قانون، بازنشستگان و ازکارافتادگان کلی و شاغلان بیمه‌های مشاغل آزاد و اختیاری و همین‌طور اتباع خارجی از شمول این قانون خارج هستند، افزود: برقراری مقرری بیمه بیکاری یکی از حمایت‌های مهم تأمین‌اجتماعی از کارگران تحت پوشش این سازمان است.

مدیرکل امور بیمه‌شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی ادامه داد: صندوق بیمه بیکاری، به‌‎عنوان یک صندوق مستقل با هدف حمایت از بیمه‌شدگان در ایام بیکاری و نیز مهارت‌آموزی و فراهم ساختن بستر بازگشت کارگران به عرصه تولید و اشتغال، ایجاد شده است و قانون بیمه بیکاری بعد از آنکه به موجب مصوبه سال ۱۳۶۶ برای سه سال به صورت آزمایشی اجرا شد، در سال ۱۳۶۹ به‌صورت قانونی دائمی به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید.

شکوری افزود: علاوه بر بیمه‌شدگانی که به صورت غیرارادی شغل خود را از دست می‌دهند، بعضاً برخی کارفرمایان نیز به سبب بازسازی، اصلاح و به‌روزرسانی خطوط تولید، مجبور می‌شوند برخی نیروهای خود را برای مدتی تعدیل کنند که این افراد نیز در صورت احراز شرایط قانونی، مشمول دریافت مقرری بیمه بیکاری خواهند بود.

خدمات درمانی بیمه‌شدگان

مدیرکل امور بیمه‌شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی با اشاره به اینکه حمایت از بیمه‌شدگان واجد شرایط در دوره بیکاری، صرفاً منحصر به پرداخت مقرری بیکاری نیست، افزود: مشمولان این قانون علاوه بر مقرری ماهیانه از خدمات درمانی هم استفاده می‌کنند و سابقه بیمه نیز برای ایشان لحاظ می‌شود.

همین‌طور در قانون برای افرادی که بیکار می‌شوند، موضوع آموزش و مهارت‌آموزی نیز پیش‌بینی شده است؛ یعنی اگر فردی در یک شغل موفق نبود و به شکل غیرارادی کار خود را از دست داد، قانونگذار سازوکاری پیش‌بینی کرده که افراد بتوانند مهارت‌هایشان را افزایش دهند و به شغل دیگری رو بیاورند و براساس نیاز جامعه و بازار کار منطقه، بتوانند فرصت اشتغال مجدد داشته باشند.

نحوه محاسبه مبلغ مقرری بیمه بیکاری

شکوری در مورد نحوه محاسبه مبلغ ریالی مقرری بیمه بیکاری گفت: مبنای محاسبه مقرری ۵۵ درصد متوسط مزد فرد بیکار در ۹۰ روز قبل از شروع بیکاری است. برای متاهلین و متکفلین سازوکار دیگری نیز پیش‌بینی شده است که به ازای هر فرد تحت تکفل و حداکثر تا ۴ نفر، ده درصد حداقل دستمزد سال، به مقرری فرد متأهل و متکفل اضافه می‌شود مشروط بر اینکه در مجموع از ۸۰ درصد متوسط مزد بیشتر نشود. البته در هر حال مبلغ مقرری بیمه بیکاری قابل پرداخت، از حداقل دستمزد سال کمتر نخواهد بود.

آمار ماهیانه برقراری مقرری بیکاری جدید

وی آمار ماهیانه برقراری مقرری بیکاری جدید را به طور متوسط حدود ۱۷ تا ۱۸ هزار نفر و مجموع مبلغ پرداختی در هر ماه در سال جاری برای قریب به ۱۷۰ هزار نفر فرد مشمول را حدود ۱۱۳۲ میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: بعد از شیوع بیماری کرونا و شرایط خاص ناشی از محدودیت‌های تردد، سیستم غیرحضوری اعلام بیکاری و درخواست مقرری با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ایجاد شده که در حال حاضر از ابتدای درخواست تا معرفی و بررسی احراز شرایط و صدور حکم و برقراری مقرری به‌صورت غیرحضوری انجام می‌شود.

قبلاً بیمه‌شدگان بیکار برای برقراری مقرری، مراجعات مکرری به شعب داشتند، ولی در حال حاضر نیازی به مراجعه به ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی و شعب تأمین‌اجتماعی در هیچ یک از مراحل بررسی شرایط و برقراری مقرری ندارند.

مدیرکل امور بیمه‌شدگان سازمان تأمین‌اجتماعی در مورد منابع صندوق بیمه بیکاری گفت: منابع صندوق بیمه بیکاری از محل سه درصد حق بیمه بیکاری است که طبق قانون پرداخت آن بر عهده کارفرما است. البته با گذشت سی سال از اجرای این قانون، امروز این نظر در میان برخی کارشناسان وجود دارد که عدم مشارکت دولت در تأمین منابع صندوق و به دنبال آن کسری منابع صندوق بیمه‌بیکاری، نقیصه‌ای برای قانون بیمه‌بیکاری است.

وی تاکید کرد: وقتی که کل کشور درگیر یک مشکل فراگیر مانند کرونا می‌شود، منابع صندوق بیکاری تکافوی کل جمعیت مشمولان را ندارد. ارتقای خدمات و تسهیل در برقراری مقرری بیمه بیکاری، نیازمند تأمین منابع پایدار است و یکی از پیشنهادهای مطرح در این زمینه هم این است که علاوه بر کارفرما، دولت نیز در زمان اشتغال هر بیمه‌شده، در تأمین منابع صندوق بیمه بیکاری مشارکت داشته باشد.

تعداد دفعات دریافت بیمه بیکاری

هر تعداد دفعات که شخص شرایط دریافت بیمه بیکاری را داشته باشد می تواند اقدام به دریافت بیمه بیکاری نماید.

فاصله بین دو بیکاری نیز در قانون تعریف نشده است پس هر کارگر با هر فاصله از دریافت بیمه بیکاری قبلی دوباره بیکار شد می تواند برای دریافت بیمه بیکاری اقدام نماید.

هر تعداد دفعات که شخص شرایط دریافت بیمه بیکاری را داشته باشد می تواند اقدام به دریافت بیمه بیکاری نماید.

طول مدت بیمه بیکاری در استفاده مجدد از بیمه بیکاری (فرمول محاسبه مدت بیمه بیکاری)

فرمول محاسبه طول مدت بیمه بیکاری

برای محاسبه طول مدت بیمه بیکاری در هر دفعه چه بار اول چه بار دوم از فرمول زیر استفاده می شود :

جمع سابقه بیمه کارگری (که حق بیمه بیکاری به میزان (۳%) آن پرداخت شده است).

ممکن است این سابقه از چندین کارگاه واریز شده باشد. سابقه واریز بیمه می تواند با فاصله یا متوالی باشد.

از روی جدول بیمه بیکاری مدت استحقاق بیمه بیکاری کل استخراج می شود.

کل مدت دریافت مقرری بیمه بیکاری که کارگر قبلا استفاده کرده استخراج می شود.

در نهایت مدت دریافت مقرری بیمه بیکاری (۳) از مدت استحقاق بیمه بیکاری (۲) کسر شده و مدت باقی مانده به کارگر پرداخت می شود.

مثال بیمه بیکاری:

فرض کنید کارگری متاهل ۳۰ ماه سابقه دارد. پس از اخراج طبق جدول فوق می تواند ۱۸ ماه بیمه بیکاری دریافت نماید.

پس از یک سال (۱۲ ماه) دریافت بیمه بیکاری مجددا مشغول به کار می شود. در ابتدای اشتغال مجدد درخواست قطع بیمه بیکاری را می دهد. سپس از کارگاه برای کارگر بیمه پرداخت می شود. پس از ۹ سال (۱۰۸ ماه) کار مجددا از کار اخراج می شود.

حال سابقه کارگری کلی (سابقه واریز بیمه کارگری که ۳% بیمه بیکاری واریز شده) این شخص ۱۳۸ ماه شده است. طبق جدول بیمه بیکاری این کارگر مستحق دریافت ۲۶ ماه بیمه بیکاری است.

اما قبلا یک دوره یک ساله (۱۲ ماه) دریافت نموده است. پس از اخراج دوم این کارگر می تواند ۱۴ ماه (۲۶ ماه منهای ۱۲ ماه) بیمه بیکاری دریافت نماید.

۱- جدول بیمه بیکاری برای تعیین مدت بیمه بیکاری؟

جدول تعیین مدت بیمه بیکاری از روی سابقه بیمه و اینکه به کارگر مجرد و متاهل چقدر بیمه بیکاری تعلق می گیرد در داخل متن آورده شده است

۲- شرایط دریافت بیمه بیکاری برای بار دوم و بار چندم؟

شرایط دریافت بیمه بیکاری برای بار دوم و بار چندم دقیقا مثل شرایط دریافت بیمه بیکاری در بار اول است.

۳- چند بار میتوان از بیمه بیکاری استفاده کرد؟

هیچگونه محدودیتی از لحاظ تعداد و دفعات دریافت بیمه بیکاری وجود ندارد.

۴- فاصله بین دو بیکاری حداقل چقدر باید باشد؟

فاصله بین دو بیکاری نیز در قانون تعریف نشده است پس هر کارگر با هر فاصله از دریافت بیمه بیکاری قبلی دوباره بیکار شد می تواند برای دریافت بیمه بیکاری اقدام نماید.

با رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری، کارگران شاغل در کارهای با ماهیت دائم جهت دریافت بیمه بیکاری نیاز به ارائه نامه عدم نیاز از سوی کارفرما ندارند.

شرایط دریافت بیمه بیکاری تغییر می‌کند

(۱۴۰۱/۰۴/۲۶) به دنبال شکایت از وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و درخواست ابطال بخشنامه ۲۳۱۷۷۸ مورخ ۱۳۹۴/۱۲/۰۱ مدیرکل حمایت از مشاغل و بیمه بیکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مبنی بر ارائه نامه عدم نیاز از سوی کارفرما برای کارگران شاغل در کارهای با ماهیت دائم که در پایان مدت قرارداد کار، بیکار می گردند جهت پرداخت بیمه بیکاری، هیات عمومی دیوان عدالت اداری وارد بحث و بررسی شد.

شرایط استفاده از بیمه بیکاری

در نهایت پس از بحث و بررسی، هیات عمومی دیوان عدالت اداری با این استدلال که: اولا براساس ماده ۴ قانون بیمه بیکاری مصوب ۱۳۶۹/۶/۲۶ ” بیمه شده بیکار با معرفی کتبی واحد کار و امور اجتماعی محل از مزایای این قانون منتفع خواهد شد” ثانیا؛ براساس ماده ۶ قانون مذکور شرایط استحقاق دریافت مقرری بیمه بیکاری عبارتند از : الف) بیمه شده قبل از بیکار شدن حداقل ۶ ماه سابقه پرداخت بیمه را داشته باشد. مشمولین تبصره ۲ ماده ۲ این قانون از شمول این بند مستثنی می باشد. ب) بیمه شده مکلف است ظرف سی روز از تاریخ بیکاری با اعلام مراتب بیکاری به واحدهای کار و امور اجتماعی آمادگی خود را برای اشتغال به کار تخصصی و یا مشابه آن اطلاع دهد. مراجعه بعد از سی روز با عذر موجه و با تشخیص هیات اختلاف تا سه ماه امکان پذیر خواهد بود. ج) بیمه شده بیکار مکلف است در دوره های کار آموزی و سواد آموزی که توسط واحد کار و امور اجتماعی و نهضت سواد آموزی و یا سایر واحدهای ذیربط با تایید وزارت کار و امور اجتماعی تعیین می شود شرکت نموده و هر دو ماه یک بار گواهی لازم در این مورد را به شعب تامین اجتماعی تسلیم نماید.

ثالثا؛ براساس ماده ۸ آیین نامه اجرایی قانون بیمه بیکاری واحدهای کار و امور اجتماعی موظفند حداکثر ظرف سی روز پس از اخذ مدرک تکمیل شده نسبت به غیر ارادی بودن بیکاری متقاضی اظهارنظر نموده و در صورت تأیید وی را کتبا به سازمان تامین اجتماعی معرفی نمایند. واحدهای اجرایی سازمان تامین اجتماعی مکلفند ظرف ده روز پس از ثبت معرفی نامه فرد بیکار، نسبت به احراز شرایط مندرج در بند الف ماده ۶ قانون اظهارنظر و متعاقب آن مقرری بیمه بیکاری وی را برقرار نمایند.

بنابراین بخشنامه مدیرکل حمایت از مشاغل و بیمه بیکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که متضمن الزام به ارائه نامه عدم نیاز از سوی کارفرما برای کارگران شاغل در کارهای با ماهیت دائم جهت برخورداری از بیمه بیکاری بود را به جهت ایجاد تکلیف اضافی برای کارگران و مشخص نبودن ضمانت اجرای عدم ارائه آن، مغایر قانون تشخیص و آن را ابطال نمود.

منبع: روابط عمومی دیوان عدالت اداری

شرایط لازم برای گرفتن بیمه بیکاری در سال ۱۴۰۲:

• در لیست بیمه یک شرکت باشید، نه اینکه اختیاری بیمه رد کرده باشید
• استعفا نداده باشید و اخراج تون کرده باشن.
• قبل از بیکار شدن، حداقل یک سال در یک شرکت بیمه شده باشید.
• تا ۳۰ روز بعد از اخراج، بیکاری تون رو به اداره کار اعلام کرده باشید.
• ۵ تبعه کشورهای دیگر نباشید.
• مستمری بگیر، بازنشسته و از کارافتاده نباشید.

طبق قانون تامین اجتماعی چقدر حقوق بیکاری می گیرم؟ برای چند ماه؟

حقوق بیمه بیکاری سال ۱۴۰۲ برای افراد متاهل و مجرد با سابقه پرداخت بیمه با هم تفاوت هایی دارند که در جدول زیر آمده است.

برای درخواست بیمه بیکاری چه مدارکی باید همراه داشته باشید؟

• ۴ قطعه عکس ۴ در۳
• اصل و کپی مدرک تحصیلی یا فنی
• اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه و کارت ملی
• اصل و کپی کارت پایان خدمت (برای آقایان)
• یک جلد پوشه روغنی
• اصل و کپی قرارداد یکسال آخرکار یا رای صادرشده
• کپی صفحه اول دفترچه بیمه – نامه عدم نیاز کارفرما

سامانه درخواست بیمه بیکاری

متقاضیان محترم لطفا برای ثبت نام بیمه بیکاری پس از احراز هویت در دفاتر پیشخوان دولت به زیر سامانه بیمه بیکاری به آدرس https://prkar.mcls.gov.ir مراجعه و با بارگذاری مدارک

خود ثبت نام نمایید.

راهنمای ثبت درخواست بیمه بیکاری

مبلغ حقوق بیمه بیکاری در سال ۱۴۰۲ چقدر است؟

تامین اجتماعی به شما، ۵۵ درصد متوسط دستمزدتون حقوق میده و اگه متاهل و متکفل باشید، به ازای هر فرد تحت تکفل، ۱۰ درصد به این مبلغ اضافه میشه. مبلغ کلی بیمه بیکاری، نمیتونه از ۸۰ درصد متوسط دستمزد شما بیشتر و از حداقل حقوق مصوب اون سال (۴۱,۷۹۷,۵۰۰ ریال) کمتر باشه.

علت قطع شدن بیمه بیکاری، چی بشه بیمه بیکاری قطع میشه؟

• بیمه شده مجددا به کار اشتغال یابد. 
• بیمه‌شده بیکار بدون عذر موجه از شرکت در دوره‌های کارآموزی یا سوادآموزی خودداری کند. 
• بیمه‌شده بیکار از قبول شغل تخصصی خود یا شغل مشابه پیشنهادی خودداری کند. 
• بیمه شده بیکار، مشمول استفاده از مستمری بازنشستگی یا از کارافتادگی کلی شود. 
• بیمه شده با دریافت مزد ایام بلاتکلیفی به کار اولیه برگردد. 
• مدت زمان استحقاقی بیمه‌شده برای دریافت مقرری بیکاری خاتمه یابد. 
• بیمه‌شده فوت کند.