کلاهبرداریهای اینترنتی موضوع عجیب و غریبی نیستند؛ حکایت مجرمان سایبریاند که با مهندسی اجتماعی، مناسبتها و رویدادهای جامعه را رصد کرده و با برنامهریزی و طراحی سایت و سامانههای جعلی اقدام به کلاهبرداری و خالی کردن حساب مردم میکنند.
راهروهای پلیس فتا پر است از مالباختگانی که در پی کلیک بر روی پیامکهای ناشناس، خریدهای آنلاین از سایتها و شبکهها و حتی خرید از دستفروشها و دورهگردها مورد کلاهبرداری قرار گرفتهاند.
قربانی تبلیغات و تخفیفات فضای مجازی نشوید
سامانه ثنا، سهام عدالت، ابلاغ اوراق قضایی، خریدهای آنلاین مناسبتی و تخفیفدار از جمله روز پدر، روز مادر، روز معلم و حتی همین مناسبت_ که در روز آینده با آن مواجه میشویم_ جمعه سیاه یا همان «بلک فرایدی Black Friday» از جمله دام و ترفندهای مجرمان فضای مجازی شده است؛ چرا که این افراد از ناآگاهی و غفلت شهروندان استفاده کرده و به بهانههای واهی همچون احضار، ممنوعالخروجی و یا حتی فروش ارزان قیمت اجناس با تخفیفهای باورنکردنی شهروندان را فریب میدهند؛ مواردی که بارها پلیس فتا در مورد آن به شهروندان هشدار داده که به واسطه تبلیغات و آگهیهای غیر واقعی، قربانی نشوند.
بلک فرایدی یا جمعه سیاه یک رویداد با منشاء ایرانی نیست اگرچه اکثراً در کشورهای دنیا معمول شده است اما تاریخ برگزاری آن در کشورهای مختلف، تفاوت دارد؛ اما آنچه به طور مشترک در این مناسبت رخ میدهد ارائه کالا با تخفیفهای باورنکردنی است؛ بدین صورت که اگر به تصاویر و فیلمهای کشورهای خارجی نگاه کنیم میبینیم مردم برای خرید اجناس در این روز از شب گذشته جلو فروشگاهها صف میکشند چرا که این اتفاق و این تخفیفها در آن کشورها واقعی است؛ حتی برخی از سایتهایشان نیز این روند را از سطح فروشگاه و خرید حضوری به سمت فضای مجازی آوردهاند اما در کشور ما این روند تفاوت خاصی دارد؛ همانطور که پلیس فتا میگوید.
افزایش کلاهبرداری مجازی در جمعه سیاه
سرهنگ رامین پاشایی معاون فرهنگی اجتماعی پلیس فتا فراجا، به رویداد جمعه سیاه اشاره و اظهار داشت: وقتی به مناسبت بلک فرایدی نزدیک میشویم ما شاهد کلاهبرداریهای زیادی از سوی مجرمان سایبری میشویم؛ آن هم به خاطر اینکه در کشور ما، فروش کالا از طریق صفحات و شبکههای اجتماعی و پیامرسانها صورت میگیرد در صورتی که این شبکهها محلی برای تبلیغات هستند نه فروش و عرضه اجناس.
وی گفت: ما در ایران صفحه و کانالی که دارای اینماد باشد نداریم؛ نه مجوزی از سمت پلیس فتا برای این صفحات صادر شده نه از جای دیگری مجوز دارند؛ اما متأسفانه در جمعه سیاه با ارائه تخفیفات باورنکردنی، خود را در قالب یک فروشنده معرفی کرده و با تبلیغات فریبنده از مردم کلاهبرداری میکنند.
ریسک خرید از صفحات و کانالهای مجازی ۵۰ درصد است/ پارچه فروخته شده را ۲ ماه بعد به مشتری رساندند
سرهنگ پاشایی با بیان این مطلب که متأسفانه ریسک خرید از پیجها و کانالها ۵۰ درصد است، گفت: در بسیاری از موارد کالا به دست فرد نمیرسد یا اگر هم برسد در بازه زمانی طولانیتری است؛ مثل پروندهای که ما در خصوص فروش پارچه داشتیم. دو ماه و نیم بعد جنس را به مشتری رساندند اگرچه از آنها شکایت شد و صاحب پیج مورد پیگیرد قانونی قرار گرفت و شماره حسابها مسدود شد.
پول جنس خریداری شده را درب منزل بپردازید
فعالیت صفحات و کانالها در کشور ما این گونه است که بدون اعتبار در زمینه کسب و کار اینترنتی وارد میشوند حتی برخی پیجها هم وجود دارند که در قالب فروشنده ابتدا به تعهدات خود عمل کرده و با جذب مشتری و کسب خوشنامی در ادامه کلاهبرداری میکند.
سرهنگ پاشایی در خصوص خرید از پیجها و کانالها عنوان کرد: اگر از کانال و صفحات مجازی کالا خریداری کردید پولی واریز نکنید؛ اجازه دهید جنس ارائه شده را به درب منزل آورده و بعد پول را بپردازید؛ این یکی از روشهایی است که می تواند از واریز وجه بدون تحویل کالا جلوگیری کند.
جنس خریداری شده را بررسی کنید؛ تقلبی یا کپی نباشد
دقت کنید که تسویه پول جلوی درب منزل آخر کار نیست؛ این را سرهنگ پاشایی گفته و ادامه میدهد: مشتری باید حواسش را جمع کند که جنس کپی، فیک و تقلبی را تحویل نگیرد؛ به خصوص این مسایل را در مورد تلفن همراه، لوازم آرایشی، عطر و ادکلن باید در نظر گرفت؛ ابتدا باید از اصالت کالا مطمئن شد و بعد پول را پرداخت چرا که متأسفانه پروندههایی هم در خصوص تحویل جنس تقلبی در پلیس فتا ثبت و پیگیری شده است.
خرید از سایتهای دارای اعتبار و اعتماد نیز به خودی خود نمیتواند از موارد کلاهبرداری و سواستفاده جلوگیری کنند چرا که برخی سایتهایی را میبینیم که مجوز لازم را دارند اما مـتأسفانه کلاهبردار از آب در میآیند.
تبلیغ بلاگرها برای خرید گوشی تلفن همراه کلاهبرداری از آب در آمد؛ ۱۳۰۰ گوشی به دست خریداران نرسید
معاون فرهنگی اجتماعی پلیس فتا فراجا به پرونده کلاهبرداری در حوزه فروش تلفن همراه از یک سایتی که بلاگرها آن را تبلیغ میکردند اشاره و تصریح کرد: یک سایت دارای مجوز که پیشینه خاصی نداشت با تبلیغات بلاگرها و افراد شناخته شده و تخفیفات بسیار از جمله ۶_۵ میلیون تومان پایینتر از قیمت اصلی موبایل اقدام به عرضه یک مدل گوشی تلفن همراه کرده بودند؛ به آن افراد شناخته شده هم یک عدد از همان گوشی را داده بودند؛ تبلیغ در فضای مجازی انجام شد، ۱۳۰۰ دستگاه تلفن همراه هم به فروش رفت اما صاحب سایت متواری شد اگرچه با تلاش مأموران فتا دستگیر شد.
وی با بیان اینکه این تبلیغات برای بلاگرها و دیگرانی که برای خرید از این کانال تبلیغ کرده بودند هم دردسر ایجاد کرد گفت: متاسفانه اسم سایت هم از روی یکی از سایتهای خارجی برداشته شده بود و در واقع خود را نماینده آن سایت معروف معرفی کرده بودند؛ یعنی به راحتی با نام و اعتبار دیگری، برای خودشان سایت ایجاد کرده و با تبلیغات گسترده اقدام به فروش اجناس کرده و کلاهبردار از آب درآمدند.
اگر شماره حساب سایت فروش کالا، شخصی بود کلاهبرداری است؛ شک کنید
برای خرید از سایتها باید دقت کرد که آنها اعتبار لازم را در جامعه داشته باشند؛ نشان اعتماد الکترونیک و درگاه بانکی هم دارا باشند؛ نه اینکه شماره حساب شخصی به شما معرفی کنند چرا که همین شماره حساب شخصی یک دلیل بر کلاهبرداری آنها است؛ این مطالب را سرهنگ پاشایی گفت و افزود: شهروندان اگر نیاز به مشاوره و راهنمایی داشته یا خدای ناکرده مورد کلاهبرداری قرار گرفتند با شماره تلفن ۰۹۶۳۸۰ تماس بگیرند تا همکاران بنده در مجموعه پلیس فتا که به صورت آنلاین و شبانه روزی در خدمت هموطنان هستند آنها را راهنمایی کنند.