نهم خرداد ماه امسال نمایندگان مجلس به رضامراد صحرایی سرپرست وزارت آموزش و پرورش رای اعتماد دادند تا سکان این وزارتخانه را که اقدامات آن آحاد جامعه را در بر می گیرد، در دست گیرد اما پس از گذشت ۵ ماه از این رای اعتماد، برخی نمایندگان طرح استیضاح وزیر آموزش و پرورش در مجلس شورای اسلامی را دنبال می کنند، موضوعی که بیش از آنکه راهگشا و حل کننده مشکلات نظام آموزش عمومی کشور باشد، به بی‌ثباتی مدیریتی در وزارت آموزش و پرورش دامن می‌زند.
وزارت آموزش و پرورش هم از نظر نهاد تعلیم عمومی و هم از جایگاه پایه گذاری تعالی جامعه جایگاه رفیعی در ساختار جمهوری اسلامی ایران دارد که قابل قیاس با هیچ یک از وزارتخانه های فرهنگی و آموزشی نیست؛ این مهم بارها در دهه های گذشته مورد تاکید رهبر معظم انقلاب و روسای جمهور و سایر قوا بوده است و همگان اذعان داشته اند که مسیر اصلاح و پیشرفت جامعه از مدارس کشور می گذرد و به هر اندازه که معلم و آموزش عمومی ارزش و اهمیت داده شود، می توان بزرگترین سرمایه گذاری اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی را برای دهه های بعد شاهد بود.
با همین رویکرد وزیر کنونی آموزش و پرورش برنامه های پیشنهادی خود را برای اصلاح روندها و فرآیندها و ارتقای نظام آموزش کشور در جریان کسب رای از مجلس به وکلای ملت ارایه کرد و توانست آنان را با خود همراه کند.
کمتر از یک ماه قبل از این رای اعتماد. رهبر معظم انقلاب در دیدار جمعی از معلمان و فرهنگیان سراسر کشور با انتقاد از بی‌ثباتی در مدیریت آموزش و پرورش گفته بودند: «دستگاه به این عظمت با تغییر مداوم وزیر، ضربه می‌خورد؛ بخصوص اینکه تغییر وزیر گاهی تغییر معاونان، مدیران میانی و حتی مدیران مدارس را هم درپی می‌آورد.»
۶ وزیر در یک دهه گذشته آموزش و پرورش
آموزش و پرورش در دهه گذشته ۶ وزیر به خود دیده که هر کدام با ارائه طرح‌هایی وارد میدان اجرا شدند اما نتوانستند برنامه‌های خود را به طور کامل اجرا کنند به طوری که این تحولات پی در پی نه تنها نظام آموزشی کشور بلکه در وهله نخست به دانش‌آموزان یعنی سرمایه‌های بزرگ کشور و پس از آنها فرهنگیان آسیب زده است.
زیرا نهاد آموزش و پرورش با موضوعات بسیاری دست به گریبان است و گستره وسیع وظایف آن نیز سبب می‌شود تا هر وزیر در مدت زمانی کوتاه امکان رفع این مشکلات را ندارد.
با ادامه این روند تغییر وزیر، سکانداران وزارت آموزش و پرورش ناکام در حل مشکلات تقریبا بلندمدت این وزارتخانه می‌شوند، هرکدام مشکلات را از گذشته می‌دانند و با نداشتن زمان کافی برای حل مشکل، این مسائل همواره از وزیری به وزیر دیگر منتقل می‌شود.
کمبود معلم؛ بهانه اصلی استیضاح کنندگان
طراحان استیضاح وزیر آموزش و پرورش این بار کمبود معلم و خالی بودن کلاس‌های درس در یک ماهه اول سال تحصیلی و تاخیر در رسیدن کتاب درسی به دانش‌آموزان را علت اصلی استیضاح اعلام کرده‌اند.
هرچند که ساماندهی معلمان و آمادگی کامل برای بازگشایی مدارس در اول مهرماه مطالبه به حق همه خانواده‌ها و دانش‌آموزان است و آموزش و پرورش باید پیش‌بینی لازم را برای آغاز بدون دغدغه سال تحصیلی می‌داشت اما بررسی ها نشان می‌دهد که ریشه این کمبود به سال‌های قبل باز می‌گردد که امروز نمایان شده است.
دلایل کمبود معلم در آغاز سال تحصیلی
رضا مرادصحرایی وزیر آموزش و پرورش چهارم آبان با انتشار ویدئویی درباره دلایل کمبود معلم در کلاس‌های درس را چنین بیان کرد: کمبود معلم به علت خروج فرهنگیان بیش از ورود آن به چرخه تعلیم و تربیت بوده است و بر این اساس، نیازمند برنامه‌ریزی یک دهه‌ای و بیشتر است.
وی در این ارتباط به کاهش ظرفیت دانشگاه فرهنگیان در سال‌های گذشته اشاره کرد و افزود: کسانی که اکنون ما را نقد می‌کنند، ظرفیت پذیرش ورودی این دانشگاه را به زیر چهار هزار نفر کاهش دادند اما اگر همان سالیانه ۲۵ تا ۳۵ هزار دانشجو معلم می‌گرفتیم، اکنون ۲۰۰ تا ۲۵۰ هزار معلم از دانشگاه فرهنگیان داشتیم.
وزیر آموزش و پرورش اضافه‌کرد: نکته دوم هماهنگ شدن جذب و بازنشستگی معلم است، هر مقدار که از آموزش و پرورش خارج می‌شوند به همان اندازه هم باید وارد شوند. در سه سال از دولت گذشته جذب نیرو انجام نشد، اما بازنشستگی فراوانی داشتیم.
صحرایی یادآور شد: سیاست دولت گذشته بر این بود که مدارس غیردولتی را تقویت کند بنابراین اعتقادی به جذب نیرو نداشت، وزیر آموزش و پرورش دولت یازدهم اعلام کرد که ۳۰۰ هزار معلم اضافه داریم، پس چرا اکنون از کمبود معلم انتقاد می‌کننددر حالی که دلیل این کمبود معلم خودشان بودند.
وی با بیان اینکه نهایت کمبود معلم ۲۰ هزار نفر است، گفت: افزایش جمعیت دانش‌آموزی موضوع دیگری است که باعث کمبود معلم در کشور شده است، جمعیت دانش‌آموزی کشور از سال ۹۴ تاکنون سه میلیون نفر افزایش یافته است، افزایش جمعیت هم یکباره صورت نگرفته بنابراین از آن سال تاکنون می‌توانستند معلم اضافه کنند.
وی اضافه کرد: رییس منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش در سال ۹۷ اعلام کرد که کمبود معلم شدید داریم و همان فرد در تاریخ ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۰ از کمبود ۲۰۰ هزار نفری معلم در مهر ۱۴۰۰ خبر داده است که موضوع کرونا هم به آن اضافه شده بود.
وزیر آموزش و پرورش ادامه داد: در این ۲ سال به اندازه هشت سال دولت گذشته نیرو جذب کرده‌ایم، دانشگاه فرهنگیان امسال ۳۰ هزار ظرفیت نیرو داشته است و به دنبال این هستیم که به ۴۵ هزار دانشجو برسد.
درخواستی برای استیضاح اعلام وصول نشده است
با وجود فضاسازی برخی رسانه‌ها و نمایندگان مجلس برای به جریان انداختن استیضاح وزیر آموزش و پرورش، مجتبی یوسفی عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی به ایرنا اعلام کرده است که استیضاح وزیر آموزش و پرورش و هیچ‌یک از وزرا در هیات رئیسه مجلس اعلام وصول نشده است.
وی افزود: طرح‌های متعددی برای استیضاح وزرا از سوی نمایندگان به هیات رئیسه مجلس ارسال شده اما هیچ یک در هیات رئیسه مجلس اعلام وصول نشده است.
