صادق ستاری فرد، معاون برنامه ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش در نشست خبری هفته اخیرش جزئیاتی از برگزاری آزمون استخدامی جدید آموزش و پرورش اعلام کرده است؛ از جمله آنکه آزمون استخدامی بر اساس ماده ۲۸ اساسنامه دانشگاه فرهنگیان است؛ این آزمون هشتم اردیبهشت سال آینده یعنی اولین فرصت بعد از ماه مبارک رمضان برگزار می‌شود. ثبت نام از پایان هفته یعنی نهم یا دهم اسفندماه شروع و مختص جذب آموزگاران ابتدایی است و در مجموع ۲۸ هزار آموزگار دوره ابتدایی، استثنایی، عشایری و مرزی جذب خواهند شد.
به گفته وی فرایند مصاحبه و گزینش و موارد امتیاز آور در ۲۳ حیطه به صورت کامل مشخص شده است. آموزش و پرورش به دنبال آن است در ارزیابی تکمیلی یا همان مصاحبه از ظرفیت نیروی غیر بومی ارزیابان حرفه ای استفاده کند. در حالیکه قبلا مصاحبه‌ها در سطح استانی انجام می‌شد این وزارتخانه به دنبال تربیت ارزیابان حرفه‌ای است. تغییر دیگر نیز مربوط به "سن" است. قبلا تفکیکی برای مدرک ارشد وجود داشت اما این را برداشته شده و امسال طبق قانون، حداقل سن ۲۰ و حداکثر سن ۴۰ سال است و اینگونه دهه شصتی‌ها هم در آزمون می‌توانند شرکت کنند.
وی همچنین به شاخص‌ها و ویژگی‌های شخصیتی شغل معلمی اشاره کرده و گفته است که شایستگی‌های عمومی در قالب ۲۳ شاخص در دفترچه مشخص شده که در مصاحبه سنجیده می‌شود. حدنصاب را نیز اصلاح کرده‌ایم و میانگین نمره سه نفر اول هر منطقه مبنای حدنصاب قرار می‌گیرد و کمک می‌کند افراد بیشتری وارد فرایند ارزیابی تکمیلی و مصاحبه شوند. متاسفانه سال گذشته از مجموع سهمیه‌های دریافت شده، ۹هزار و ۷۷۵ صندلی ما خالی ماند و در مرحله تکمیل ظرفیت دیدیم که نمرات منفی است. باید اجازه دهیم نخبگان سایر رشته‌ها نیز در آزمون شرکت کنند. ما تقویت علوم ریاضی و علوم پایه را در دوره ابتدایی مدنظر داریم.
معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش افزود: قبلا سهم نمره آزمون کتبی ۷۰ درصد و مصاحبه ۳۰ درصد بود که در آزمون پیش رو سهم آزمون ۴۰ و سهم مصاحبه ۶۰ درصد خواهد بود. تغییر بعدی افزایش طول زمان گزینش است. نتایج نهایی آزمون نیمه تیرماه اعلام می‌شود و تا اواخر شهریور فرصت شرکت در دوره مهارت آموزی فراهم می‌شود. به بیان دیگر کل آزمون ۱۰۰۰ امتیاز دارد که ۴۰۰ امتیاز مربوط به آزمون کتبی و ۶۰۰ امتیاز مربوط به ارزیابی تکمیلی است. حداقل نمره برای قبولی ۴۷۰ امتیاز است. در واقع ورود و شرکت در آزمون تسهیل شده، اما قبولی سخت‌تر شده است.
در ادامه به برخی شرایط و تغییرات آزمون استخدامی پیش رو اشاره می شود:
شرط سنی چقدر است؟
افزایش سقف سنی به ۳ طریق: همکاری تمام وقت با مدارس دولتی، تاهل و فرزند
- شرط سنی برای شرکت در آزمون داشتن حداقل سن ۲۰ سال تمام و داشتن حداکثر ۴۰ سال تمام (لیسانس و فوق لیسانس) است. همچنین به موجب تبصره ۲ ماده واحده « نحوه جذب منابع انسانی در مشاغل آموزشی و تربیتی وزارت آموزش و پرورش مصوب سال ۹۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی، مدت همکاری تمام وقت افرادی که به استناد یکی از قوانین و مقررات موضوعه با واحدهای دولتی آموزشی و تربیتی آموزش و پرورش همکاری کرده‌اند از حداکثر سن برای شرکت در آزمون‌های استخدامی وزارت آموزش و پرورش کسر می شود.
علاوه براین، به موجب بند(الف)ماده ۱۵ قانون حمایت ازخانواده و جوانی جمعیت، داوطلبان مشمول قانون مزبور به ازای تاهل و نیز داشتن هر فرزند، یک سال تا حداکثر پنج سال به سقف محدوده سنی اضافه خواهد شد. امتیازات فوق‌الذکر، مشروط به آن است که نرخ باروری شهرستان محل زادگاه داوطلب یا فرزند وی، بالای ۵/۲ نباشد. مبنای تعیین نرخ باروری، آخرین اعلام رسمی وزارت کشور در زمان برگزاری امتحان مشتر ک فراگیر است.
تغییر منابع آزمونی در ۳ حیطه عمومی، اختصاصی و تخصصی
- مواد امتحان مشترک فراگیر (آزمون کتبی) در آزمون آتی تغییر کرده و به عنوان مثال زبان خارجی حذف شده است. (منابع دقیق جهت مطالعه در دفترچه‌ای که منتشر خواهد شد اعلام می شود.)
الف- مواد حیطه عمومی شامل تاریخ و فرهنگ تمدن، تعلیم و تربیت اسلامی، معارف و اندیشه اسلامی و دانش اجتماعی و حقوق اساسی است.
ب- مواد حیطه اختصاصی شامل اسناد و قوانین بالادستی آموزش و پرورش، روش ها و فنون تدریس، روانشناسی تربیتی و سنجش و اندازه گیری پیشرفت تحصیلی است.
ج- مواد حیطه تخصصی شامل مفاهیم پایه متون و روش های یاددهی قرآن و هدیه های آسمانی دوره ابتدایی، مفاهیم پایه متون و روش های یاددهی ریاضی دوره ابتدایی، مفاهیم پایه متون و روش های یاددهی علوم تجربی دوره ابتدایی، مفاهیم پایه متون و روش های یاددهی فارسی دوره ابتدایی و مفاهیم پایه متون و روش های یاددهی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی است.
تعداد سوالات امتحان حیطه عمومی۸۰ سوال خواهد بود که به صورت چهار گزینه‌ای و با احتساب یک سوم نمره منفی طراحی خواهد شد. سوالات حیطه های اختصاصی و تخصصی در امتحان مشترک فراگیر (آزمون کتبی) و به صورت چهار گزینه‌ای با احتساب یک سوم نمره منفی به ترتیب ۴۰ و ۸۰ سوال خواهد بود.
تمامی محتوای مواد حیطه تخصصی پایگاه تخصصی کتب درسی سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی به آدرس http://chap.sch.ir قسمت راهنمای تدریس دوره ابتدایی موجود است.
پس از برگزاری امتحان مشترک فراگیر (کتبی) ، نمرات داوطلبان به تفکیک حیطه‌های عمومی ، اختصاصی و تخصصی محاسبه خواهد شد براین اساس کسب حداقل ۵۰ درصد میانگین نمره مکتسبه سه نفر اول با ارزش وزنی ۴۰ درصد برای حیطه عمومی و ۶۰ درصد برای حیطه اختصاصی و تخصصی در هر شغل- شهرستان محاسبه و مبنای سایر مراحل معرفی داوطلبان قرار می‌گیرد.
افزایش رشته های شغلی برای شرکت در آزمون؛ علوم پایه در مرکز توجه
- بسط رشته‌های احراز شغل آموزگاری به علوم اسلامی، علوم انسانی و علوم پایه از دیگر تغییرات آزمون مذکور است. بر اساس تحلیل داده‌های حاصل از پذیرفته شدگان آزمون سال ۱۳۹۹، حدود ۶۸ درصد و آزمون ۱۴۰۰ حدود ۷۰ درصد از معلمان آموزگار پذیرفته شده نهایی از دانش آموختگان دانشگاه‌های غیردولتی، آزاد و پیام نور بودند. همچنین تعداد صندلی‌های رشته های علوم تربیتی و گرایش‌های وابسته در دانشگاهای دولتی حدود ۳۰۰۰ صندلی، اما نیاز آموزش و پرورش بیش از ۲۰ هزار نفر است.
بر اساس آنچه که در جداول رشته‌های تحصیلی برای شرکت در آزمون استخدامی شغل آموزگاری آمده است، صراحتا به انطباق رشته تحصیلی هر دوره کارشناسی یا کارشناسی ارشد پرداخته است، در حالی که اصالت باید بر دوره کارشناسی باشد، زیرا دانش پایه تخصصی و عمومی در دوره کارشناسی شکل می گیرد، از طرفی همچنان که در سالیان اخیر شاهد بودیم داوطلبان دارای هر مدرک کارشناسی (رشته مرتبط یا غیرمرتبط از جمله کارشناسی علوم دامی)، صرفاً با گذراندن دوره کوتاه مدت کارشناسی ارشد در چند رشته فوق الذکر، جواز حضور در کسوت معلم آموزگار را پیدا می کنند.
مواد آزمونی معرفی شده برای آزمون استخدامی اساساً می بایست سطحی از دانش و مهارت را بسنجد که منطبق نیاز معلمی برای تدریس و تربیت در دوره مربوطه باشد. لذا، عدم سنجش دانش داوطلبان در دروس علوم، فارسی، ریاضی و قرآن محل تأمل جدی است، که می بایست مرتفع شود. معلم آموزگار ابتدایی باید یک مربی/معلم چندمهارتی و برخوردار از سطح بالایی از هوش و دانش تخصصی موضوعی (علوم، فارسی، ریاضی و قرآن) باشد، لیکن در حال حاضر این امکان نه از طریق آزمون کتبی و نه ارزیابی و مصاحبه انجام نمی شود.
نتایج آزمون تیمز و پرلز نشان می دهند که دانش آموزان ایرانی از سطح پایینی از دانش ریاضی، خواندن و نوشتن برخوردارند که یکی از علت های آن را را می توان در تعیین رشته‌های مجاز به آموزگاری دانست. بخش مهمی از تضعیف علوم پایه به عنوان پایه و اساس رشد علمی کشور و ایجاد اخلال در هدایت تحصیلی مناسب دانش آموزان، به دلیل ضعف در بازار اشتغال دانش‌آموختگان و عدم بسترسازی و برنامه ریزی مناسب در این باره است لذا، سهم آموزش و پرورش از رشد و توسعه علوم پایه در کشور و زمینه سازی مناسب برای هدایت تحصیلی دانش آموزان میبایست مورد توجه باشد.
تجربه نشان داده است که به کارگیری و اشتغال معلمان رشته‌های علوم پایه و بعضاً مهندسی عمدتاً در مدارس غیردولتی موجب کیفیت بهتر آموزش و فرآیندهای یاددهی و یادگیری شده است. ایجاد شرایط رقابتی جهت جذب و تأمین بهترین و باکیفیت ترین معلمان برای دوره ابتدایی ضرورتی انکار ناپذیر است که با بسط رشته‌های مرتبط با برنامه درسی و متناسب با جدول دروس هفتگی امکان پذیر است.
یکی از عوامل عدم تحقق نظام دوری در دوره ابتدایی، که در سند تحول بنیادین صراحتاً عنوان شده است، ناتوانی برخی از معلمان در تدریس و آموزش دروس چند پایه تحصیلی و دشوار بودن برخی دروس از جمله علوم و ریاضی است، موضوعی که به کرات توسط کارشناسان و مدیران مدارس مبنی بر ناتوانی برخی نومعلمان در آموزش برخی دروس از جمله ریاضی پایه های پنجم و ششم و استفاده معلم از برخی کتاب های کمک درسی و راهنما و نارضایتی والدین عنوان شده است.
بدیهی است، در صورت جذب معلم متعهد و دارای بهره هوشی و دانش موضوعی بالا، امکان برگزاری دوره های توانمندسازی و ارتقای مهارتهای حرفه ای معلم از جمله علوم تربیتی بومی شده، فنون تدریس و سنجش و ارزشیابی در دوره یک ساله مهارت آموزی دانشگاه فرهنگیان و در طول سنوات خدمت وجود دارد.
ضعف برخی معلمان در دروس علوم پایه باعث تغییر نگرش دانش آموزان نسبت به علوم پایه و ریاضی و ضعف ایشان در این موارد و در نتیجه عدم اشتیاق به انتخاب رشته ریاضی فیزیک و علوم پایه در سطوح دانشگاهی می شود.
امکان ثبت نام داوطلب دکتری
دارندگان مدرک کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی که عنوان رشته تحصیلی آنها با رشته‌های تحصیلی مندرج در جداول مربوطه که در دفترچه اعلام می شود مغایرت دارد، در صورت دارا بودن سایر شرایط، با مدرک تحصیلی پایین تر، مشروط به اینکه با عناوین رشته‌های مذکور انطباق داشته باشند، می‌توانند در آزمون شرکت کنند. در صورت استخدام فرد، مدرک تحصیلی بالاتر در حکم کارگزینی ایشان اعمال نمی شود.
همچنین حافظان درجات یک تا پنج قرآن کریم به شرط داشتن حداقل مدرک کارشناسی مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می توانند در آزمون شرکت کنند.
ارزیابی تکمیلی (مصاحبه) چگونه خواهد بود؟
اعلام نتایج اولیه سه تا پنج برابر ظرفیت ازبین داوطلبان واجد شرایط، جهت ارزیابی تکمیلی از بین داوطلبان دارای حدنصاب صورت می پذیرد.
داوطلبان باید در مرحله ارزیابی تکمیلی صلاحیت معلمی توسط مراکز ارزیابی و سایر عوامل مربوط در مجموع حداقل ۴۷۰ امتیاز از حداکثر امتیاز ممکن (۱۰۰۰ امتیاز) را کسب کنند.
در ارزیابی تکمیلی، کسب حداقل (۹۵) امتیاز از شایستگی های عمومی، حداقل (۷۰) امتیاز از شایستگی اختصاصی و (۴۰) امتیاز از شایستگی تخصصی الزامی است.
اعلام نتیجه نهایی آزمون
پذیرش نهایی از بین داوطلبان معرفی شده به آموزش وپرورش(حداکثر سه برابر) درسقف ظرفیت پذیرش و براساس نتیجه امتحان مشترک فراگیر (کتبی) با وزن ۴۰ درصد و ارزیابی تکمیلی با وزن ۶۰ درصد لحاظ شده و بر اساس اولویت‌های انتخابی (حداکثر سه کد شغل محل) درمقایسه باسایر داوطلبان و با رعایت سهمیه قانونی داوطلب، به تعداد یک برابر ظرفیت صورت خواهد گرفت.
گزینش‌ها بومی است؛ نقل و انتقال ممنوع
با توجه به مصوب جلسه ۹۶۵ سال ۹۸ شورای عالی آموزش و پرورش و همچنین تبصره ۴ ماده واحده «نحوه جذب منابع انسانی در مشاغل آموزشی و تربیتی وزارت آموزش و پرورش» مصوب جلسه ۸۳۳ سال ۹۹ شورای عالی انقلاب فرهنگی، هرگونه گزینش و استخدام در مشاغل آموزشی و تربیتی در آموزش و پرورش، بر اساس نیاز «برای بوم خدمت» خواهد بود که به صورت استانی صورت می پذیرد.
بنابراین بعد از طی فرایند استخدامی، خارج شدن نیرو (فرد قبول شده) از بوم خدمت استانی به منزله قطع رابطه استخدامی بوده و ابقای ردیف برای بوم استان خواهد بود.
به منظور نگهداشت و افزایش ماندگاری نیروهای استخدام شده در دوره ابتدایی، هرگونه تغییر سمت نیروهای به کارگرفته شده موضوع این آگهی به سایر مشاغل گروه معلم و کیفیت بخشی و یا انتقال ایشان به سایر دستگاه‌های اجرایی ممنوع است، مگر در موارد خاص که پس از بررسی واحد طرح و برنامه استان و با تأیید مرکز برنامه ریزی منابع انسانی و اموراداری و معاونت آموزش ابتدایی وزارتخانه انجام می شود. در اجرای تبصره ۴ مصوبه ۸۳۳ شورای انقلاب فرهنگی، خارج شدن نیرو از بوم (استان، شهرستان، منطقه و ناحیه) به منزله قطع رابطه استخدامی و ابقای ردیف برای بوم خواهد بود.
مهارت آموزی یک ساله پذیرفته شدگان در دانشگاه فرهنگیان
مدت دوره یکساله مهارت آموزی جزء سنوات خدمتی محسوب نخواهد شد و صرفاً به عنوان شرط استخدام پیمانی در آموزش و پرورش است. گواهی پایان دوره مهارت آموزی، دارای ارزش برای ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی نیست.
محل مهارت آموزی دوره یک ساله، براساس شغل محل پس از اعلام نتایج قطعی توسط دانشگاه فرهنگیان تعیین خواهد شد.
ضمن آنکه پذیرفته شدگان نهایی ضمن شرکت و موفقیت در دوره مهارت آموزی دانشگاه فرهنگیان باید در قالب برنامه سنجش صلاحیت حرفه‌ای معلمان و در مسیر رشد معلمی در دوره‌های ضمن خدمت پیش بینی شده مطابق ضوابط اعلامی وزارت آموزش و پرورش موفق به دریافت گواهینامه صلاحیت معلمی شوند. گذراندن حداقل ۱۲۰ ساعت ضمن خدمت مرتبط با امورتربیتی و مهارتهای معلمی برای پذیرفته شدگان رشته‌های غیر امورتربیتی در دو سال نخست استخدام الزامی است.
