حجت الاسلام غلامحسین محسنی اژهای در همایش ملی ارتقای شفافیت که با حضور سران قوا و مسئولان قضائی برگزار شد، گفت: حضور سران قوا و سایر مسئولان قضائی در این همایش، فرصت مغتنمی است.
وی با اشاره به ارتقای شفافیت به عنوان موضوع این همایش گفت: شفاف به معنای آشکار و زلال و طاهر است سوال اینجاست که این شفافیت کجا باید باشد و چگونه تحقق مییابد و کجا نباید شفافیت وجود داشته باشد؟ شفافیت چه تأثیراتی بر کشور دارد؟
رئیس قوه قضائیه با طرح این سوال که اگر سری فاش شود چه پیامدهایی دارد؟ گفت: یکی دیگر از سوالهای مطروحه این است که شفافیت در کجا باید وجود داشته باشد؟ راههای عملیاتی شدن شفافیت در حوزههای اولویت دار کدام است و کجا نباید سری افشا میشد و چه خسارتهایی به بار آورده است؟
محسنی اژه ای افزود: شفافیت در گفتار، در کردار و تقنین و قانون گذاری و در سیاستها چگونه باید باشد؟ به نظر میرسد یک مسئله مهم شفافیت در گفتار و صداقت است. اگر ما در گفتار و صداقت خود شفافیت داشته باشیم و آنچه را لازم است باید صادقانه بگوییم. کاری را که نمیتوانیم بکنیم، وعده ندهیم.
وی افزود اگر احتمال میدهیم امکان انجام یک کار وجود ندارد وعده تحقق آن را ندهیم و با اتکا به پروردگار باید تمام تلاش خود را به کار ببریم.
وی افزود: اگر اشتباهی صورت گرفت باید آن را گفت، همچنین طبق فرمایشات امیر المومنین باید با مردم گفتگو کنیم.
اژه ای صداقت را امر مهم در گفتار دانست و گفت: در برابر استکبار از آزادی مردم دفاع میکنیم و در مقابل زورگویان و سلطه طلبان حاضر نیستیم خم سر بکنیم و باج بدهیم، میایستیم، مقاومت میکنیم و هزینه میدهیم.
وی ادامه داد: سیاستهای جمهوری اسلامی ایران در مقابل دوست و دشمن شفاف است در مقابل سلطه طلبان سر خم نمیکنیم و باج نمیدهیم. در مقابل دشمن قدار صهیونیست و آمریکا میایستیم.
محسنی اژه ای در ادامه با بیان اینکه در مجلس شورای اسلامی تمامی مذاکرات مجلس علنی پخش میشود گفت: در جلسات علنی مردم میتوانند مذاکرات را دیده و نقد کنند اما در همین سیاستهای قانون گذاری باید قانون گذاری شفاف و بدون ابهام باشد. اگر قانون دارای ابهام و اجمال بود تفسیرهای مختلفی پیش آمد، منشأ غیر شفاف پیش میآید.
رئیس قوه قضائیه ادامه داد: دستگاه نظارتی ممکن است بعداً به این ابهامها ورود کند که زمان بردار است و به عنوان مثال اگر مجری قانون به نحوی رفتار کرد نباید به آن ایراد گرفت چرا که قانون مبهم بوده است.
اژه ای با بیان اینکه فرایند کار را باید در دید مردم قرار دهیم، گفت: فرایندی که منتج به یک نتیجه میشود را باید در معرض دید نخبگان قرار دهیم. در قوه قضائیه فرایند رسیدگی به یک پرونده حقوقی و قضائی چگونه است؟ باید فرایندی که مرقوم شده و یا به محکومیت و یا برائت منتج میشود را گفت.
وی ادامه داد: کجاست که مردم نباید در جریان قرار بگیرند و کجا نباید بگیرند. میگوئیم تحقیقات در مرحله کیفری محرمانه است باید در همه جا محرمانه باشد؟ قبل از قطعیت حکم نمیتوان جزئیات را در اختیار مردم قرار داد اما آیا این با شفافیت در تضاد است؟
رئیس قوه قضائیه با اشاره به اصل قانونی علنی بودن دادگاه به جز برخی استثناها گفت: آیا ما به این استثناها توجه کردیم؟ انتخابات متعددی در پیش داریم و سوال اینجاست آیا فرایندهای مربوط به انتخابات شفاف است؟ اگر عدهای بخواهند ببینند بر چه اساسی، سلب صلاحیت شده است، آیا این اشکال دارد؟ در حال حاضر بله. اما آیا قابل تجدید نظر نیست؟
اژه ای با طرح سوالی پیرامون محدودیتهای قانونی گفت: اگر شفافیت بود، اگر صداقت بود و آنچه را که نوشتیم مردم دیدند و نقطه نظرات خود را اعلام کردند این باعث افزایش اعتماد مردم میشود. مردم گاهی اوقات از حقوق خود مطلع نیستند و حق مردم است که از حقوق خود مطلع باشند، حق مردم این است که چگونه باید حقوق خود را استیفا کنند
اژه ای تصریح کرد: این امر موجب اعتماد بیشتر مردم و رها شدن مردم از تحیر میشود اما اگر یک سرمایه گذار نداند چطور باید سرمایه گذاری کند و نمیداند اوضاعش برای فردا چطور خواهد بود، اینها منجر به سرگردانی میشود. امروز که ما به اشتغال و سرمایه گذاری تاکید میکنیم اگر چنانچه در این مسائل، مردم در جریان امور سرمایه گذاری قرار بگیرند طور خاصی به میدان می آیند.
وی ادامه داد: اگر این مسائل را نداند، اگر چنانچه مردم بدانند که مشکلی در قوه قضائیه پیدا میکنند و اگر ندانند مسیر را چطور طی میکنند؟ به خاطر مبهم بودن از حق خود میگذرند و عدهای به دلال پناه میبرند. اگر این فرایند ها نباشد شعبهای از شعبات غیر واقعی پیش میآید و نمی گویم کلاهبرداری میشود.
اژه ای گفت: کلاهبرداری چیست؟ با اعمال متقلبانه ای که با عنوان دروغ کارهای متقلبانه انجام دهد، فردی قرارداد منعقد کند، سرش کلاه میرود. این در یک مقیاس بالاتر اگر از یک دستگاه و یا مدیر نظام رخ دهد چه اتفاقی میافتد؟ اینها نکاتی است که باید در همایش مذبور مورد رسیدگی قرار گیرد.
وی خطاب به بازرسان گفت: تمام آنچه که رئیس سازمان بازرسی در قالب گزارش برای ما ارسال میکند روی آن مینویسند محرمانه و همین امر باعث میشود تا به اطلاع کسی نرسد و رسانهها هم به آن دسترسی ندارند. اما باید پرسید همه اینها محرمانه تلقی میشود؟ در برخی سالها سازمان بازرسی گزارش میدهد که به عنوان مثال ۴ هزار نامه به دولت نوشته ایم یا اشکالی بوده یا پیشنهادی بوده، بارها سوال میکنم از این ۴ هزار مورد چند مورد پیگیری شد؟
وی ادامه داد: یک کار انجام شد در این دوره فعلی قوه قضائیه مبنی بر اینکه ۴ انبار از انبار تملیکی مشاهده شد و گزارش آن به مردم نشان داده شده و شاید این از ۴ هزار مورد سازمان بازرسی اثر گذار تر بود چرا که مردم دیدند.
رئیس قوه قضائیه با بیان اینکه اگر این مورد نمایش داده نمیشد، مردم متوجه ارسال نامه نگاریها نمیشدند گفت: چرا باید تمام گزارشهای سازمان بازرسی محرمانه باشد، بله برخی این گزارشات قطعاً محرمانه است. اما بسیاری از مواردی هست که ما اگر در معرض دید مردم قرار میدادیم و اجازه میدادیم دوربینهای مختلف به محاکم و زندانهای ما میآمدند، مطمئن باشید که وضع ما از امروز بهتر بود.