زندگی در گذشته خیلی سخت‌تر بود، شاید سختگیری خانواده‌ها بیشتر، موادمخدر کمتر در دسترس بود اما امروزه موادمخدر مانند نقل و نبات از انواع مختلف در دسترس همه وجود دارد تفریحی بسیاری از جوانان کشیدن موادمخدری همچون هروئین و حشیش شده است.
سن اعتیاد در جامعه با کاهش چشمگیری به سمت نوجوانان رفته، این روزها دختران جوان هم گامی جلوتر به سمت اعتیاد گذاشته و رنگ و بوی زندگی آنها هم به نوعی موادمخدر عجین شده، گذشته‌های دور تنها افراد معتاد در جامعه مردان با سن بالا آن هم اعتیاد به سیگار و تریاک و زنان با سن بالا نیز به قلیان گرایش زیادی داشتند.
اما امروزه دیگر قلیان، سیگار و موادمخدر فقط مختص زنان و مردان میانسال نیست، این روزها اعتیاد در میان جوانان و نوجوانان رشد چشمگیری دارد، در هر قهوه‌خانه یا سفره‌خانه سنتی این گروههای فعال جامعه با دورهمی با دوستان و آشنایان عیش خود را تیش می‌کنند، سیگار به هم تعارف می‌کنند اگر کسی هم نکشد از نظر آنها سوسول یا بچه مامانی است.
این روزها روزهای ناخوشی نوجوانان و جوانان با غول بزرگ اعتیاد است، سن اعتیاد کاهش یافته، گرایش نوجوانان و جوانان به موادمخدر از نوع صنعتی افزایش چشمگیری داشته اما چه باید کرد که این مشکلات روز به روز بیشتر نشود و جان این گروه فعال جامعه به خطر نیفتد.
کاهش سن بلوغ در جامعه و میل به برخی از آسیب‌های اجتماعی
یوسف نوری وزیر آموزش و پرورش نیز به کاهش سن بلوغ در جامعه از یک تا سه سال اشاره کرده است و می‌گوید: امروز در سراسر دنیا اقتصاد مبتنی بر نهادهای زیرین تعریف شده و پیوست فرهنگی برای اجرای همه طرح‌ها و برنامه‌ها ضروری است، اکنون مقوله موادمخدر نیز نیازمند پیوست فرهنگی است.
نوری ادامه داد: در این زمینه تصویرسازی منفی برای نسل جدید به روش نوین ایجاد نشده است، به عنوان مثال، در گذشته سیگار در مراسم ختم با نیت شادی روح مرحوم توزیع شده و برخی از این تصاویر در اذهان عمومی همچنان نقش بسته است.
وی افزود: امروز کف بلوغ در جامعه یک تا سه سال کاهش یافته و این مساله ناشی از نوع تغذیه و توسعه و گسترش رسانه‌های ارتباط جمعی است؛ بر این اساس، فرزندان زودتر از گذشته میل به برخی آسیب‌ها داشته و این مساله در حوزه موادمخدر نیز صادق است.
وی تأکید کرد: امروز هفت درصد جامعه ورزش می‌کند، ٧٠ درصد مبتلایان به موادمخدر متأهلان و فرزندان تعیین‌کننده رفتار مصرفی خانواده هستند، والدین با فرزندان احساسی برخورد کرده و امروز با فیلترشکن تمامی مباحث برای کودک و نوجوان در دسترس است.
نوری تصریح کرد: موادمخدر نسل آینده را از بین می‌برد و قاچاقچیان مواد نیز که عمدتا خود مصرف‌کننده نیستند جامعه ایران، نسل جوان و آتی را هدف قرار می‌دهند که با اقدامات ارزشمند ستاد مبارزه با موادمخدر این مسائل نیز ساماندهی خواهد شد.
اکنون که جامعه به نوعی گرایش به مصرف انواع مخدر مخدر از جمله موادصنعتی را دارند و سن اعتیاد نیز تا حدودی کاهش یافته باید دید که مسئولان و متولیان امر برای کاهش این مشکلات به ویژه برای نوجوانان و جوانان چه خواهند کرد.
میانگین سن اعتیاد در ایران ۲۴ سال
سردار اسکندر مومنی دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر معتقد است که اکنون میانگین سن اعتیاد در کشور ٢۴ سال و در دنیا ١٩ سال است، یک کودک زیر ۱۰ سال نیز ممکن است که این مواد را مصرف کند، اما متوسط سن مصرف موادمخدر در کشور ٢۴ سال است و با بهره‌گیری از برخی اقدامات مؤثر در این زمینه از جمله طرح یاریگران زندگی آهنگ کاهش سنی متوقف شده است.
مومنی با اشاره به ظرفیت بزرگ آموزش و پرورش برای اجرای طرح یاریگران زندگی گفت: یک میلیون معلم و ١۶ میلیون دانش‌آموز در این زمینه می‌توانند نقش مهمی داشته باشند؛ در طرح یاریگران زندگی، مدرسان و معلمان با آخرین مباحث و موضوعات مربوط به اعتیاد آشنا شده و خطرات این حوزه را به دانش‌آموزان یادآوری می‌کنند.
کنترل غیرمحسوس مدارس در زمینه موادمخدر
وی همچنین با اشاره به آموزش اولیا و مربیان براساس این طرح، خاطرنشان کرد: در تفاهم‌نامه با دانشگاه فرهنگیان، معلمان آینده نیز مباحث لازم در حوزه اعتیاد را آموزش دیده و آسیب‌های اجتماعی در این مقوله، خطرات و چگونگی پیشگیری از این معضل اجتماعی را متذکر می‌شوند.
مومنی با اشاره به تولید محتوا در این زمینه در سامانه شاد ادامه داد: معلمان به عنوان بستر این برنامه و نیز والدین و خانواده‌ها با موضوعات پیشگیرانه نیز آشنا و موضوعات مربوطه را انتقال می‌دهند.
وی تأکید کرد: این برنامه با اهتمام وزیر آموزش و پرورش کشور در داخل مدارس گسترش یافته و در خارج از محیط آموزشی نیز با مشارکت و همکاری پلیس آگاهی، به‌صورت فیزیکی، توزیع‌کنندگان و فروشندگان موادمخدر در شعاع مناسب مدارس کنترل خواهند شد.
دبیرکل ستاد مبارزه با موادمخدر همچنین با اشاره به کنترل‌های غیرمحسوس در این خصوص از آغاز بازگشایی مدارس یادآور شد: اقدامات انتظامی در این برنامه می‌تواند نقش مهمی در مقابله و ساماندهی آسیب اجتماعی داشته باشد.
گرایش نوجوانان و جوانان به موادمخدر به عنوان یک مشکل جدی است که شاید با همکاری و همراهی مسئولان اجرایی کشور بتوان این مشکل را حل کرد اما موضوع مهمی که در این زمینه دارای اهمیت است قبول کردن این مساله است که اکنون جامعه درگیر موادمخدر است و جوانان و نوجوانان نیز در این مسیر قدم‌هایی جلوتر به سمت اعتیاد گذاشته‌اند.
این مساله که از سوی متولیان امر پذیرفته شود در حل مشکلات و آسیب‌های بزرگی همچون موادمخدر شاید بهتر بتوان عمل کرد چون بسیاری از مسئولان اجرایی این مساله که سن اعتیاد کاهش یافته را به درستی نمی‌پذیرند.
معتادان ۲۰ ساله داریم
سعید صفاتیان تحلیل‌گر حوزه اعتیاد نیز به این موضوع که سن اعتیاد در کشور کاهش یافته است، اظهار داشت: اکنون بسیاری از نوجوانان و جوانان به سمت مصرف موادمخدر گرایش پیدا کرده‌اند همین امر نشاندهنده کاهش سن اعتیاد در کشور است.
وی تصریح کرد: اکنون با ارزیابی از سطح جامعه این موضوع مشخص می‌شود که گرایش بسیاری از معتادان به سمت تزریق موادمخدر، سن پایین مصرف انواع مواد و زنانه شدن اعتیاد در جامعه و به نوعی نبود برنامه دقیق و درست برای پیشگیری از اعتیاد، مشکلات کشور را بدتر خواهد کرد.
صفاتیان ادامه داد: در حال حاضر سن متوسط اعتیاد در ستاد مبارزه با موادمخدر بررسی می‌شود و در واقع میانگین یا متوسط سن ارزیابی می‌شود که همین موضوع باعث می‌شود که اعلام شود سن متوسط اعتیاد در کشور ۲۴ سال است و نسبت به جهان نیز رقم آن پایین‌تر است.
اکنون معتادان ۲۰ سال و ۲۱ ساله زیادی در کشور وجود دارند که مصرف کننده موادمخدر هستند
وی معتقد است که سن شیوع اعتیاد در کشور ۲۴ نیست چون اگر سن شیوع اعتیاد ۲۴ سال باشد پس نباید این افراد معتاد ۲۰ ساله در خیابان‌ها حضور داشته باشند.
این تحلیل‌گر حوزه اعتیاد اظهار داشت: اکنون معتادان ۲۰ سال و ۲۱ ساله زیادی در کشور وجود دارند که مصرف کننده موادمخدر هستند، این افراد به طور یقین چندین سال قبل شروع مصرف موادمخدر خود را داشته‌اند که اکنون به این وضعیت رسیده‌اند.
آمار موادمخدر باید واقعی اعلام شود
صفاتیان معتقد است که آمار مصرف موادمخدر، شیوع مصرف، سن اعتیاد و نوع مصرفی که افراد مصرف کننده موادمخدر مصرف می‌کنند باید واقعی اعلام شود و در واقع باید آمار واقعی از موادمخدر داشت تا بتوان تحلیل‌های درستی برای کاهش مشکلات ناشی از این آسیب اجتماعی در جامعه داشت.
وی اظهار داشت: استفاده از متخصصان امر و سازمان‌های مردم نهاد در این زمینه بسیار تاثیرگذار است پس با بهره‌مندی از این ظرفیت‌ها می‌توان در کاهش آمار اعتیاد به ویژه برای نوجوانان و جوانان قدم‌های خوبی برداشت.
وی با بیان اینکه باید از کف خیابان، استفاده از متخصصان و سازمان‌های مردم نهاد برای حل معضلات و آسیب‌های اجتماعی بهره برد، تصریح کرد: اکنون این موضوعات به نوعی پراکنده است و باید چاره‌ای اساسی برای آن اندیشید.
این تحلیل‌گر حوزه اعتیاد ادامه داد: وقتی فردی که ۲۰ ساله معتاد است به طور یقین سال‌های سال است که مصرف کننده موادمخدر است بنابراین باید با اقدامات پیشگیرانه و کاهش آسیب از افزایش تعداد معتادان به ویژه در میان نوجوانان و جوانان جلوگیری کرد.
از کلاس‌های آموزشی برای پیشگیری از اعتیاد استفاده شود
صفاتیان با طرح این سوال که ستاد مبارزه با موادمخدر برای حل مشکلات و معضلی مانند اعتیاد چه کاری انجام داده است، اظهار داشت: اینکه ۶ میلیون دانش‌آموز تحث پوشش برنامه‌های پیشگیرانه قرار گرفته باید اثرات مثبت آن را در عدم گرایش دانش‌آموزان مشاهده کرد.
وی خاطرنشان کرد: چه اقداماتی انجام داده شده تا اعتیاد در جامعه ریشه‌کن شود، اینکه اینگونه آموزش‌های پیشگیرانه در مدارس بتواند مشکلات را حل کند همه می‌دانند که اینگونه نیست و این آموزش‌ها کافی نیست.
وی معتقد است: باید از کلاس‌های آموزشی و دوره‌های آموزش خارج از کشور با همه برنامه‌های اساسی برای پیشگیری از اعتیاد در میان نوجوانان و جوانان استفاده کرد.
بیش از چهار میلیون مصرف‌کننده مستقیم و غیرمستقیم موادمخدر در کشور وجود دارد، یعنی ۱۵ میلیون نفر و یک ششم کشور درگیر گرفتاری موادمخدر هستند. موادمخدر سالانه نزدیک به ۲۰۰ هزار میلیارد تومان به اقتصاد کشور ضربه می‌زند.
