سرویس مذهبی افکار نیوز- وَ إِذقُلنا لِلمَلائِکَةِ اسجُدُوا لِأدَمَ فَسَجَدُوا إِلاّ إِبلیسَ أَبی وَاستَکبَرَ وَ کان مِنَ الکافِرینَ.۱
خداوند به ملائکه فرمان می دهد که به آدم سجده کنند. شاید معنای سجده بر آدم خضوع و اطاعت است؛ یعنی از آدم اطاعت کنید، ملائکه همه اطاعت کردند؛ ولی شیطان نه تنها اطاعت نکرد، بلکه به این فرمان هم اعتراض داشت. اعتراض او این بود که «أَنَا خَیرٌ مِنهُ» ۲، مقام و مرتبه ما بالاتر از آدم است. ما ناری هستیم و آدم خاکی. ما چگونه در برابر آدمِ خاکی خاضع باشیم و بر او سجده کنیم؟
در روایات آمده است که آدم دو جهت دارد؛ یکی جهت ترابی که ملائکه از این جهت مأمور به سجده بر آدم نشدند. جهتی دیگر، جهت نورانیّت و مقام علمی و مقام خلافت اللّهی آدم است. اگر به ملائکه می گویند: بر آدم سجده کن! برای این جهت است.
منشأ تمام مهالک و شرور و بدبختی ها جهل است. این بشر متوجه جمیع جهات نیست، فقط به بعضی جهات توجه دارد، از مقام نورانیّت آدم و خلافت اللّهی و مقام علم آدم غفلت کرده است. تعظیم آدم به لحاظ مقام علمی و مقام نورانیّت اوست. باید خلیفة الله را اطاعت کرد؛ آن مرد الهی را که از جهت نورانیّت کامل است و به حسب مقام علمی واجد مرتبه ولایت و نبوّت است. اطاعت نبی و ولیّ، اطاعت الله است و اطاعت الله واجب است.
وجوب ولایت ولیّ، از جهت ولایت، غیر از جنبه شخص او، در صورتی است که حق رعیّت را ادا کرده باشد، ولی از آن جهت که اطاعت او به اطاعت الله باز می گردد شرطی ندارد. از این رو، نار باید در اطاعت نور باشد.
منبع:
۱. سوره بقره، آیه۳۴.
۲. سوره ص، آیه ۷۶.
۳. سلوک معنوی، بیانات آیت الله بهاءالدینی(قدس سرّه)، ص ۳۸-۳۹.
