در روزهای اخیر معاونت مطبوعاتی دربارهی شرایط تخصیص آگهیهای دولتی و یارانههای نقدی به رسانهها، اطلاعیهای را منتشر کرده است. طبق این اطلاعیه، مدیران مسئول رسانهها ـ ازجمله روزنامهها، دیگر نشریهها، خبرگزاریها و پایگاههای خبری ـ ملزم شده اند که ظرف چند روز، کُد کارگاهی و نام صاحب کارگاه را در بخش مالی و بیمهای حساب کاربری خود در سامانهی جامع رسانهها بارگذاری کنند.
بهروز بهزادی ـ روزنامه نگار قدیمی و رییس شورای سیاست گذاری روزنامه اعتماد ـ درباره الزام رسانهها برای دریافت کد کارگاهی را در راستای اجرای ماده (۴۶) قانون مطبوعات و به منظور آنچه حمایت از خبرنگاران و دیگر فعالان رسانهای عنوان می شود، به ایسنا می گوید: به عقیده من کسی که میخواهد کار مطبوعاتی یا رسانهای انجام دهد باید جایش مشخص باشد، کارش هم مشخص باشد. این کار، علاوه بر اینکه وجهی فرهنگی و رسانهای دارد، تجاری است؛ یعنی باید برایش هزینه کنند. در این راستا تصمیمی که وزارت ارشاد گرفته، درست است؛ البته از قبل هم ارشاد به این فکر بود و میخواست این کار را انجام دهد و فشارهایی هم روی مطبوعات بود.
قانون جدید معاونت مطبوعاتی ایجاد شفافیت میکند
بهزادی تصریح کرد: این الزام شفافیتی ایجاد میکند، چون عدهای از این طریق از رانت هایی استفاده میکنند. همین گرفتن یارانه میتواند منشاء گرفتن رانت باشد. یارانه باید به نشریه یا رسانهای داده شود که واقعا دارد کار میکند. خیلی از افراد با کارهای دم دستی، کم و کوتاه، وانمود میکنند دارند کار رسانه ای انجام می دهند. خیلی از رسانههای ما ماهی یک بار هم منتشر نمیشوند. گفتنش برایم سخت است اما انواع و اقسام کلاهبرداری ها در این کار وجود دارد و این واقعیتی است.
او با تاکید دوباره بر اینکه اقدام اخیر معاونت مطبوعاتی مبنی بر الزام رسانهها برای دریافت کد کارگاهی را کار درستی میداند، افزود: به هر حال معاونت مطبوعاتی باید نگاهی از بالا برای نظارت بر نوع کار رسانه ها داشته باشد؛ البته این نظارت فقط باید در بخش فیزیکی اتفاق بیفتد و نه نوشتن و محتوای رسانهها، زیرا در این صورت آزادی مطبوعات را از بین می برد.
بهزادی سپس با بیان اینکه اصول کار رسانهای مشخص است، خاطرنشان کرد: وقتی منِ نوعی در خانه نشستهام و با همسرم سایتی را اداره میکنیم، این رسانه ای نیست که بتواند مخاطب بگیرد. سایتی کار حرفهای میکند که بتواند مخاطب بگیرد و مخاطب های زیادی هم بگیرد. برای سایتهایی که کار حرفهای میکنند باید حجم تعیین کنند.
شمار تیراژهایی که کاذب بود
بهزادی با یادآوری قانونی که در گذشته برای نظارت بر مطبوعات وضع شده بود، ادامه داد: در قدیم برای نشریات، ما قانون تیراژ را داشتیم. بدین صورت که چاپخانه باید به وزارت ارشاد اعلام میکرد که این روزنامه چقدر در این چاپخانه چاپ شده و تیراژش چقدر بوده است که به نوعی لوث شده بود و اجرایی نمی شد. زیرا خیلی راحت صاحب روزنامه و چاپخانه ماشین را دستکاری میکردند که شمار بیشتری را نشان دهد. نیروهای ارشاد هم حرف آنها را قبول میکردند. کار مشکلی نبود و ارشاد آنقدر نیرو نداشت که هر روز شماره ماشین ها را کنترل کند، در نتیجه آماری که صاحب چاپخانه میداد، میشد منشأ تیراژ و روزنامه بر اساس همین منشأ، یارانه میگرفت. در گذشته اکثر تیراژها کاذب بود.
این روزنامه نگار باسابقه تصریح کرد که باید در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یک سازمان درستی تشکیل شود و نظارت دقیقی روی مطبوعات و رسانه ها داشته باشد. بهزادی افزود: آنهایی که توان حرکت و توان ایستادگی در بازار مطبوعات و رسانه را دارند، از میزان استقبال مخاطب شناخته میشوند. بقیه هم میتوانند کار کنند، عیبی ندارد اما نباید کار حرفهای به حساب بیاید و یارانه دریافت کنند، بلکه یک کار تفننی است.
رسانه صنعت است نه شغلی خانگی
بهزادی در پاسخ به این پرسش که «میشود به کار رسانهای به عنوان شغلی خانگی نگاه کرد؟» گفت: اصلا نمیشود. خیلی از دانشگاههای دنیا صحبت از مطبوعات صنعتی می کنند. کار صنعتی شده است؛ مثل صنعت سینما، شده است صنعت مطبوعات و رسانه. چطور میشود به عنوان شغلی خانگی به آن نگاه کرد؟! اصلا نمیشود.
خیلی از رسانهها مثل برگ درخت میریزند!
فعال رسانهای پیشکسوت در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه «آیا چند هزار رسانهی فعال در کشور که مجوز هم دارند، نیاز فضای رسانهای ما هستند یا خیر؟» گفت: واقعیتش نه نیستند. ولی بگذارید اینها کارشان را بکنند اگر جامعه شفاف باشد و یارانهای به اینها نرسد و کسی هم کمکشان نکند در نتیجه عدهای خودشان میروند. وجود اینها ناشی از این است که کمکهایی به آنها می شود. برخی در ادارات نفوذ دارند و یا تبلیغات میکنند. اگر رسانه را بر اساس نفوذش در جامعه و تعداد مخاطبانش بسنجیم، خیلی از این رسانه ها مثل برگ درخت در پاییر به زمین میریزند.
بهزادی در پایان بار دیگر تاکید کرد: اقدام جدید ارشاد ایجاد شفافیت می کند و باید از هر کاری که ایجاد شفافیت میکند، پشتیبانی کرد.