گال نوعی بیماری پوستی است که توسط حشره ای بسیار ریز به نام Sarcoptes scabiei ایجاد میشود. این حشرههای بسیار ریز میکروسکوپی، میتوانند ماهها روی پوست شما زندگی کنند. آنها میتوانند روی سطح پوست تولید مثل کنند، در آن فرو روند، تخم گذاری کنند و باعث ایجاد حساسیت های قرمز همراه با خارش بر روی پوست شوند.
در هر زمان تقریبا 130 میلیون مورد از ابتلا به بیماری گال در جهان گزارش میشود. اگرچه این یک بیماری بسیار مسری است که به راحتی از طریق تماس مستقیم پوست میتواند از یک فرد به فرد دیگر منتقل شود، اما گال بیماری آمیزشی نیست و از این طریق منتقل نمیشود.
گال چه علائمی دارد؟
پس از مواجهه اولیه با گال، تا شش هفته طول میکشد تا علائم اولیه ظاهر شوند. علائم معمولا در افرادی که قبلا دچار گال بودهاند با سرعت بیشتری بروز میکنند.
علائم برجسته گال شامل جوش و خارش شدید است که در شب آزاردهندهتر خواهد بود. خراش مداوم در ناحیه آلوده میتواند منجر به ایجاد زخم شود. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است نیاز به درمان اضافی با آنتی بیوتیک برای عفونت پوستی باشد.
برای آلوده شدن به کنهها نیاز به تماس نزدیک بین افراد وجود ندارد و کنهها میتوانند از طریق تماس با لباس یا ملافههای آلوده نیز منتقل شوند.
اگرچه گال میتواند برای فرد بیماری آزار دهندهای باشد اما معمولا به نحو موثری درمان است، درمان اغلب شامل داروهایی است که حشرههای ریز مولد گال و تخمهای آنها را از بین میبرد. از آنجا که گال بسیار مسری است، پزشکان معمولاً درمان را برای تمام افرادی که در تماس مکرر با شخص مبتلا به گال است، تجویز میکنند.تشخیص گزش گال و حساسیتهای پوستی قرمز رنگ میتواند به یافتن سریعتر درمان کمک کند.
شاخصه اصلی خارش در بیماری گال، بیوقفه بودن آن پس از چندین هفته است. سایر ناراحتیهای پوستی مانند کهیر و اگزما هم دارای خارش و مشکلاتی هستند که بر خلاف گال به صورت افتان و خیزان، خارش و ناراحتی ایجاد میکند. این ناراحتیهای پوستی هم ممکن است که مانع از خوابیدن راحت فرد بشوند، اما بهندرت مانند گال باعث میشوند تا فرد نصفشب از خواب بیدار بشود و دیگر نتواند بخوابد.
**چه افرادی بیشتر در خطر ابتلا به گال هستند؟
گال میتواند فقیر و غنی، پیر و جوان را آلوده کند. این بیماری بیشتر در افرادی دیده می شود که تماس بدنی نزدیک با دیگران دارند به ویژه بچهها، مادرانی که کودک شیرخوار دارند و سالمندانی که در سرای سالمندان زندگی می کنند.
مطالعات نشان داده است که در خانوادهها، بچههای زیر 2 سال بیشتر از همه در معرض ابتلا هستند. پس از آنها مادر، خواهران بزرگتر و دست آخر دیگر اعضای خانواده که تماس بدنی نزدیک و مداوم با دیگران دارند در معرض خطر ابتلا هستند. همچنین سربازان و مردان زندانی به علت شرایط خاص زندگی در معرض خطر ابتلا به گال می باشند.گال در میان ساکنین خانه های سالمندان در بسیاری از نقاط دنیا به صورت مشکلی شایع در آمده است.
تمام افرادی که با انگل گال در تماس باشند، حتی در صورت برخورداری از سلامت کامل، ممکن است دچار این بیماری بشوند. تماس پوستی با فرد مبتلا ازجمله عوامل قطعی دچار شدن به این بیماری است. درصورتیکه تماس پوستی شدید با فرد بیمار ایجاد شود، رعایت نکات و توصیههای بهداشتی هم نمیتوانند از ابتلا به گال جلوگیری کنند.
تماسهای معمولی که در اجتماع وجود دارد مثلا دست دادن با دیگران یا میزان تماسی که افراد در مدرسه و… دارند، نمیتواند موجب انتقال گال بشود، اما تماس شدید مثل رابطه جنسی یا در آغوش کشیدن باعث انتقال گال خواهد شد. در مکانهای عمومی احتمال ابتلا و سرایت گال به افراد مختلف وجود دارد.
**حیوانات میتوانند ناقل گال باشند؟
حیوانات هم میتوانند به گال دچار بشوند، اما ازآنجاکه انگل حیوانی با انسانی متفاوت است، سگ و گربه و… نمیتوانند این بیماری را به انسان منتقل کنند. گال یا جَرَب در سگها هم دیده میشود. وقتی انگل از سگ و گربهها به پوست انسان منتقل میشود، فقط اندکی خارش بهوجود میآید و گال به انسان سرایت نمیکند. گال در حیوانات مانند انسانها نیست و آنقدر ادامه پیدا نمیکند تا نیاز به درمان بهوجود بیاید.
**شیوه عمل انگل سارکوپتس بر روی پوست
مرحله اول: محل زندگی سارکوپتس داخل پوست بدن انسان است. چرخه زندگی عامل بیماری گال بدینگونه است که در انسان پس از تماس با فرد آلوده یک یا چند سارکوپتس ماده از شخص آلوده به فرد سالم منتقل می شود و شب هنگام سارکوپتس قسمت سطحی پوست بدن را به صورت عمودی سوراخ کرده و سپس به ایجاد تونل در سطح افقی پوست می پردازند بطوریکه در هر شبانه روز حدود 3 -2 میلیمتر پیشروی می کنند و تخمهایشان را در داخل تونل قرارمی دهند.
مرحله دوم: هر سارکوپتس ماده در طول زندگی 5 -4 هفته ای خود در داخل نقب های داخل جلدی حدود 50 -40 تخم می گذارد که بعد از 5 -3 روز حدود 10 درصد آنها باز میشوند و لاروهای 6 پایی از آنها خارج می شوند لاروها به مدت یک روز در تونل بی حرکت می مانند و سپس پوست اندازی کرده و تبدیل به پروتونمف می شوند و پس از 2 – 3 روز تبدیل به تریتونمف و ضمن تغذیه از سلولهای پوست در نهایت به سارکوپتس بالغ تبدیل می شوند.
مرحله سوم: سارکوپتس های بالغ به سطح پوست آمده و در آنجا جفت گیری می کنند و نرها پس از جفت گیری ازبین می روند و ماده ها تونلهای جدیدی را ایجاد می کنند و سیکل زندگی را تکرار می نمایند. دوره زندگی سارکوپتس از تخم تا تخم 24-10 روز طول می کشد. سارکوپتس در خارج از بدن میزبان قادر به ادامه زندگی نیستند و دردمای اتاق 3 تا 4 روز در دمای 10 درجه سانتیگراد و رطوبت 90 %می توانند زنده بمانند.
**درمانهای خانگی بیماری گال
درمانهای خانگی یا داروهایی که بدون نسخه در داروخانهها وجود دارند، کمکی به درمان بیماری گال نمیکنند. برای درمان باید حتما به پزشک مراجعه کنید. ضمن اینکه مصرف آنتی بیوتیک هم در اینباره بیاثر است زیرا مشکل ناشی از انگل است. موارد زیر میتواند در روند درمان مفید واقع بشود:
استفاده از کرِم انگلکُش مثل پرمترین (permethrin) در شبها مفید است. باید از این کرمها برای نواحی زیر گردن به پایین استفاده کرد و بعد از اتمام شب، در صبحگاه، آنها را از روی پوست شست. کرم پرمترین در همهی افراد، جز نوزادان زیر دو ماه، مورداستفاده قرار میگیرد و دورهی مصرف آن معمولا ۱ هفته است. پرمترین، بیخطرترین درمان برای گال بهشمار میرود.
کرم لیندان (lindane) هم برای درمان این بیماری مفید است. مصرف ۳۰ گرم از لوسیون ۱ درصد آن برای اعضای گردن به پایین بهمدت ۸ ساعت مفید واقع میشود. مصرف این کرم روی پوست میتواند همراه با تشنج باشد. درنتیجه اگر پوست مرطوب یا حساس باشد (مثلا فرد بیماری پوستی داشته باشد یا پوستش خیس و همراه با جوش باشد) نباید از این کرم استفاده بشود.
پزشک شما ممکن است داروهای اضافی برای کمک به تسکین برخی از علائم آزاردهنده مرتبط با گال را تجویز کند مانند:
آنتیهیستامینها، دیفن هیدرامین یا لوسیون پراموکسین برای کمک به کنترل خارش، آنتیبیوتیک برای از بین بردن هرگونه عفونت که درنتیجه خارش مداوم پوست ایجاد میشود.
**درمان گال با سرکه
یکی از موادخوراکی موثر در درمان گال سرکه است. در این بخش به معرفی دو شیوه درمان گال با دو نوع سرکه میپردازیم.
۱)سرکه سفید
سرکه سفید دارای خاصیت اسیدی است که سطح PH پوست را تغییر داده و این تغییر می تواند باعث از بین رفتن حشره گال شود.
شیوه استفاده از سرکه سفید: مقدار مساوی سرکه سفید و آب را با هم مخلوط کرده و با استفاده از توپ پنبه روی نواحی آسیب دیده بمالید. بعد از چند دقیقه با آب گرم بشویید. سه بار در روز و به مدت 10 تا 15 روز از این روش استفاده کنید.
۲)سرکه سیب
سرکه سیب به دلیل خاصیت اسیدی قوی برای از بین بردن حشره گال و درمان این بیماری عالی است.
شیوه استفاده از سرکه سیب: 1 قاشق غذاخوری سرکه سیب را با 1 قاشق غذاخوری آب مخلوط کرده، توپ پنبه را به محلول آغشته کنید و مستقیما روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید. بعد از چند دقیقه به آرامی با آب بشویید. توصیه می شود سه بار در روز و به مدت 15 روز این درمان را ادامه دهید.
۳)روغن درخت چای
روغن درخت چای دارای ترکیبات خاص ترپنین 4 ال می باشد که به از بین رفتن حشره گال کمک کرده و خواص ضدالتهابی، گندزا، ضدعفونی کننده، ضدانگلی، ضد قارچی و ضد باکتریایی این روغن برای درمان زخم اثر بخش است.
روغن درخت چای خارش ناشی از گال را کاهش می دهد اما در از بین بردن تخم حشره در سطوح عمیق پوست اثری ندارد.
روش اول: 1 قاشق غذاخوری روغن درخت چای را با 1 قاشق چایخوری روغن زیتون مخلوط کرده و با استفاده از توپ پنبه روی ناحیه آسیب دیده قرار دهید.
برای تسریع درمان گل به مدت یک تا دو هفته و دو بار در روز از این درمان استفاده کنید.
۴) آلوئه ورا
آلوئه ورا به خاطر خاصیت آرام بخشی برای تسکین آفتاب سوختگی و سایر بیماری های پوستی مفید است و به جز در موارد نادر عوارض جانبی خاصی از آن گزارش نشده است.
اثر ضدمیکروبی آلوئه ورا و سایر خواص آن به تسریع روند درمان گال و بسیاری از بیماری های پوستی کمک کرده و ژل آلوئه ورا برای درمان زخم، نیش حشرات و اختلالات پوستی همچون آکنه مفید است.
مطالعات نشان می دهد اثر آلوئه ورا مشابه داروی بنزیل بنزوات است که از درمان های دارویی گال محسوب می شود.
روش اول: مقداری ژل آلوئه ورا تازه را به طور مستقیم روی نواحی آسیب دیده مالیده و بعد از 30 دقیقه با آب گرم بشویید.
به مدت چند هفته دو یا سه بار در روز از این روش استفاده کنید.
روش دوم: 1 مشت گلبرگ گل همیشه بهار و 1 مشت پودر زردچوبه را داخل مخلوط کن بریزید تا خوب ترکیب شوند. سپس 2 قاشق غذاخوری ژل آلوئه ورا به آن اضافه کنید. خمیر حاصل را روی نواحی مورد نظر مالیده و بگذارید خشک شود.
۵) روغن چریش
روغن چریش دارای خواص ضد درد، ضد باکتری و ضدالتهابی می باشد و دارای رایحه ای است که از رشد و تولید حشرات گال جلوگیری کرده و طول دوره درمان را تا حد زیادی کاهش می دهد.
روش اول: مقداری روغن چریش را به طور مستقیم روی ناحیه آسیب دیده مالیده و به آرامی ماساژ دهید تا روغن کاملا جذب پوست شود و بگذارید چند دقیقه بماند. در پایان حمام کرده یا ناحیه را با آب بشویید.
یک بار در روز و به مدت چند هفته از این روش استفاده کنید.
روش دوم: مقدار مساوی روغن چریش و زردچوبه را با هم مخلوط کرده و پماد ضدعفونی کننده حاصل را دو یا سه بار در روز روی محل زخم بمالید. این کار باعث تسکین خارش و تسریع دوره بهبودی می شود.
طی آزمایشی که در سال 1992 بر روی 814 نفر از مبتلایان گال انجام شد، استفاده از ترکیب زردچوبه و روغن چریش حدود 97 درصد بیماران را در مدت 3 تا 15 روز درمان کرد.
۶)زردچوبه
زردچوبه گیاهی معجزه آسا با خواص ضدالتهابی و ضدعفونی کننده است که به کاهش علائم بیماری گال کمک زیادی می کند.
هر روز 1 قاشق غذاخوری پودر زردچوبه را با چند قطره آب لیمو و مقداری آب مخلوط کرده، خمیر غلیظ حاصل را به طور مستقیم به نواحی آسیب دیده بمالید. یک ساعت بعد با آب گرم بشویید.
۷)گردو
گردو به دلیل ترکیبات ورمیفوژن و سایر مواد ضدقارچی موجود در آن به درمان عفونت های پوستی از جمله بیماری گال، عفونت قارچی کاندیدا، پای ورزشکاران و کرم حلقوی کمک می کند
نواحی مورد نظر را در آب گردو قرار داده تا به سرعت بهبود پیدا کند. همچنین می توانید تعدادی گردو را به 2 فنجان آب اضافه کرده و بگذارید بجوشد تا مقدار آب ب 1 فنجان برسد. بعد از خنک شدن آن را بنوشید.
۸)روغن خردل
روغن خردل حشره گال را از بین برده و به درمان عفونت و بیماری گال کمک می کند.
کافیست به طور مرتب مقداری روغن خردل روی پوست بمالید. این روش برای درمان ترک خوردگی پوست و جوش ها نیز مفید است.
۹)ترکیب روغن زیتون و روغن نارگیل
برای درمان گال، نصف فنجان روغن نارگیل و نصف فنجان روغن زیتون را با هم مخلوط کرده سپس 8 یا 9 قطره روغن درخت چای، 7 قطره روغن اسطوخودوس و 3 قطره روغن نعناع را به آن افزوده و هم بزنید.
۱۰)پیاز
ترکیبات گوگرد موجود در پیاز به بهبود گال و از بین بردن حشره گال کمک کرده و از گسترش عفونت به نواحی دیگر پوست جلوگیری می کند.
هر روز 1 عدد پیاز متوسط را داخل مخلوط کن بریزید، آب حاصل را به ناحیه آسیب دیده اعمال کرده و بگذارید چند ساعت بماند.
۱۱) روغن گل میخک
روغن گل میخک حاوی ماده اوژنول است که تقریبا مشابه بنزیل بنزوات عمل کرده و برای درمان گال مفید است.
استفاده مستقیم روغن گل میخک روی پوست ممکن است باعث سوزش شود، بنابراین بهتر است ابتدا با چند قطره روغن زیتون رقیق شده سپس روی نواحی مورد نظر اعمال شود.
همچنین می توانید تعدادی برگ گل میخک را خرد کرده و با اندکی آب یا روغن زیتون مخلوط و روی نواحی قرار دهید.
۱۳نوشیدن آب کافی
کم آبی در بدن باعث خشکی پوست و افزایش شدت خارش ها در بیماری های پوستی از جمله گال می شود. توصیه می شود در طول روز آب کافی بنوشید.
***چه مواد غذایی بخوریم؟
برخی مواد غذایی در بعضی افراد باعث بروز حساسیت، تحریک پوست و تشدید خارش در بیماری های پوستی از جمله گال می شود. از جمله این غذاها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
میوه های خانواده مرکبات،ماست،مواد غذایی دریایی،تخم مرغ،غذاهای حاوی افزودنی ها و مواد نگهدارنده،ادویه جات،سرکه،آجیل ها،شیر،سویا،گندم در مصرف این مواد غذایی احتیاط کنید.
**چه لباسهایی بپوشیم؟
پوشیدن برخی لباس ها باعث تشدید خارش می شود. از جمله:
لباس نو؛ زیرا معمولا برای جلوگیری از چروک شدن موادی مانند فرمالدئید به آن ها اضافه می شود.
لباس های پلاستیکی
لباس پشمی
لباس بیش از حد تنگ
توصیه می شود لباس های نرم و پنبه ای یا ابریشمی استفاده کرده و حتما قبل از پوشیدن لباس های نو، آن ها را بشویید.