حدود دو سال است که از شیوع ویروس منحوس کرونا در جهان میگذرد و هر روز به تعداد مبتلایان و کشته شدگان افزوده میشود.
به گزارش افکار نیوز، با توجه به این شرایط کنونی، در مورد اینکه چه واکسنی بر چه نوعی از این ویروسها اثرگذاری دارد، همواره مورد بحث بسیاری از متخصصان خارجی و داخلی قرار دارد، واکسنهایی که به سرعت تولید میشوند نیز باید تحت آزمایشهای بالینی دقیق قرار بگیرند تا ثابت شود که استانداردهای مورد توافق در سطح بینالمللی برای حفظ ایمنی و اثرگذاری را رعایت میکنند یا خیر. این در حالی است که پزشکان معتقد هستند، واکسنها تنها در صورتی که مطابق این استانداردها باشند، میتوانند اجازه سازمان جهانی بهداشت و سازمانهای ناظر ملی را دریافت کنند.
اما باتوجه به تاخت و ناز کرونا از آنجایی که همه انواع واکسنها مانع از بروز نوع شدید این بیماری و مرگ و میر میشوند، واکسیناسیون حداکثری جامعه مهم است.
بسیاری از افراد می خواهند بدانند بهترین واکسن کرونا چه نوعی است . در این گزارش به اثربخشی واکسنهای داخلی و خارجی میپردازیم.
واکسن کوو ایران برکت
واکسن کووایران برکت یک نمونه واکسن کووید-۱۹ است که توسط گروه صنعتی ایرانی شفا فارمد، از شرکتهای وابسته به گروه دارویی برکت به مالکیت ستاد اجرایی فرمان امام تولید شدهاست.
به عقیده بسیار از متخصصین ایرانی این حوزه، میزان اثربخشی واکسن برکت بالای ۹۰ درصد بوده و عوارض واکسن برکت در مقایسه با نمونههای خارجی کمتر بوده و در دادههای مطالعات فاز یک و دو و مقداری که الان در جامعه مصرف میشود، توسط ناظران خارجی و تیم پژوهشی نشان داده شده است.
به گفته سازندگان واکسن برکت، تایید آن نیز با دقت و حساسیت زیادی دنبال شده است.
مینو محرز ، محقق و ناظر تولید واکسن کوویران برکت در این مورد گفته است: «همه واکسنهای کرونای تایید شده در دنیا بر روی تمام انواع ویروس کرونا اثر نسبی دارند. حداقل این است که از بستری شدن بیماران و مرگ و میر آنها بر اثر بیماری کووید۱۹ جلوگیری کرده و بیماری را خفیف میکنند.»
همچنین محمدرضا صالحی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و متخصص عفونی هم در این گفته بود «خوشبختانه نتایج بررسیها نشان دهنده موثر بودن واکسن کوو ایران برکت بر ویروس جهش یافته دلتا است. اثربخشی واکسن برکت روی واریانت ویروس دلتا کرونا در تست خنثیسازی (cVNT) مورد ارزیابی قرار گرفت و مشخص شد سرم افرادی که در فاز یک و دو واکسن کووایران برکت شرکت و واکسن دریافت کرده بودند، دارای آنتیبادی به میزان موثری در برابر کرونای دلتا است.»
این اظهارات نشان دهنده این است که اثربخشی واکسن برکت که توسط متخصصان ایرانی ساخته شده است، اثربخشی قایل توجهی نسبت به سایر واکسنهای موجود دارد.
واکسن پاستوکووک
پس از صدور مجوز اضطراری مصرف واکسن کووایران برکت، نوبت واکسن پاستور رسید، واکسنی که به گفته وزیر بهداشت ۶۲ درصد یعنی شش برابر واکسن آسترازنکای انگلیسی در برابر واریانتهای جدید ویروس کرونا اثر بخشی دارد.
پاستوکووک یک واکسن کووید-۱۹ است که با مشارکت موسسه فینلای کوبا و انستیتو پاستور ایران در حال ساخت است. این واکسن شامل دو دز و یک دز یادآور یا همان بوستر است.
طبق گفته مدیر پروژه فاز سوم کارآزمایی بالینی واکسن کرونای مشترک ایران و کوبا، تاکنون عوارض گزارش شده این واکسن بسیار خفیف و کم بوده و عوارض جدی منتسب به واکسن گزارش نشده است و در واقع با تزریق دز دوم از این واکسن تا ۶۵ درصد ایمنی به دست میآید که با تزریق دز یادآور به ۹۱ و ۲ دهم درصد ایمنی میرسد.
همچنین به گفته وی این واکسن کرونا ۵۰ تا ۷۵ درصد از ابتلا به عفونت و انتقال بیماری نیز پیشگیری میکند.
چندی پیش نیز، کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاعرسانی وزارت بهداشت و سخنگوی سازمان غذا و دارو هم در پیامی در حساب توئیتری خود درباره اثربخشی ۶۲ درصدی واکسن پاستوکووک در مقابل واریانتهای مختلف ویروس کرونا در کوبا نوشت: «واریانتهای کرونای فعلی در کوبا، ۵۰ درصد واریانت آفریقایجنوبی و نیم دیگر واریانت نیویورکی است که تأثیر واکسنها بر آنها کم است، چنان که واکسن آسترازنکا در مقابل این دو واریانت، حدود ۱۰ درصد تأثیر دارد؛ بنابراین اثربخشی واکسن پاستوکووک، فراتر از انتظار، مطلوب و حتی قابلتوجه است.»
این اظهارات هم از اثربخشی نسبی واکسن پاستوکووک خبر میدهد و امیدوارم در آینده نیز این واکسن به اثرات قابل ملاحظهای داشته باشد.
واکسن رازی کووپارس
کووپارس هم یک واکسن کروناست که توسط موسسه رازی در حال ساخت است. این واکسن شامل دو دز تزریقی و یک دز استنشاقی است.مرحله آزمایش انسانی در 10 اسفند، در بیمارستان رسول اکرم بر روی دو داوطلب انجام شد.
محمدحسین فلاح مهرآبادی،سخنگوی پروژه کارآزمایی بالینی واکسن «کووپارس» انستیتو رازی در اینباره این چنین گفته بود «تاکنون مشکلی در این افراد گزارش نشده است. ۵۰۰ نفر در فاز دوم، دز اول و دوم را دریافت کردند و ۴۰۰ نفر هم نوبت سوم را دریافت کردند. گزارش آنالیز اولیه ما ۸۰ درصد ایمنیزایی را نشان میدهد. خوشبختانه عارضه جدی در افرادی که تحت مطالعه قرار گرفتند نیز گزارش نشده است و نتایج رضایت بخش بوده است. در فاز اول ۱۳۳ نفر و در فاز دوم ۵۰۰ نفر تحت تزریق قرار گرفتند.»
واکسن کوپارس که این روزها همه به دنبال مراحل نهایی شدن آن هستند نیز تاکنون آزمایش خود را خوب انجام داده است و امید است با تلاش متخصصان ایرانی هرچه سریعتر فاز نهایی خود را طی کند.
فلاح پیش بینی کرد که واکسن رازی کوو پارس از اواخر شهریور ماه و اوایل مهر ماه امسال با پشت سر گذاشتن موفقیت آمیز تمام مراحل کارآزمایی بالینی در واکسیناسیون عمومی قرار گیرد.
معاون تحقیقات و فناوری مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی گفت: همکاران ما در هفته جاری به دنبال تولید صنعتی اولین سری واکسن رازی کوو پارس هستند.
وی، پیش بینی کرد که از شهریور ماه امسال حداقل ماهی یک میلیون دوز واکسن تولید شود و از آذر ماه امسال این ظرفیت به ۳ میلیون دوز برسد.
فلاح به مردم قول داد که تا پایان سال ظرفیت تولید به ۱۵ تا ۲۰ میلیون دوز در ماه می رسد تا بخشی از واکسن مورد نیاز جامعه تامین شود.
واکسن فخرا
واکسن فخرا برای کرونا با همکاری ارتش در حال تولید است .
روند تحقیق و توسعه واکسن کووید ۱۹ فخرا از اول فروردین ۹۹ با حمایت شهید محسن فخری زاده آغاز گردید و در پایان خرداد ماه اولین کاندید واکسن کووید ۱۹ از نوع کشته شده، تست های خود را با موفقیت طی نمود و وارد تولید آزمایشی گردید.به موازات، فرایند تست های حیوانی بر ۴ گونه مختلف آغاز و تا پایان شهریور ماه به اتمام رسید.
موفقیت واکسن فخرا در طی نمودن کلیه ارزیابی های کیفی و تکمیل تست های پیش بالینی در اسفند ۹۹ منجر به دریافت کد اخلاق در پژوهش از کمیته ملی واکسن گردید. واکسن فخرا از نوع ویروس کشته شده بوده و تولید آن از تهیه بذر واکسن از نمونه بیماران ایرانی آغاز شده سپس وارد فرایند کشت ویروس میگردد.در ادامه جمع آوری ویروس تکثیریافته، تخلیص و غیر فعالسازی ماده موثره صورت میگیرد و پس از طی نمودن تست های کنترل کیفی وارد فورمولاسیون و سپس پرکنی ویال های تزریقی می شود.کلیه مراحل ساخت واکسن تحت نظارت کامل واحدهای کنترل و تضمین کیفیت صورت می گیرد تا اطمینان از سلامت و اثربخشی واکسن تولید شده به طور کامل حاصل گردد. نتایج تست های حیوانی بر ۴ گونه موش،خرگوش،خوکچه هندی و میمون سلامت واکسن فخرا و ایمنی زایی ۱۰۰ درصد آن را تایید نموده است.
احمد کریمی مدیر پروزه واکسن فخرا در مراسم کارازمایی بالینی واکسن فخرا گفت: «ساخت انواع کیتهای تشخیصی کووید19 و آزمایشگاههای تخصصی سیار سطح 3 که دو دستگاه آن تحویل انستیتو رازی و انستیتو پاستور شد، سرفصل شروع این جهاد همهجانبه بوده است.»
کریمی با اشاره به اینکه فرایند تحقیق و توسعه واکسن کووید 19 از اسفند 98 آغاز شد، افزود: «با جداسازی این ویروس از بین 35 هزار نمونه بیماران ایرانی و کشت 30 ایزوله مناسب اولین بذر واکسن از بین آنها انتخاب و تولید شد. با انجام انواع تستهای تعیین هویت ویروس، شناسنامه آن تهیه و کاندید واکسن کووید 19 در خرداد 99 به مرحله تولید آزمایشی رسید.»
مدیر پروژه واکسن فخرا گفت: پس از طی مراحل آزمایشگاهی و تستهای حیوانی بر روی بیش از 650 سرحیوان از گونههای مختلف موش، خرگوش، خوکچه هندی و میمون، بیضرری و اثر بخشی واکسن به اثبات رسیده است و پرونده این واکسن به سازمان غذا و دارو ارسال شد.
چندی پیش، امیر سرتیپ امیر حاتمی وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح درباره آخرین وضعیت واکسن «فخرا»، چنین گفت که « بحمدالله فاز دوم بالینی واکسن فخرا به اتمام رسید و نتایج آن تقدیم وزارت بهداشت شده است. امیدوار هستیم هر چه سریعتر نتیجه را دریافت کنیم و با توجه به مجموعه کارهایی که انجام شده، فکر میکنیم نتیجه مثبت خواهد بود.»
به گفته متخصصان این حوزه، در تولید واکسن فخرا تمامی استانداردهای لازم و با ایمنی کامل انجام شده است و پس از طی مراحل آزمایشگاهی و تستهای حیوانی، بیضرری و اثر بخشی واکسن به اثبات رسیده است.
واکسن نورا
واکسن کرونای نورا حاصل ۱۶ ماه تلاش پزشکان و متخصصان در بخش تحقیقات و پژوهش بیمارستان بقیه الله (عج) که به صورت رسمی در تیرماه سال جاری رونمایی شد و وارد فاز اول بالینی شد.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله(عج) با اشاره به اینکه واکسن نورا منجر به واکنش شدیدی در داوطلبان نشده است گفت: «تزریق واکسن کرونا به افراد ۱۲ تا ۲۰ ساله مورد موافقت اولیه وزارت بهداشت قرار گرفته است.»
وی درباره اثر بخشی واکسن نورا گفت: «میزان ایمنیزایی بر اساس تیتر آنتی بادی مشخص میشود که تیتر خوبی را ایجاد کرده است و میزان ایجاد محافظت در فاز 1 و تست حیوانی خوب بوده است اما برای تعیین میزان درصد اثربخشی باید فاز 3 طی شود، ما فرض میکنیم باید از سه دوز برای این واکسن استفاده کنیم.
وی ادامه داد: «این واکسن نوترکیب و پروتیینی است و یکی از مزایای این واکسن این است که اسکیل اپ و تولید کردنش راحتتر است و زیرساخت آن در کشور موجود است و به راحتی میتوانیم به تولید برسیم و به محض صدور مجوز میتوانیم 3 میلیون دوز را ماهانه تولید کنیم.»
گفته میشود، کلیه مراحل ساخت واکسن نورا تحت نظارت کامل و دائم واحدهای کنترل و تضمین کیفیت مورد تایید سازمان غذا و دارو صورت گرفته تا اطمینان از سلامت و اثربخشی این واکسن به طور کامل تضمین شود.
همچنین فرمانده کل سپاه در خصوص آخرین وضعیت واکسن «نورا» اعلام کرد: این واکسن در مرحله اول تست بالینی موفقیتآمیز بود و انشاءالله وارد فاز دوم آزمایشهای بالینی شدهایم.
سردار سلامی خاطرنشان کرد: وزارت بهداشت و درمان مراحل طیشده توسط متخصصان دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله(عج) مراحل تولید واکسن را با یک دقت خاص و ویژه زیر نظر دارند و تولید واکسن مراحل طبیعی خود را طی میکند که انشاءالله ظرف چند ماه آینده واکسن به مرحله نهایی میرسد.
واکسن سینوفارم
واکسن سینوفارم در واقع واکسنی چینی مورد تائید سازمان جهانی بهداشت است که در ایران نیز از آن استفاده می شود. پژوهشگران معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و کمیته ساماندهی تحقیقات کووید-۱۹ معتقدند که با توجه به تفاوت واکسن سینوفارم چین با واکسنهای دیگر از نظر پلتفورم استفادهشده ، استفاده از واکسن سینوفارم میتواند منع مصرف کمتری داشته باشد. این واکسن یکی از واکسنهای پرمصرف در دنیا است. با توجه به موضوع در شرایط فعلی بهترین واکسن، در دسترسترین واکسن کووید-۱۹ است، در صورت دسترسی به واکسن سینوفارم و قرار گرفتن در گروههای دارای اولویت واکسن، در استفاده این نوع واکسن تردید نشود.
واکسن سینوفارم در اوایل سال ۲۰۲۰ توسط موسسه زیستی بیجینگ و شرکت دولتی سینوفارم چین اقدام به تولید واکسن کووید-۱۹ کردند. در ماه ژوئن همین سال محققان گزارش کردند که این واکسن نتایج امیدوارکنندهای در میمونهای ایجاد میکند. بعد از آن نتایج کارآزماییهای بالینی فاز یک و دو نیز نشان داد که این واکسن نسبت به سایر واکسن ها عوارض جانبی کمتری ایجاد میکند و این در حالی است که در افراد دریافتکننده واکسن آنتیبادی علیه کووید-۱۹ ایجاد میشود.
واکسن سینوفارم چین دو نوع است. یکی از واکسنها در پکن و نوع دیگر آن در ووهان تولید و ارزیابی میشوند. از آنجایی که در ایران واکسن سینوفارم پکن وارد شده است.
محدوده سنی این واکسن برای افراد 18_60 قابل استفاده است. باتوجه به این موضوع کشور امارات نخستین کشوری است که در منطقه خاورمیانه تزریق آزمایشی واکسن چینی سینوفارم به کودکان سه تا ۱۷ ساله را به منظور بررسی میزان ایمن زایی واکسن برای جلوگیری از مبتلا شدن افراد به بیماری کووید-۱۹ در این گروه سنی، آغاز کرده است.
تکنولوژی به کار رفته برای تولید واکسن سینوفارم برای دههها کاربرد داشته است، به طوری که بخشی از ویروس غیر فعال شده وارد بدن فرد میشود، سیستم ایمنی بدن او را تحریک میکند تا آنتی بادی تولید کند و از فرد در برابر ابتلای بیماری محافظت کند. تزریق این واکسن برای افراد بین ۱۸ تا ۵۹ سال تأیید شده است، البته نتایج مطالعات مربوط به افراد بالای سه سال نیز امیدوار کننده بوده است، اما نیاز به بررسی بیشتر دارد. واکسن سینوفارم باید در دو نوبت با فاصله زمانی بین سه تا چهار هفته تزریق شود و میزان تأثیرگذاری آن بین ۷۹ تا ۸۶ درصد اعلام شده است. این واکسن باید در دمای بین دو تا هشت درجه سانتی گراد نگهداری شود.
واکسن اکسفورد _استرازانکا
واکسن آسترازنکا ساخت کشور کره جنوبی از سبد کوواکس وارد کشور شده است. فاصله بین دو نوبت تزریق واکسن آسترازنکا، ۴ تا ۱۲ هفته است. این واکسن به افراد بالای ۱۸ سال تزریق میشود و تزریق آن برای افراد کمتر از ۱۸ سال و افرادی که دارای بیماری زمینه ای ،همچنین افراد با سابقه واکنشهای حساسیتی منوع اس برخی از کشورها پس از گزارشهایی مبنیبر ایجاد لخته خون پس از استفاده از این واکسن در ماه مارس، بهطور موقت استفاده از آن را به حالت تعلیق درآوردند.
مطالعات بررسی شده سازمان بهداشت عمومی انگلیس نشان می دهد که یک دوز واکسن آسترازنکا خطر مرگ ناشی از ابتلا به بیماری کرونا را حدود ۸۰ درصد کاهش می دهد. این در حالی است که بر اساس محاسبه دانشگاهیان تزریق دو دوز کامل واکسن فایزر این احتمال را حدود ۹۷ درصد کاهش میدهد وهمچنین سازمان بهداشت عمومی انگلیس تخمین میزند که تاکنون جان حداقل حدود( 10 هزار نفر ) به واسطه تزریق واکسیناسیون نجات یافته است.
اطلاعات ارائه شده نشان میدهد که میزان تأثیرگذاری واکسن آسترازنکا بر نوع خفیف بیماری به میزان قابل توجهی کمتر است به طوری که میزان کارآیی آن در برابر گونه دلتا ویروس کرونا (64 درصد) و در برابر گونه آلفا (74 درصد )گزارش شده است..
واکسن اسپوتنیک وی
یکی از واکسنهای کرونا که پیش از همه وارد کشور شد، واکسن « اسپوتنیک وی » ساخت کشور روسیه است . فاصله بین دو نوبت تزریق آن، ۲۸ روز است.
به منظور تولید واکسن اسپوتنیک وی، بخشی از پروتئین ویروس کرونا در یک آدنوویروس زنده قرار داده میشود. البته این آدنوویروس قابلیت بیماریزایی در بدن انسان ندارد و فقط پس از ورود به بدن، سیستم ایمنی را تحریک میکند تا برای ایجاد ایمنی در برابر بیماری کووید _۱۹، آنتی بادی تولید کند.
واکسن اسپوتنیک وی باید در دو دوز و با فاصله حداقل چهار هفته تزریق شود و در دمای بین دو تا هشت درجه سانتی گراد نگهداری شود. میزان کارآیی واکسن اسپوتنیک وی ۹۱.۶ درصد گزارش شده است.
واکسن فایزر
واکسن فایزر بهعنوان اولین واکسن کرونا کشف شد و در ۱۱ دسامبر سال ۲۰۲۰ مجوز FDA را دریافت کرد. سپس شرکت تولیدکننده آن، دادههای کارآزمایی بالینی این واکسن کرونا را گزارش داد. این گزارش حاوی خبر مؤثربودن این واکسن تا ۹۵٪ در جلوگیری از علائم کرونا بود.
از واکسن فایزر برای افراد بالای 12 سال استفاده می شود که در دو دوز با فاصله ۲۱ روز استفاده خواهد شد.
مسئولان این دو شرکت اخیراً تقاضای مجوز برای دوز سوم واکسن را برای تقویت پاسخ ایمنی دادهاند. همچنین این دو شرکت اثربخشی دو دوز این واکسن کرونا را تا ۶ ماه اثبات کردهاند.
از عوارض واکسن فایزر می توان به تب، لرز، سردرد، بدن درد، خستگی، قرمزی و تورم در محل تزریق اشاره کرد.
به نظر میرسد واکسنهای mRNA در موارد نادر باعث آنافیلاکسی میشوند. آنافیلاکسی یک واکنش شدید قابلدرمان با اپینفرین است. به همین دلیل، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها به سایتهای واکسیناسیون نیاز دارند تا همه افراد را پس از تزریق واکسن به مدت ۱۵ دقیقه و در صورت داشتن سابقه حساسیت شدید یا مصرف داروی رقیقکننده خون، به مدت ۳۰ دقیقه تحتنظر بگیرند.
فایزر یک واکسن کرونا بر مبنای فناوری mRNA است. برخلاف واکسنهایی که ویروس ضعیفشده یا غیرفعال را وارد بدن میکنند، واکسن کرونای فایزر قطعه کوچکی از کد ژنتیکی از ویروس کرونا به سلولهای میزبان تحویل میدهد.
اثرگذاری واکسن فایزر بر روی 95 درصد افراد بوده است اما اخیرا دانشمندان دانشگاه آکسفورد اظهار کردند: دو دز واکسن فایزر اثر اولیه بیشتری در برابر عفونتهای جدید کووید-۱۹ دارد اما این میزان در مقایسه با دو دز واکسن آسترازنکا-آکسفورد سریعتر کاهش مییابد.
این مطالعه که هنوز مورد بازبینی قرار نگرفته است، بر اساس نتایج نظرسنجی دفتر آمار ملی بریتانیا ارائه شده است که آزمایشهای پیسیآر (PCR) را از دسامبر سال گذشته تا این ماه بر روی دریافتکنندگان واکسن که بهطور تصادفی انتخاب شده بودند، انجام داد.
به گفته دپارتمان پزشکی دانشگاه نیوفیلد (Nuffield)، پویایی ایمنی پس از دزهای دوم بین واکسن فایزر و آسترازنکا بهطور قابل توجهی متفاوت بود؛ فایزر اثربخشی اولیه بالاتری داشت اما با گذشت زمان حفاظت آن در برابر بار ویروسی بالا و عفونتهای با علائم چند ماه پس از واکسیناسیون کامل، سریعتر کاهش یافت.
یافتههای این تحقیق در حالی منتشر شده که ایالاتمتحده قرار است واکسنهای تقویتکننده را برای افزایش سطح آنتیبادی به دلیل نگرانی از کاهش اثر واکسنهای فایزر و مدرنا (Moderna) ارائه دهد.
نتایج تحقیقات آکسفورد همچنین نشان داد که محافظت در میان افرادی که قبلا به این ویروس آلوده شدهاند بیشتر است.
واکسن مدرنا
واکسن مدرنا نیز از تکنولوژی mRNA استفاده میکند. در این روش بخشی از کد ژنتیکی ویروس وارد بدن انسان شده، به سلولها متصل میشود و با القای نوعی پروتئین، سیستم ایمنی بدن را تحریک میکند تا آنتی بادی تولید کرده و از بدن در برابر ابتلای بیماری کووید _۱۹ محافظت کند.
واکسن مدرنا باید در دو دوز و با فاصله زمانی حداقل ۲۸ روز تزریق شود. به نظر میرسد که میزان کارآیی واکسن ذکر شده ۹۴.۱ درصد است و باید در دمای بین منفی ۱۵ تا منفی ۲۵ درجه سانتی گراد نگهداری شود.
واکسن جانسون اند جانسون
واکسن جانسون اند جانسون از آدنوویروس غیرفعال شده به عنوان حامل کد ژنتیکی ویروس استفاده میکند. پس از گذشت دو هفته از تزریق واکسن، ایمنی لازم در برابر بیماری کووید _۱۹ در بدن ایجاد میشود، این واکسن تنها در یک دوز و یک نوبت تزریق میشود و میزان کارآیی آن ۶۶.۳ درصد است.
توصیه شده است که واکسن جانسون اند جانسون در دمای دو تا هشت درجه سانتی گراد نگهداری شود. تزریق عضلانی این واکسن برای افراد بالای ۱۸ سال مورد تأیید قرار گرفته است.
واکسن نواواکس
در فرآیند تولید واکسن نواواکس، قسمتی از پروتئین ویروس به گونهای تغییر داده شده است که آسیبی برای بدن نداشته باشد و با ترکیبات شیمیایی تقویت کننده سیستم ایمنی ترکیب شده است بنابراین پس از دریافت این واکسن، بدن در برابر ویروس کرونا ایمن میشود.
واکسن نواواکس نیز در دو دوز و با فاصله زمانی سه هفته تزریق میشود و میزان تأثیرگذاری آن ۹۵.۶ درصد است. واکسن نواواکس باید در دمای بین دو تا هشت درجه سانتی گراد نگهداری شود.
واکسن کواکسین
برای تولید واکسن کواکسین از ویروس غیر فعال شدهای استفاده شده است که باعث بروز بیماری نمیشود. این واکسن نیز در دو دوز و با فاصله زمانی چهار هفته تزریق میشود و تأثیر آن دو هفته پس از تزریق دوز دوم واکسن آغاز میشود.
افراد بالای ۱۸ سال میتوانند واکسن کواکسین را دریافت کنند و میزان تأثیرگذاری آن نیز ۸۱ درصد است. عوارض جانبی رایج دریافت واکسن کواکسین شامل درد در محل تزریق، سردرد، خستگی، تب، حالت تهوع و استفراغ میشود. این واکسن نیز باید در دمای بین دو تا هشت درجه سانتی گراد نگهداری شود.
آنچه درباره اثربخشی انواع واکسن کرونا مشهود است و متخصصان بر آن اذعان دارند اینکه واکسینه شدن باعث کاهش مرگ و میر بر اثر کرونا می شود.
تمامی واکسن هایی که در ایران توسط وزارت بهداشت به مردم عرضه شده چه از نوع ایرانی و چه خارجی ها اثربخشی قابل توجهی دارد و می تواند نرخ مرگ و میر کرونا را در کشور پایین بیاورد.
امید است که ایران با تلاش و کوشش متخصصان ایرانی، به نتایج قابل چشمگیری در زمینه تولید واکسن کرونا، که امروز مردم عزیز کشورمان را درگیر کرده است، برسد