سلنیوم ماده‌ای است که بدن برای حفظ سلامت خود به آن نیاز دارد و در فرایندهای مختلفی همچون تولیدمثل، کارکرد غده تیروئید و تولید «دی ان ای» تاثیرگذار است.
محافظت از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد که در واقع‌سلول های ناپایداری هستند که در بدن حرکت کرده و موجب افزایش ریسک بیماری‌ها از جمله سرطان می‌شوند و محافظت از بدن در برابر عفونت از دیگر تاثیرات این ماده است.
عوارض کمبود سلنیوم
کمبود سلنیوم با عوارضی همچون ابتلا به بیماری کشان (Keshan) که نوعی ب یماری قلبی است و ناباروری در مردان همراه است.
همچنین بیماری Kashin-Beck که نوعی رماتیسم با اثرگذاری روی مفاصل است، از دیگر عوارض سلنیوم به شمار می رود.
صرف بیش از اندازه سلنیوم نیز مضر است و در طول زمان ممکن است منجر به بروز عوارضی شود.
عوارض مصرف بیش از اندازه
- بوی بدن دهان
- حالت تهوع
- اسهال
- بثورات پوستی، کهیر و خارش
- تحریک پذیری
- طعم فلزی در دهان
- تغییر رنگ دندان‌ها
- مو و ناخن شکننده
- ریزش مو
تاثیر سلنیوم در پیشگیری از پوکی استخوان
مطالعات محققان چینی نشان می‌دهد عنصر معدنی سلنیوم در کاهش احتمال ابتلا به پوکی استخوان نقش دارد. استخوان‌ها از فیبرهای کلاژن و مواد معدنی تشکیل شده‌اند. از بدو تولد تا اوایل ۲۰ سالگی، سلول‌های استخوانی با جذب مواد مغذی و معدنی رشد می‌کنند و متراکم می‌شوند.
معمولا اوج تراکم استخوان‌ها در ۲۰ سالگی است. رشد و توسعه استخوان‌ها تا حدود ۲۵ سالگی ادامه دارد و پس از آن کاهش می‌یابد. پس از ۴۵ سالگی و با افزایش سن، تراکم استخوان‌ها به تدریج کاهش می‌یابد و کلسیم لازم برای بدن از ذخیره استخوان‌ها تامین می‌شود.
در پوکی استخوان اصطلاحا استخوان‌ها متخلخل می‌شوند. ساختار میکروسکوپی استخوان‌ها به صورت لانه زنبوری است. منافذ و خانه‌های استخوان پوک بسیار بزرگتر از استخوان سالم است. در این حالت استخوان‌ها به تدریج جرم و تراکم خود را از دست می‌دهند و بسیار حساس و شکننده می‌شوند.
بر اساس آمار ۲۰۰ میلیون نفر در سراسر جهان به پوکی استخوان مبتلا هستند. از هر سه زن یک نفر پس از ۵۰ سالگی به این عارضه مبتلا می‌شود. این آمار در مردان یک از پنج نفر است.
مطالعات اخیر نشان می‌دهد علاوه بر کلسیم، ماده معدنی سلنیوم نیز در جلوگیری از پوکی استخوان نقش دارد. ماهی، انواع آجیل، گوشت گاو و مرغ و انواع دانه‌های روغنی، غلات، جگر، لوبیا، نان، تخم مرغ، بوقلمون، میگو و سیر حاوی سلنیوم هستند.
میزان سلنیوم روزانه مورد نیاز
-کودکان ۱ تا ۳ ساله، ۲۰ میکروگرم در روز
- کودکان ۴ تا ۸ ساله، ۳۰ میکروگرم در روز
- کودکان ۹ تا ۱۳ ساله، ۴۰ میکروگرم در روز
- افراد بالغ و نوجوانان بالای ۱۴ سال، ۵۰ میکروگرم در روز
- زنان باردار، ۶۰ میکروگرم در روز
-زنان شیرده، ۷۰ میکروگرم در روز
محققان احتمال می‌دهند سلنیوم با مهار مولکول‌های ایمنی مانند سایتوکین در کاهش ابتلا به پوکی استخوان نقش دارد.
نتایج این مطالعه در نشریه BMC Musculoskeletal Disorders منتشر شده است.
