قطعا برای شما پیش آمده است که رابطه تان با یکی از اعضای خانواده, دوستان و یا حتی نزدیکانتان برای مدتی یک طرفه شده باشد و یا اوضاع به گونه ای پیش رفته باشد که برایتان سمی است؛ به طوری که شما همیشه به این افراد نزدیک به خود لطف و محبت کرده اید امّا موقعی که شما به آن ها احتیاج دارید مشغول کار خود هستند و هیچ توجهی به شما نمی کنند و حتی این موضوع ممکن است در زندگی مشترکتان نیز اتفاق افتاده باشد که شما با کلی فکر, یک قرار عاشقانه با همسرتان گذاشته باشید, در حالی که او حتی برایش مهم نبوده و تا به حال, چنین کاری را برایتان انجام نداده است.
چگونه می‌توانید چرخه ارتباطی خود با شخصی که از خود راضی و مغرور است را قطع کنید؟
در ادامه، برخی از گفته‌های متخصصان را بخوانید که نحوه برخورد با افراد خودخواه و مغرور، چه در خانواده و چه در گروه دوستان را بازگو کرده‌اند.
چه چیزی باعث می‌شود که یک نفر مغرور باشد؟
لیسا ماری بابی، مشاور و روانشناس ازدواج و خانواده در این خصوص می‌گوید: «هوش هیجانی در یک طیفی وجود دارد و برخی از افراد در مقایسه با عده ای دیگر عاطفی تر هستند که یک علامت از هوش هیجانی پایین, تمایل به از خود راضی بودن، یا به طور فزاینده‌ای نگران بودن درباره آنچه خودتان فکر کرده و احساس می‌کنید که به آن نیاز دارید و می‌خواهید، به جای افکار، احساسات، نیاز‌ها و خواسته‌های دیگران است.»
بابی به عنوان الگویی از رفتار‌های خودخواهانه یکی از عزیزان، پیشنهاد می‌کند یک نگاه دلسوزانه داشته باشید تا متوجه شوید که چرا ممکن است اینگونه رفتار کنند؟ و می‌گوید: «چیزی که به نظر من مفید است، ایده‌پردازی درمورد نحوه عملکرد افراد در متن تجارب زندگی خود است. افرادی که "خودخواه" هستند، تمایل دارند در محیط‌هایی پرورش یابند که در آنجا احساسات، افکار و نیازهای آن‌ها شناخته و ارزیابی نمی‌شود.»
بابی ادامه می‌دهد: «در مقابل، افراد بسیار همدل, احساسات و افکار خود را به آن‌ها بازتاب دادند و حداقل, به آن‌ها احترام گذاشتند. به این ترتیب، افراد متفکر و دلسوز متولد نمی‌شوند، بلکه ساخته می‌شوند. بنابراین, افرادی که بدون توانایی آسان درک و احساس ارزش دیگران به بزرگسالی رسیده‌اند، تمایل دارند محصولات محیط زندگی خود باشند.»
انتقاد از افراد خودخواه نتیجه عکس دارد
دوست یا عضوی از خانواده که خودخواه و مغرور است هر صحبتی را که تبدیل به یک مونولوگ می‌کند احتمالا متوجه نمی‌شود که شما را آزار می‌دهد چراکه در درک احساسات دیگران مشکل دارد و این میزان خودآگاهی کم بدین معناست که اگر از رفتار نادرست آن ها صحبتی کنید بر این باور است که درک اشتباهی از او داشته اید.
بابی در این باره توضیح می‌دهد: «وقتی افراد با هوش هیجانی ضعیف و پایین، واکنش بدی به افراد دیگر نشان می‌دهند، فردی که آن واکنش را دیده است، احساس می‌کند که به او توهین شده است. در حالی که فردی که هوش هیجانی پایینی دارد می‌تواند یک گفت‌وگوی فکر شده ای با فرد داشته باشد امّا او ترجیح می‌دهد که صحبت را به سمت خود برگرداند و حالت تدافعی به خود می‌گیرد.»
تعیین کردن مرز بسیار ضروری است
شما فقط می‌توانید عملکرد خود را کنترل کنید، نه شخص دیگری را.
نانسی لوین، روانشناس در این باره توضیح می‌دهد: «این مسئله, کمتر در مورد مدیریت یک شخص دیگر و بیشتر در مورد تعیین مرزی برای آن چه که در دسترس شما و نحوه واکنش شما به آن بیشتراست صدق می کند. اگر شخصی که در زندگی ما وجود دارد به خاطر ما, خود را نشان نمی دهد می توانیم از او بخواهیم که در هر شرایطی تعادل را رعایت کند و علاوه بر آن, می توانیم به گونه ای آماده باشیم که فرد مقابل, تا حدّ ممکن, ما را در آن جا نبیند.»
وی ادامه می‌دهد: «جمله معروفی است که می‌گوید برای خریدن شیر به ابزارفروشی نرو. به همین دلیل, باید خودمان را ارزیابی کنیم و ببینیم آیا در تلاش هستیم که نیازهای خود را توسط شخصی برآروده کنیم که نه تمایل به و نه توانایی انجام این کار را دارد؟»
سکوت می‌تواند صحبت‌های زیادی داشته باشد
در حالی که بی تفاوت شدن به یک رابطه, عمل بدی است، امّا بابی می‌گوید با در دست گرفتن زمانی که برای فرد خودخواه و مغرور صرف می‌کنید، می‌توانید به او کمک کنید تا رفتار خود را بررسی کند, با این وجود, انتظار نتایج یک شبه را نداشته باشید چرا که تغییر تنها در صورتی اتفاق می افتد که این افراد تمایل به انجام این کار را داشته باشند.
بابی در این مورد می‌گوید: «این یک موضوع عادی و طبیعی است که نخواهیم زمان زیادی را با شخصی خودمحور و شنونده ضعیف بگذرانیم که این موضوع به مرور و باگذشت زمان باعث می شود که این افراد متوجه شوند که دوستان زیادی ندارند و یا روابط آن ها کوتاه‌مدت است و به دنبال آن, نمی توانند در حرفه خود پیشرفت کنند و یا اغلب, احساس تنهایی می کنند و قصد دارند که با دیگران قطع رابطه کنند و همچنین, ممکن است آن ها احساس بدی داشته باشند و حتی تعجب کنند که چرا این اتفاق می‌افتد.»
مشاوره‌های روانشناسی و تفکر درباره رفتار خود می‌تواند معجزه کند، اما این ها به شرطی می توانند پاسخگو باشند که خودِ شخص بخواهد.
بابی در این مورد توضیح می‌دهد: «غالباً، یادگیری چگونگی گوش دادن فعالانه و همدلانه، پرسیدن سؤال‌ها به طور واضح و کند کردن روند آن‌ها برای در نظر گرفتن دیدگاه‌های دیگران، دربهبود روابط قوی‌ترموثر است.»
اگر نامزد یا همسر شما خودخواه است، این کار را کنید
بابی پیشنهاد می کند که اگر در رابطه خود و طرف مقابلتان, به سرعت متوجه وجود غرور و خودخواهی شدید این رابطه را به هم بزنید و بدنبال آن, این روانشناس می‌گوید: «رفتار خودخواهانه را بسیار جدی بگیرید و اشتباهی که افراد زیادی به خصوص عده ای از زنان مرتکب می‌شوند را نکنید چرا که آن ها بر این تصور هستند که قرار است با خوش‌بینی همه چیز درست شود.»
با این حال، بابی پیشنهاد می کند یک رابطه طولانی مدت مثل ازدواج را با یک فرد بی‌طرف, مانند یک مشاور در میان بگذارید.
وی در این باره می‌گوید: «شخصی که با مهارت‌های هوش هیجانی دست و پنجه نرم می‌کند، به راهنمایی در مورد چگونگی عاطفی تر بودن شریک زندگی نیاز دارد که با این حال، ممکن است طرف مقابل نیز برای دلسوزی و قدردانی از شریک زندگی خود نیز تلاش کند.»
آیا یک دوست مغرور، یک دوست واقعی است؟
شاید جواب این سوال مثبت باشد، اما فقط برای گذراندن یک زمان کوتاه.
بابی معتقد است: «بهتر است وقت و انرژی خود را صرف دوستی با افرادی کنید که می‌توانید رابطه متعادل‌تر و متقابلاً سخاوتمندانه‌تری با یکدیگر داشته باشید.»
مشخص کردن حد و مرز برای اعضای خانواده یکی از کار‌های سخت است، اما شما نباید در خصوص این مسئله احساس گناه کنید و لوین در این رابطه می‌گوید: «بیاموزید که در مورد چه چیزی بله می‌گویید. اگر بله از ترس ناامیدی یا عصبانیت کسی، یا نیاز به قهرمان شدن است، گفتن نه بهترین پاسخ خواهد بود.»
بابی همچنین هشدار می‌دهد: «بهترین استراتژی در اینجا ممکن است کاهش چشمگیر انتظارات، محدود کردن زمان های با هم بودن و کمک گرفتن از دیگر نزدیکان است.»
مطمئنا رفتار خودخواهانه دیگران تقصیر شما نیست، اما لوین می‌گوید اگر شما می‌خواهید مطمئن شوید که در این رابطه به صورت افراطی عمل نکرده اید و حتی اگر متوجه شدید که در این رابطه, صرفا در حال خرج کردن احساسات خود هستید، از خود بپرسید از این رابطه چه چیزی دریافت می‌کنید؟
لوین می گوید: «آیا سعی می‌کنید با اظهار بخشش و راضی کردن بیش از حد دیگران برای خود عشق بخرید؟ وقتی بیش از حد و غالبا با هزینه شخصی خود برای دیگران کار می کنید این موضوع باعث می شود که توقع از شما بالا برود.»
وی ادامه می‌دهد: «اگر آنچه را که نیاز دارید دریافت نمی‌کنید, ممکن است به این دلیل باشد که از پرسیدن می‌ترسید و حتی ممکن است توانایی خود در کار‌هایی که انجام می‌دهید را کور کنید. وقتی بتوانید توانایی خود را آزاد کنید، از انرژی که به شما باز خواهد گشت حیرت خواهید کرد.»
