در حالی که Covid-۱۹ در ماههای اول به عنوان ویروس تنفسی در نظر گرفته میشد، در حال حاضر برآورد تأثیر آن بر سایر اندامها از جمله مغز افزایش یافته است.
یک مشکل فوری پزشکی
نگرانی در مورد تأثیر طولانی مدت Covid-۱۹ بر روی مغز پس از آن آغاز شد که متخصصان مغز و اعصاب گزارشهای اولیه از ووهان چین را در ژانویه گذشته به اشتراک گذاشتند، که نشان میداد افراد بهبود یافته حس بویایی و چشایی خود را از دست داده اند. پس از آنکه مادری جوان که مجبور بود به دلیل ابتلا به کرونا یک ماه در قرنطینه بماند اعلام کرد "دیگر خیلی به جدا بودن از فرزندانش اهمیت نمیدهد، نگرانیها در این خصوص به زنگ خطری تبدیل شد ".
در این مرحله، دادههایی از جمله از دست دادن حس بویایی، جدایی عاطفی و سایر اختلالات شناختی در بین افراد بهبود یافته از Covid-۱۹ وجود دارد که اخیراً این موارد موجب شده تا به آن به عنوان یک مشکل فوری پزشکی توجه شود.
مغز مه آلوده
برخی از بیماران از حالات روان پریشی رنج میبرند و برخی دیگر از علائم عصبی مانند لرزش، خستگی مفرط، بوی ساختگی، سرگیجه و سردرگمی عمیق؛ این علائم با نام بیماری "مغز مه آلود" شناخته میشود. در یک مطالعه اولیه بر روی بیش از ۲۰۰ بیمار در ووهان، عوارض عصبی در ۳۶ ٪ از مجموع بیماران و ۴۵ ٪ از موارد ابتلای شدید شناسایی شد. مطالعه دیگری در فرانسه نیز که در مجله پزشکی "نیوانگلند" منتشر شد، گزارش داد که ۶۷ ٪ بیماران علائم عصبی دارند.
اگرچه دانستن تأثیرات طولانی مدت Covid-۱۹ بر سلامت شناختی افراد بهبودیافته خیلی زود است، اما دانشمندان اکنون بیم آن را دارند که این بیماری در دهههای آینده منجر به جهش زوال عقل و سایر بیماریهای تخریب عصبی شود.
سندرم خستگی مزمن
همچنین تعداد فزایندهای از افراد در حال بهبودی از ویروس کرونا هستند که از قبل دارای معیارهای بالینی سندرم خستگی مزمن (CFS) بوده اند، بیماری مرموزی که آنسفالومیلیت نیز نامیده میشود و علائم آن علاوه بر یک خستگی مفرط و عدم تحمل تمرینات ورزشی، یک عارضه عصبی عجیب و ناتوان کننده است که نزدیک به ۲ میلیون آمریکایی را قبل از همه گیری آزار داده بود.
آوندرا نات مدیر بالینی انستیتوی اختلالات مغزی و عصبی آمریکا (NINDS) میگوید اگر اثرات طولانی مدت Covid-۱۹ با علائم مشابه با CFS همزمان شود، احتمالاً بین ۱۰ تا ۳۰ ٪ از بهبود یافتگان از SARS-Cove-۲ در نهایت طیف وسیعی از علائم طولانی مدت را تجربه خواهند کرد، بنابراین میلیونها نفر دیگر مبتلا به CFS بار جدیدی را بر دوش سازمان مراقبتهای بهداشتی تحمیل خواهند کرد.
مداخله بالینی در مراحل اولیه
دانشمندان علوم مغز و اعصاب همه تلاش خود را بر یافتن راههایی به منظور دخالت زودهنگام در موارد ابتلا به Covid-۱۹ از طریق درمانهایی که آسیب طولانی مدت به مغز را کاهش میدهد متمرکز کرده اند، زیرا بیمارانی که ماهها یا حتی سالها با علائم بیماری سندرم CFS، زندگی میکنند، درمان آنها دشوارتر میشود.
والتر کوروشیتر مدیر مرکز NINDS، میگوید: دشواری درمان درست در مرحلهای است که ما بر جلوگیری از آن تاکید میکنیم. هرچه مداخله زودتر امکان پذیر باشد، تأثیر مثبت بالقوه مداخله بیشتر خواهد بود.
بر اساس گزارش نیوزویک، مدت هاست که رابطه بین شرایط عصبی مزمن و ویروسهای عفونی دانشمندان را متحیر کرده است. پس از آنفلوانزای اسپانیایی در سال ۱۹۱۸، حدود یک میلیون نفر در سراسر جهان به یک سندرم تخریب عصبی مرموز معروف به انسفالیت شبیه بیماری پارکینسون و روان پریشی مبتلا شدند. الیور ساکس متخصص مغز و اعصاب، در کتابی که پایه فیلم "بیداری" در سال ۱۹۹۰ بود، این سندروم را بررسی کرد. علت این بیماری که دههها به طول انجامیده، هنوز کاملاً مشخص نشده است.
به دنبال شیوع SARS در سال ۲۰۰۳ و ویروس MERS در سال ۲۰۱۲، کالبد شکافیها نشان داد که عوامل بیماری زا به مغز برخی از قربانیان نفوذ کرده اند. در همین حال، دکتر نات از مرکز NINDS در حال پیگیری موارد ۲۰۰ بیمار سابق ابولا در لیبریاست که همچنان از یک مجموعه مرموز از علائم عصبی مزمن رنج میبرند و به نظر نمیرسد با گذشت زمان بهبود یابند.