علی باقری کنی معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه در گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما گفت: یکی از نکات مهم سفر رییس قوه قضاییه به عراق این بود که بعد از شهادت سردار سلیمانی اولین سفر یک مقام عالی‌رتبه ایرانی به عراق بود. عراق کشوری است که ایران بیشترین تجارت را با آن دارد و بیشترین تردد شهروندان با این کشور انجام میشود؛ حل مسائل و مشکلات حقوقی و‌قضایی شهروندان در عرصه‌های اقتصادی و زائران یکی از اهداف مهم سفر آیت‌الله رئیسی به عراق بود.
باقری در ادامه افزود: اتفاقاتی که در سفر آیت‌الله رئیسی به عراق افتاد سرمایه‌گذاری‌های دشمنان ملت ایران و عراق برای اختلاف افکنی را عملا نقش برآب کرد.
وی همچنین گفت: جلوه حضور مردم در کاظمین نشان داد جایگاه ایران در توده‌های مختلف مردم عراق چه جایگاه رفیعی است. کدام یک از مقامات کشورهای غربی جرئت می‌کنند حتی در منطقه سبز بغداد قدم بزنند؟ این مانور قدرت ملت عراق و ایران بود که در بغداد نمود پیدا کرد.
مسجدی، سفیر ایران در عراق نیز در گفت‌وگوی ویژه خبری گفت: سفر آیت الله رئیسی یک سفر دیپلماتیک و حقوقی در بالاترین سطح ممکن بود که با موفقیت انجام شد. ملاقات‌های رسمی با مقامات رسمی کشور عراق، ملاقات‌های قضایی بین طرفین و ملاقات‌های عمومی با مردم، عشایر، خانواده‌های شهدا و گروه‌های مختلف سه بخش اصلی سفر رییس قوه قضاییه به عراق بود. پیگیری توافق‌های صورت گرفته در بخش اقتصادی می‌تواند سازنده باشد و برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان اطمینان بخش خواهد بود.
باقری در ادامه این گفت‌وگو اضافه کرد: یکی از سرفصل‌های مهم این سفر پیگیری جنایت ترور سردار سلیمانی بود. از ابتدا تعامل‌هایی با عراق وجود داشت برای تبادل اطلاعات و اسناد موردنیاز طرفین. در ایران پرونده تاکنون به صدور قرار برای ۴۶ متهم منتهی شده و در عراق هم در همین حدود پیگیری شده است.
معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه گفت: کمیته مشترک دوطرف برای پیگیری پرونده ترور شهدای مقاومت فعال شد. پیگیری حقوقی پرونده ترور سردار سلیمانی اهمیتی به اندازه پیگیری قضایی این پرونده دارد. در سفر آیت‌الله رییسی به عراق زیرساخت پیگیری انتقام سخت [اخراج تروریست‌های آمریکایی از عراق] با امضای تفاهم‌نامه‌ای فراهم شد.
باقری اظهار کرد: این سفر زیرساخت حقوقی ایجاد امنیت درون زای منطقه‌ای را برقرار می کند. این اقدام حقوقی می‌تواند بستر ایجاد امنیت نرم افزاری را ایجاد کند. در گام‌های بعدی می‌توانیم از کشورهای دیگر دعوت کنیم به این هسته سالم بپیوندند تا جایی برای حضور آمریکایی‌ها در منطقه وجود نداشته باشد.
معاون امور بین‌الملل قوه قضاییه ادامه داد: تعریف مشخصی از تعریف تروریسم در جهان نداریم؛ اگر تفاهم نامه ایجاد شده در کشورهای منطقه تسری پیدا کند امنیت درون زایی در منطقه ایجاد خواهد شد و اصلا جایی برای حضور نیروهای بیگانه در منطقه نخواهد بود.
امیرالموسوی در ادامه در گفت‌وگویی تصویری گفت: سفر آیت‌الله رئیسی از لحاظ سیاسی، رسانه‌ای و اجتماعی به عراق مهمترین سفر یک مقام ارشد ایرانی به عراق به‌جهت حساسیت زمانی و بازتاب رسانه‌ای بود. حضور آیت‌الله رییسی بلافاصله در محل شهادت سرداران مقاومت، بازتاب بسیار گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت و حدود ۳۷ رسانه در محل ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس برای پوشش سخنرانی آیت‌الله رییسی حضور داشتند و سخنان وی انعکاس گسترده‌ای در داخل و خارج داشت.
وی در ادامه صحبت‌های تاکید کرد: هشتگ‌هایی که عراقی‌ها در حمایت از سفر آیت‌الله رئیسی به عراق راه انداختند در شبکه‌های اجتماعی ترند شد. در این سفر نه هشتگی علیه آیت‌الله رییسی راه افتاد و نه ضد جمهوری اسلامی ایران؛ این اولین بار در ۶-۷ سال اخیر بود که هنگام سفر یک مقام ایرانی دشمنان نتوانستند جریان سازی کنند و این نشان دهنده شکست دشمنان در فاصله انداختن بین ملت عراق و ایران پس از به شهادت رساندن سرداران مقاومت بود.
امیرالموسوی افزود: استقبال گسترده مردم در کاظمین موجب شد تا همه شهرها تلاش کنند آیت الله رئیسی را دعوت کنند؛ مسعود بارزانی فرستاده ویژه نزد آیت الله رییسی فرستاد و ایشان را دعوت کرد. استقبال نشان دهنده این بود که این سفر یک وحدت در عراق ایجاد کرد.
باقری گفت: از همین امروز پیگیری جدی تفاهم نامه‌های منعقد شده با عراق را آغاز کردیم. ترور سردار سلیمانی، اعطای عفو به زندانیان، انتقال محکومان و استرداد مجرمان، همکاری‌های دوطرف در ساحت بین‌المللی و پیگری حقوقی و قضایی دعاوی مشترک در مجامع بین‌المللی برخی از مفاد تفاهم نامه میان ایران و عراق است.
معاون بین الملل قوه قضاییه گفت: در این سفر طرفین به زیر ساخت درک مشترک مفهوم ناامنی که جلوه اصلی آن تروریسم است و مصادیق آن دست یافتند.
باقری ادامه داد: وقتی ایران و عراق به درک مشترکی از مفهوم ناامنی برسند و حتی کار را جلوتر ببرند و به این توافق برسند که حاضر باشند در مراجع و مجامع بین المللی در قبال مصادیق تروریسم با هم همکاری مشترک داشته باشند این یعنی اینکه طرفین توانسته اند یک هسته برای ایجاد امنیت درون زای منطقه ای شکل بدهند تا جای خالی وجود نداشته باشد که بیگانگان یک امنیت برون زا و یا امنیت اجاره ای را به منطقه بیاورند.
معاون امور بین الملل قوه قضائیه با بیان اینکه در سطح بین المللی تعریف مشخصی از تروریسم و مصادیق آن وجود ندارد، گفت: اگر بتوانیم مفهوم تروریسم را در منطقه که کلید آن توسط ایران و عراق زده شد را به کشورهای یگر توسعه و تسری بدهیم عملا امنیت درون زای منطقه ای توسط کشورهای منطقه ایجاد خواهد شد و جایی برای حضور نیروهای بیگانه وجود نخواهد داشت و اگر کشوری هم بخواهد از این نیروها استفاده کند عملا به عنوان نماینده، عامل و مزدور آمریکایی ها و غربی ها که دارند از ظرفیت آن ها سوء استفاده می کنند قلمداد خواهد شد و دیگر بهانه ای برای چنین تجاوزهایی به حقوق ملت های منطقه وجود نخواهد داشت.
باقری با بیان اینکه این عرصه، عرصه بسیار مهمی در سفر آیت الله رئیسی به بغداد بود که همیاری مسئولانه همه دستگاه های ذی ربط کشور را می طلبد، گفت: این تفاهم نامه دارای ابعاد و پیامدهای راهبردی و امنیتی بلند مدت خواهد بود.
باقری با بیان اینکه یکی از سرفصل های مهم این سفر موضوع پیگیری جنایت ترور سردار سلیمانی و ابومهدی المهندس بود که در دو بعد قضایی و حقوقی پیگیری شد، گفت: در بعد قضایی؛ از ابتدا تعاملاتی بین دو طرف برای تبادل اطلاعات و اسناد مورد نیاز طرفین وجود داشت که منجر به صدور قرار برای ۴۶ متهم و جلب ترامپ شد.
وی ادامه داد: یکی از جلوه های ارتقاء همکاری های دو کشور در این زمینه فعال شدن کمیته تحقیق و بررسی ابعاد مختلف جنایت بین دو طرف بود که از طرف ایران معاون دادستان تهران و از طرف مقابل هم معاون دادستان عراق مسئول این کمیته هستند تا در تعاملی که با هم دارند موضوع را به شکل جدی تری پیگیری کنند.
معاون امور بین الملل قوه قضائیه با تاکید بر اینکه موضوع پیگیری حقوقی پرونده ترور سردار سلیمانی اگر بیشتر از پیگیری قضایی آن نباشد، قطعا کمتر نخواهد بود اظهار داشت: سرنوشت پیگیری قضایی مجازات آمران، عاملان، مباشران و معاونان این جنایت خواهد بود که برای همه به ویژه ملت ایران و عراق اهمیت دارد.
وی با اشاره به اینکه توافقات و نتایج این سفر را می توان به چند عرصه دسته بندی کرد اذعان داشت: کار دستگاه قضایی پیشگیری از بروز مشکلات حقوقی برای شهروندان داخل و خارج از کشور است که در این زمینه با طرف عراقی برای آموزش زائران و فعالین اقتصادی توافق کردیم تا فعالین اقتصادی به ابعاد، چارچوب ها و قواعد و مقررات طرف مقابل اشراف داشته باشند.
معاون امور بین الملل قوه قضائیه اضافه کرد: یکی از رسالت های قوه قضائیه جلوگیری از تبدیل مشکلات حقوقی به یک مساله قضایی است که در بند 9 این یادداشت تفاهم بر نقش آفرینی نمایندگان حقوقی دو طرف بر حل و فصل مشکلات حقوقی و جلوگیری از تبدیل آن به مسئله قضایی در چارچوب های حقوقی توافق شده است.
باقری با بیان اینکه اگر یک مساله حقوقی تبدیل به مشکل قضایی شد نباید گرفتار یک مسیر طولانی قضایی شود گفت: از آنجایی که حجم قابل توجهی از مبادلات اقتصادی و ترددها را با کشور عراق داریم در بند 15 این یادداشت تفاهم بین دستگاه قضایی ایران و عراق، دو طرف توافق کردند که در پایتخت ها و استان های مرزی دو کشور دادگاه های تخصصی و ویژه‌ای برای مسائل اقتصادی و بازرگانی تشکیل شود تا از طولانی شدن مسیر قضایی پرونده های اقتصادی جلوگیری شود.
وی با بیان اینکه پیگیری جدی این تفاهم نامه را آغاز کردیم بیان کرد: قبل از سفر فهرستی از زندانیان عراقی که طبق قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران قابلیت عفو داشتند را تهیه کردیم و این لیست توسط آیت الله رئیسی خدمت مقام معظم رهبری ارائه شد و ایشان هم با پیشنهاد ریاست قوه قضائیه موافقت کردند و در عراق نیز رئیس دستگاه قضایی آن کشور سازوکاری برای عفو زندانیان ایرانی در عراق ایجاد کردند که باید رئیس جمهور عراق با آن موافقت می کرد که در دیدار با رئیس جمهور عراق، وی هم نگاه مثبت خود را به موضوع اعلام کرد و قرار شد فهرستی توسط وزیر دادگستری در اختیار رئیس جمهور قرار بگیرد.
معاون بین الملل قوه قضائیه اضافه کرد: در بند 4 یادداشت تفاهم قضایی در مورد انتقال محکومان و استرداد مجرمان اعلام آمادگی کردیم که امیدواریم در روزهای آینده بتوانیم زندانیان ایرانی که در عراق هستند برای گذراندن باقیمانده دوره محکومیتشان به ایران منتقل شوند.
باقری ادامه داد: نکته مهم دیگری که به عنوان یک سرفصل مهم در یادداشت تفاهم بین دو کشور وجود دارد بحث همکاری های دو کشور در ساحت های بین المللی است، وقتی همکاری های دو کشور در ساحت بین المللی مطرح می شود منظور این است که دو کشور در موضوعی با هم توافق جامع و کامل دارند و می خواهند به‌عنوان یک هویت واحد در عرصه بین المللی نقش آفرینی کنند که ما حداقل در دو عرصه جلوه گری تفاهم و مفاهمه دو کشور را داشتیم، یکی از این عرصه ها مربوط به تعقیب عاملان و حامیان جنایت های تروریستی در محاکم بین المللی و حمایت از قربانیان تروریسم در مجامع حقوق بشر بین المللی است و عرصه دیگر پیگیری حقوقی و قضایی دعاوی مشترک در محاکم بین المللی است به این معنی که ایران و عراق به عنوان یک هویت واحد دعاوی مشترکی را در مجامع بین المللی طرح و مورد پیگیری قرار دهند.
وی در خصوص مشارکت برخی شرکت های خارجی در ترور سردار سلیمانی و همراهان ایشان هم اظهار داشت: در مورد دیگر عوامل غیر آمریکایی هم در این سفر بحث شد که طرف عراقی این نکته را تصریح کرد که برای مشخص شدن این موضوع، با کشورهای دیگر وارد تعامل و مکاتبه شده که برخی از آنها مستنداتی را در این باره به عراق داده اند و برخی دیگر نیز در حال دریافت اطلاعات هستند.
معاون بین الملل قوه قضائیه افزود: ما نیز اسنادی در این زمینه داریم و تلاش خواهیم کرد تا اسناد دخالت عوامل غیر آمریکایی در این ترور در اسرع وقت مبادله شود.
در بخش دیگری از این گفت و گو امیر موسوی کارشناس مسائل غرب آسیا نیز در تماس تصویری با برنامه گفت: سفر رئیس قوه قضائیه به عراق به جایگاه شهدای بزرگ، شهید قاسم سلیمانی و شهید ابو مهدی مهندس رسمیت بخشید چرا که در یک سال گذشته تلاش هایی انجام شد تا مردم عراق محل شهادت سر دار سلیمانی و همراهان ایشان را فراموش کنند اما آیت الله رئیسی با حضور در این مکان جایگاه ویژه ای به آن بخشیدند.
وی با بیان اینکه خبرنگاران 37 رسانه در این مکان حضور داشتند و این اقدام ایشان بازتاب گسترده ای در رسانه های گوناگون از جمله رسانه های معاند داشت ادامه داد: در فضای مجازی این کشور نیز هشتک هایی برای حمایت از سفر ایشان راه افتاد که رتبه های نخست را به خود اختصاص داد.
این کارشناس مسائل غرب آسیا اظهار داشت: در شش، هفت سال اخیر هر مقام ایرانی که به عراق سفر می کرد برای آن فضای منفی ایجاد می کردند اما در این سفر برای نخستین بار این اتفاق نیفتاد که نشان دهنده ایجاد یک وحدت ملی در عراق نسبت به رابطه و جایگاه جمهوری اسلامی ایران است.
موسوی ادامه داد: استکبار جهانی به دنبال این بود که پس از شهادت حاج قاسم سلیمانی و ابو مهدی المهندس بین ملت ایران و عراق فاصله بیندازد که به برکت خون این شهدا این اتفاق نیفتاد.
وی افزود: بعد از سفر ریاست قوه قضائیه به کاظمین و استقبال گسترده مردم، همه شهرها به دنبال این بودند که آیت الله رئیسی را دعوت کنند و حتی رئیس اقلیم کردستان فرستاده ویژه‌ای را برای دعوت از آیت الله رئیسی فرستاده بود.
این کارشناس مسائل غرب آسیا بیان خاطر نشان کرد: استقبال همه جانبه عراقی ها از سفر رئیس قوه قضائیه در عراق وحدت ملی ایجاد کرد.
