محمد طیبی رهنی، مشاور پژوهشی رئیس پژوهشگاه هوافضا اظهار کرد: قبل از انقلاب به کشور ما در بحث هوافضا اجازه فعالیت داده نمیشده است.
او افزود: دانشگاه علم و صنعت در سال ۱۳۵۴ یعنی ۳ سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تصمیم به راه اندازی رشته هوافضا و پذیرش دانشجو میگیرد اما فعالیت این دانشگاه بعد از دو سال تعطیل میشود و دانشجویان به صورت اجبار برای تحصیل در رشته مهندسی مکانیک آماده میشوند.
طیبی رهنی تصریح کرد: تا ارتفاع حدود ۱۰۰ کیلومتری هوا نامیده میشود و بعد از آن را فضا میگویند. در اصل جو اطراف زمین به دو قسمت هوا و فضا تقسیم میشود.
او ادامه داد: اولین بار در سال ۱۳۶۳ یک کمیتهای در وزارت علوم شکل میگیرد تا بتواند برنامه ریزی مناسبی برای دروس دانشگاهی در رشته هوافضا داشته باشد که این فعالیت منجر میشود تا در سال ۶۶ اولین ورودیهای رشته هوافضا جذب دانشگاههای صنعتی شریف و صنعتی امیرکبیر شوند و برخی از فارغ التحصیلان این رشته هم اکنون در بخشهای صنعت و بخشهای مرتبط با هوافضا در داخل دانشگاه فعالیت میکنند.
سرپرست مدیریت روابط بین الملل پژوهشگاه هوافضا با بیان اینکه در سال ۱۳۷۲ اولین ورودیهای مقطع ارشد رشته هوافضا جذب دانشگاهها میشوند، تاکید کرد: در سال ۷۵ اولین ورودیهای رشته هوافضا جذب دانشگاههای ایرانی میشوند؛ در حال حاضر حدود ۲۰ مجموعه آموزش عالی در رشته هوافضا فعال هستند و تعداد زیادی فارغ التحصیل از این رشته جذب صنعت شده اند.
او اضافه کرد: فعالیتهای فضایی حدود ۱۵ سال پیش خیلی جدی شروع شد و سازمان فضایی شکل گرفت و ماموریتهای مختلف مطرح شد که یکی از ماموریتهای اصلی در بحث فضا اعزام انسان به فضاست که رسیدن به این درجه از پیشرفتهای علمی و تکنولوژیکی مستلزم انجام فعالیتهای کوچکتر است که از همان حدود ۱۵ سال پیش این فعالیتهای کوچک شروع شد و به مرحله گستردگی رسید، برای مثال قبل از مرحله انسان به فضا در چارچوب مدار زمین مطالعاتی وجود داشت تا بتوانیم از جو زمین خارج شویم.
طیبی رهنی بیان کرد: خارج شدن از جو زمین کار راحتی نبوده و مستلزم کلی بحثهای علمی و تکنولوژیکی است، به خصوص حاملی که میخواهد محموله مورد نظر را خارج کند باید قدرت و پایداریهای خاصی را برای تحقق آن داشته باشد که این اتفاق در ایران به خوبی رخ داده است، یعنی کشور ما در زمان جنگ تحمیلی در بحث پرتابها پیشرفتهای خیلی زیادی داشته است.
سرپرست مدیریت روابط بین الملل پژوهشگاه هوافضا ادامه داد: در اوایل فعالیتهای مان در حوزه پرتاب انسان به فضا از عکس برداری و فیلمبرداری هوایی برای نشان دادن خروج محموله از جو زمین استفاده کردیم، اما در مرحله برگشت اینگونه نبود و کم کم در این زمینه علم خود را افزایش دادیم تا بتوانیم موجود زنده را به وسیله محموله به فضا پرتاب کنیم و به صورت سالم آن را به زمین برگردانیم چرا که سالم برگرداندن انسان به زمین بسیار حائز اهمیت است.
مشاور پژوهشی رئیس پژوهشگاه هوافضا تاکید کرد: قبل از اینکه بخواهیم انسان را در یک مدار دور زمین قرار دهیم باید در ابتدا اطلاعات علمی و تکنولوژی زیادی کسب کنیم، برای مثال یک حاملی با محمولهای که در دماغه آن سوار است به مرحله خارج از جو میرسد و باید گفت که تاکنون در پژوهشگاه هوافضا کاوشگرهایی که به فضا فرستاده ایم تا حداکثر نقطه ارتفاعهای حدود ۱۲۰ تا ۱۳۰ کیلومتر بالا رفته اند و بعد سالم به زمین برگشته اند.
طیبی رهنی تاکید کرد: در اوایل سال ۹۰ توانستیم موجود زندهای که به فضا پرتاب شده بود را به سالمی به زمین برگردانیم و آخرین اقدام ما در این زمینه این بود که دو عدد میمون را در دو پرتاب مختلف به فضا فرستادیم و سالم به زمین برگشتند و با یکدیگر ازدواج کردند و در نهایت فرزند سالمی به نام نوگان به دنیا آوردند؛ باید گفت که هر سه میمون سالم بوده و کاملا تحت مراقبت هستند و این موضوع نشان دهنده موفقیت آمیز بودن فعالیتهای ما بوده است.