غده تیروئید یکی از اصلی‌ترین غدد درون ریز بدن است. بیماری‌های متعددی می‌توانند باعث اختلال در کارکرد این غده شوند. یکی از این بیماری ها، گواتر است. گواتر به هر گونه بزرگ شدن غیرطبیعی غده تیروئید اطلاق می‌شود.
تشخیص ابتلا به گواتر کار آسانی است و می‌توان به راحتی بزرگ شدن غدد پروانه‌ای شکل تیروئید در جلوی گلو را تشخیص داد. این بیماری غالباً بدون درد بوده، اما ممکن است با احساس سوزش در ناحیه تیروئید همراه باشد.
گواتری که بسیار بزرگ شده باشد ممکن است به نای یا مری فشار وارد کند. این بیماری همچنین می‌تواند باعث سختی در عمل بلع، ایجاد مشکلات تنفسی، ایجاد سرفه و صدای خش دار شود. از سوی دیگر، افراد مبتلا به گواتر از میزان بالا یا کم بودن هورمون تیروئید در خونشان رنج می‌برند. با این حال، در برخی موارد این بیماری هیچ علائمی در فرد ندارد.
دلایل متعددی برای بروز بیماری گواتر از سوی پزشکان مطرح شده است که اصلی‌ترین آن‌ها شامل موارد ذیل می‌شود:
۱- بیماری‌های خودایمنی که در آن سیستم ایمنی بدن به بافت تیروئید حمله می‌کند.
۲- ارثی بودن
۳- تومور یا سرطان تیروئید
۴- کمبود ید. در واقع ید ماده معدنی اصلی در تولید هورمون تیروئید است. امروزه کشور‌ها به صورت مصنوعی به نمک طعام ید می‌افزایند. با این حال، هنوز هم گواتر ناشی از کمبود ید در جامعه دیده می‌شود.
۵- برخی دارو‌ها
۶- زخم یا عفونتی که تیروئید را درگیر کند.
ابتلا به گواتر در تمامی اقشار سنی و جنسیتی دیده می‌شود، اما زنان در دوره بارداری و یا یائسگی احتمال بیشتری دارد که به این بیماری مبتلا شوند. همچنین تحقیقات نشان داده است افرادی که استعمال دخانیات دارند، احتمال بیشتری وجود دارد که به گواتر مبتلا شوند.
به طور معمول زمانی که شاهد ایجاد برآمدگی و بزرگ شدن بخش پیشین گلو هستید، توصیه می‌شود سریعاً به پزشک مراجعه کنید. پزشک از طریق آزمایش بالینی و نیز تست‌های تخصصی می‌تواند به ابتلای فرد به گواتر و پیشرفت بیماری پی ببرد.
طریقه درمان بیماری گواتر به پیشرفت بیماری بستگی دارد. اگر گواتر کوچک باشد و به بافت تیروئید آسیب وارد نکرده باشد، درمان پیشرفته نیاز نیست. با این حال، زمانی که بیماری پیشرفت کرده و غده تیروئید را درگیر کرد پزشکان می‌توانند از دارو، اشعه درمانی و یا جراحی برای درمان بیمار بهره بگیرند.
