سعید رضایی، مدیر گروه روان‌شناسی کودکان استثنایی دانشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه کرونا مشکلات کودکان اوتیسم را مضاعف کرده است، اظهار کرد: کودکان اوتیسم بیشتر از آن که نیاز به آموزش داشته باشند، نیاز به برنامه‌های توانبخشی دارند. متاسفانه دستورالعمل‌ها و محدودیت‌هایی که وزارت بهداشت ایجاد کرده است، شرایط این کودکان و خانواده‌های آن‌ها را بحرانی کرده است.
او افزود: مشکل خانواده‌ها این است که نمی‌توانند کودکان اوتیسمی را در خانه مهار کنند. این کودکان برای آن که بتوانند تخلیه هیجانی شوند؛ باید بیرون بروند و خوراک روزانه توانبخشی را از کلینیک‌های توانبخشی دریافت کنند. اما محدودیت‌های مراکز، مشکلات آن‌ها را افزون کرده و به موازات مشکلات رفتاری که این کودکان در خانه دارند، درگیری خانواده‌ها بیشتر شده است.
این متخصص روان‌شناسی کودکان، با بیان اینکه مسئله اوتیستیک با آموزش‌های مجازی حل نمی‌شود، گفت: یکی از بی عدالتی‌های آموزشی و پزشکی در شرایط کرونایی، شامل کودکان با نیازهای ویژه به خصوص کودکان اوتیستیک شده است. در شرایط کنونی آموزش و پرورش استثنایی دقیقا رفتاری برابر با کودکان عادی داشته است.
او با بیان اینکه کودکان با نیازهای ویژه در دریافت اطلاعات از طریق فضای مجازی مشکل دارند، بیان کرد:کودک استثنایی باید ببیند، لمس کند و عینیت برایش داشته باشد. کودک استثنایی تحمل شلوغی را ندارد، نمی‌تواند با گوشی و لپتاپ ارتباط بگیرد و تحمل صدا و نور آن را ندارد.
اوتیسم
در خانه ماندن برابر است با مرگ تدریجی کودکان استثنایی
عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، با اشاره به لزوم حضور کودکان اوتیسم در فضای بیرون از خانه، تاکید کرد: باید در صورت امکان شرایطی ایجاد شود تا هم معلم و هم دانش آموز در مدارس حضور داشته باشند، به گونه‌ای که هم شرایط سلامتی معلمان حفظ شود و هم کودکان در خانه نمانند، زیرا درخانه ماندن با مرگ تدریجی کودکان استثنایی برابر است.
کودکان اوتیسم
رئیس مرکز تحقیقات علوم شناختی دانشگاه علامه طباطبایی، گفت: با توجه به تعداد بالای کودکان با نیازهای ویژه، باید درک درست تری از این کودکان، به ویژه کودکان اوتیستیک داشت. امروزه اگرچه مراکز توانبخشی آموزشی تعطیل هستند، اما می‌توان از طریق شبکه‌های مجازی بصورت telepractice (ارائه تمرین‌های تلفنی)، و telerehabilitation (ارائه تمرین‌های توانبخشی مجازی)، آموزش‌ها را دنبال کرد.
او افزود: این آموزش‌ها بیشتر از آن که فرزند را پشتیبانی کنند، پدر و مادر را پشتیبانی می‌کنند. در روش telerehabilitation، ابتدا به پدر و مادر آموزش داده می‌شود. پدر و مادر آن را اجرا کرده و فیلمی را از نحوه اجرا به روان‌شناس ارسال کرده و بازخورد آن را دریافت می‌کنند. در حال حاضر هم در داخل و هم در خارج از ایران، مراجعات از طریق telerehabilitation، از طریق شبکه‌های مجازی صورت می‌گیرد. ابتدا مشکل کودک ارزیابی می‌شود؛ که عمده این کودکان مشکل حسی- حرکتی دارند و پس از ارزیابی کودک و تشخیص مسئله، آموزش مجازی به پدر و مادر هفته‌ای یک جلسه، از طریق شبکه‌های اجتماعی ارائه می‌شود. ارائه تمرینات متعدد از طریق حس لامسه، عمقی، وستیبولار، در یک هفته صورت می‌گیرد. البته بعضی از تمرینات ممکن است دو یا سه هفته به طول بینجامد.
رضایی در ادامه بیان کرد: این تمرینات تا جایی ادامه پیدا می‌کند که حداقل کودک، پس‌رفت نکند، زیرا این کودکان در صورت دریافت نکردن خوراک روزمره توانبخشی، پس‌رفت می‌کنند و وضعیتشان روز به روز بدتر می‌شود. در حقیقت اولین هدف توانبخشی، تثبیت شرایط جسمی، ذهنی و روانی است؛ لذا مداخلات توانبخشی چه به صورت حضوری چه به صورت غیرحضوری همواره باید وجود داشته باشد.
این متخصص روان‌شناسی کودکان در پایان یادآوری کرد: شرایط شناختی، روحی و روانی کودکان اوتیسم به گونه‌ای نیست که تنها آموزش‌های مجازی را دنبال کنند، مگر اینکه تمرین‌های توانبخشی مانند telepractice و telerehabilitation به کار گرفته شوند.
