روش انجماد مواد غذایی که با ظهور فریزرهای خانگی به یکی از عادت های خانواده های ایرانی در نگهداری خوراکیهای فصلی؛ از جمله برخی از سبزیهای تابستانی تبدیل شد، برای مدتی طولانی اصلیترین منبع تامین غذاهای منجمد در ایران و جهان بود. حالا، اما با ظهور تکنولوژیهای نوظهور مانند «روش انجماد فوق سریع» و ظهور تجهیزات مدرن و بهکارگیری آنها در خطوط تولید، این مواد غذایی با کیفیتی بسیار برتر از روشهای خانگی و سنتی فریز کردن، ارائه میشوند. درضمن به خاطر رعایت هرچه بهتر اصول بهداشتی و امکان صرفه جویی در اوقات خانواده ها و بانوان، آن فرایند های خانگی درحال منسوخ شدن هستند.
ذکر این نکته در این جا ضروری است که به باور خانوادهها از زمانی که فریزرهای خانگی فراگیر شدند، مواد غذایی ذخیره شده در این فریزرها به اندازه کافی تازگی خود را حفظ میکنند و همه ساله شاهد فرایند ذخیره سبزیها و مواد فصلی در فریزرهای خانگی هستیم. این بدان معناست که گویا درباور خانوادهها نسبت به انجماد و بسته بندی این مواد از سوی کارخانههای تولید انبوه، نوعی بی اعتمادی وجود دارد. اما مساله این است که با روشهای به کار گرفته شده از سوی «پمینا» که شامل بهره مندی از تازهترین تکنولوژی، دانش و فرایندهای انجماد پیشرفته (انجماد سریع) است، این باور به کلی نادرست به نظر میرسد و محصولات و مواد تولیدی این برند بسیار با کیفیتتر از موادی است که در فرایندهای سنتی همه ساله در فریزرهای خانگی منجمد و ذخیره سازی میشوند.
مواد غذایی را به روشهای مختلفی میتوان منجمد کرد که منجمد کردن در فریزرهای خانگی، از معمولترین آنهاست. اما در روش صنعتی که در این سالها در شرکتهای بزرگ مواد غذایی منجمد جهان و همچنین در ایران توسط «پمینا» به کار گرفته میشود، مواد غذایی با قرار گرفتن در تونل انجماد و در دمای منفی ۴۰ درجه سانتی گراد، در زمان بسیار کوتاهی منجمد میشوند که به آن روش «انجماد فوق سریع» یا IQF گفته میشود. در این روش، به دلیل پایین بودن زمان مورد نیاز برای انجماد و تکنولوژی استفاده شده، بافت و کیفیت مواد غذایی افت نکرده و شکل ظاهریشان نیز حفظ میشود. این روش نسبت به انجماد در فریزرهای خانگی برتریهای زیادی دارد، از جمله اینکه کیفیت مواد غذایی تغییری نمیکند و تازگی شان درست مانند لحظه تولید و برداشت باقی میماند. به این معنا که مواد غذایی کاملا تازه و سالم به دست مصرفکننده میرسد.
اما باوجود همهی پیشرفتهای فناوری در جهان و ایران برای غذاهای منجمد و فناوریهای انجماد، همچنان شایعات و باورهای غلطی دربارهی مواد غذایی منجمد وجود دارد. هنوز بسیاری از مردم تصور میکنند که غذاهای منجمد شده تازه نیستند و یا در آنها از نگهدارندههایی استفاده میشود که ارزش غذایی آنها را کم کرده یا برای سلامتی مضر میباشند.
باورهای رایج درباره مواد غذایی منجمد
در ادامه چند باور غلط دربارهی مواد غذایی منجمد را بررسی میکنیم. باورهایی که درواقع دور از واقعیت نیستند؛ اما امروز برند «پمینا» توانسته است با بهره مندی از روشهای تولید، تامین، پخت، بستهبندی و از همه مهمتر، روش «انجماد فوق سریع»، این کاستیها را کاملا از بین ببرد.
عدم اعتماد به برندها
ذکر این نکته در این جا ضروری است که به باور خانوادهها از زمانی که فریزرهای خانگی فراگیر شدند، مواد غذایی ذخیره شده در این فریزرها به اندازه کافی تازگی خود را حفظ میکنند و همه ساله شاهد فرایند ذخیره سبزیها و مواد فصلی در فریزرهای خانگی هستیم. این بدان معناست که گویا درباور خانوادهها نسبت به انجماد و بسته بندی این مواد از سوی کارخانههای تولید انبوه، نوعی بی اعتمادی وجود دارد. اما مساله این است که با روشهای به کار گرفته شده از سوی «پمینا» که شامل بهره مندی از تازهترین تکنولوژی، دانش و فرایندهای انجماد پیشرفته (انجماد سریع) است، این باور به کلی نادرست به نظر میرسد و محصولات و مواد تولیدی این برند بسیار با کیفیتتر از موادی است که در فرایندهای سنتی همه ساله در فریزرهای خانگی منجمد و ذخیره سازی میشوند.
ارزش غذایی اندک
معمولا مواد غذایی از جمله میوهها؛ سبزیجات و غذاهای آماده ای که در بازار «تازه فروشی» وجود دارند در طی فرایند آماده سازی تا رسیدن به منزل در خلال دست به دست شدن های متعدد بین واسطه ها و با گذر زمانی که بسیار بیشتر از تصور مصرف کننده هاست؛ ارزش غذایی خود را از دست میدهند. درحالی که در «پمینا» انواع مواد غذایی با طی فرایند کوتاهی از منابع تامین به کارخانه رسیده و با اندک فرآوری و آماده سازی پروسه انجماد سریع را طی می نمایند. استفاده از «فناوری انجماد سریع» موجب می شود افت کیفیت مواد غذایی به واسطه گذر زمان در همان لحظه انجماد متوقف شده و ارزش غذایی محصولات «پمینا» همانند روز اول حفظ گردد.
آیا هر نوع فرآوری مضر است؟
آن چه که امروز تحت عنوان «مواد غذایی فرآوری شده» درمیان مصرف کنندگان و حتی برخی از کارشناسان، بدون دقت کافی و تفکیک روشها، از آن یاد میشود، اگر چه حرف درستی است؛ اما حرف دقیقی نیست.
پروسه فرآوری مواد غذایی معمولا با مواد افزودنی و نگهدارنده به ذهن متبادر میشوند. اما توضیح مغفول مانده این است که در روش پیشرفته «انجماد سریع»، مواد غذایی اصطلاحا به «خواب سریع» میروند و به این ترتیب با غیرفعال شدن باکتریها، نیازی به مواد نگهدارنده در این مواد وجود ندارد.
خصلت دیگر تکنولوژی مدرن به کار گرفته شده در تولیدات «پمینا» این است که مواد خوراکی اعم از سبزیجات، انواع غذاهای آماده نظیر سوخاری ها؛ برگر ها و کباب های آماده پخت و سایر محصولات تولیدی این برند، نه به صورت توده ای انبوه از مواد، بلکه به صورت تک به تک وارد چرخه انجماد میشوند که این مساله نیز در افزایش کیفیت سازوکار تولید نقش به سزایی دارد.
آیا مواد غذایی منجمد گرانترند؟
اعتقاد نادرست دیگری که از مقایسه قیمت مواد غذایی منجمد و تازه شکل گرفته است، این است که گویا مواد غذایی منجمد به خاطر عبور از چرخه تولید و هزینههایی که این چرخه ایجاد میکند (برای مثال بسته بندی و هزینه تجهیزات و انرژی) ممکن است گرانتر از مواد تازه میادین و فروشگاهها باشد. این درحالی است که مواد غذایی که به صورت باز در مراکز فروش قرار میگیرند، مدام در معرض هوای آزاد (صرف نظر از احتمال آلوده شدن مواد در فضای باز) قرار دارند و فروشندگان مجبورند به طور مستمر بخشهایی از مواد را جدا کرده و اقدام به دور ریز نمایند که همین مساله به خودی خود قیمت تمام شده محصولات در فروش سنتی را بالا میبرد. کما این که چرخه توزیع و ارائه در شبکه فروش به خودی خود هزینه ای معادل هزینه تولید مکانیزه و مدرن کارخانههایی چون «پمینا» را به همراه دارد.
«پمینا» مواد اولیه را در حجم انبوه تولید و تهیه میکند. محصولات در مزرعهها و دامداری های طرف قرارداد به صورت اختصاصی برای «پمینا» تولید میشوند، و همین مساله به میزان قابل ملاحظه ای، هزینههای واسطهها را حذف و در نهایت قیمت تمام شده را کاهش می دهد. همچنین با انجماد میوه و سبزیجات فصل، هزینهی اولیهی محصولات و همچنین دورریز ناشی از افت کیفیت کاهش می یابد. به همین دلیل گاهی قیمت محصولات غذایی منجمد «پمینا» بسیار پایینتر از قیمت همان محصول در بازار تازهفروشی است.
نکته دیگری که باید همین جا به آن اشاره شود، مساله برندینگ و حساسیت نامهای تجاری مانند «پمینا» به هویت برند، و خوش نامیشان است. اگر فقط همین یک فاکتور را ملاک عمل قرار دهیم خواهیم دید که حساسیت و وسواس مدیران این برند برای تحویل محصولی برتر به مصرف کننده، نسبت به شبکه توزیع سنتی بسیار بالاتر است. از همین روست که «پمینا» با خطوط تولید کاملا مکانیزه و شستشوی کامل مواد غذایی قبل از شروع پروسهی انجماد و بستهبندی، این اطمینان را به مصرف کننده میدهد که مواد غذایی سالم در اختیار ایشان قرار خواهد داد.
سخن پایانی
کافی است به دگرگونیهای روی داده در شبکههای مویرگی ارائه محصولات غذایی در کشورهای توسعه یافته جهان نگاهی بیندازیم تا متوجه شویم دیرگاهی است نظام نوین تولید و عرضه محصولات غذایی به سمت ارائه مواد غذایی به صورت منجمد و بسته بندی شده پیش میرود تا اولا هر نوع دخالت درست را در سازوکار عرضه به حداقل رسانده و درثانی، با توسعه هرچه بیشتر صنعت بسته بندی، سلامت مصرف کنندگان را در سازوکارهای خرید و مصرف بیش از پیش تامین کنند. این همان راهی است که «پمینا» در ایران در پیش گرفته و امید میرود با توسعه این رهیافت مدرن، ضمن ارتقای شاخصهای سلامت در جامعه، مکانیزم عرضه و تقاضا در صنعت مواد غذایی هرچه بیشتر مسیر مدرنیزاسیون را طی نماید./