محمدصادق بیجندی ، معاون آموزشی جهاد دانشگاهی کشور درباره مهاجرت نخبگان اظهار کرد: بحث فرار نخبگان یا بازگشت آنان بعد از مهاجرت به ایران یک موضوع چند وجهی است که نبود برنامه ریزی در وزارتخانههای آموزش و پرورش، وزارت علوم و وزارت بهداشت باعث بروز این اتفاق می شود.
او افزود: برخی از نخبگان ایرانی به علت نبود برنامه ریزی و امکانات مناسب در کشور، تصمیم به مهاجرت میگیرند، همچنین برخی از خانوادهها هم به علت بهتر بودن شرایط کشورهای دیگر حامی فرزندان خود در مهاجرت آنان هستند. کمرنگ بودن نقش رسانه عاملی دیگر در جهت فرار مغزهاست.
بیجندی با بیان اینکه مقام معظم رهبری بارها در سخنرانیهایشان به نخبگان توجه ویژه داشته اند، تاکید کرد: رسانه ملی باید نسبت به وظیفه خود بهتر عمل کند تا افراد موفق را در قالب برنامههای مختلف در جهت توسعه همه جانبه کشور و عدم خروج فارغ التحصیلان جذب کار کند.
او تصریح کرد: تمامی نهادهای کشور با همکاری یکدیگر باید از جمعیت نخبه کشور و سرمایههای بینظیر انسانی مراقبت کنند و در جهت توسعه و پیشرفت جامعه از آنان استفاده کنند.
معاون آموزشی جهاد دانشگاهی کشور درباره یکسان بودن معضل فرارمغزها در همه کشورهای جهان گفت: فرار مغزها تقریبا معضل تمام کشورهای در حال توسعه است اما خیلی از این کشورها برای بهبود این روند برنامه ریزی میکنند؛ یعنی قبل از مهاجرت نخبههای خود با برگزاری جلسات توجیهی آنان را نسبت به کشور مقصد آگاه میکنند تا آنان با نکات مثبت و منفی کشورها بیشتر آشنا شده و از این نظر برای زندگی در کشور غریب، مشکلی نداشته باشند.
او با بیان اینکه نخبگان ایرانی با فرصتهای مطالعاتی یا بورسیههای دانشگاهی از کشور خارج میشوند، تاکید کرد: این افراد آمادگی خود را برای خدمت رسانی به کشورهای دیگر اعلام میکنند و دانش خود را با مهاجرت در آن کشورها صرف میکنند. لازم است کشور ما هدفمندتر نسبت به این موضوع عمل کرده تا به اینصورت دستاوردهای آنان در خود ایران خرج شود.
معاون آموزشی جهاد دانشگاهی کشور بیان کرد: آمار اطلاعاتی مهاجرت دانشجویان یا فرارمغزها دقیق نیست، چرا که آنان به دلایل گوناگونی از کشور خارج میشوند اما ایجاد بانک اطلاعاتی درست در ایران و رصد آنان موضوع مهمی است که باید به آن پرداخته شود.
دانشگاهی به منظور رصد وضعیت فارغ التحصیلان نداریم
بیجندی ادامه داد: در کشور ما هیچ دانشگاه یا انجمن فارغ التحصیل مشخصی به منظور رصد وضعیت فارغ التحصیلان وجود ندارد تا به اینصورت از وضعیت دانشجویان خود بعد از تمام شدن تحصیلشان با خبر شود؛ همین عامل به راحتی باعث هدر رفت سرمایه های انسانی میشود.
او با بیان اینکه فرارمغزها نسبت به دهههای گذشته رشد داشته است، تاکید کرد: کشور آلمان پذیرش بالایی در رشتههای حوزه IT دارد و به راحتی ویزای کار و ویزای اقامت را در اختیار دانشجویان این رشته قرار میدهد. به اینصورت باید سالانه شاهد از دست دادن دستاوردهای علمی یا نخبگان با استعداد خود باشیم و از پیشرفت علمی کشورمان تا حدودی محروم شویم.
معاون آموزشی جهاد دانشگاهی کشور گفت: با همکاری و هماهنگی بین بخشی و بین حوزهای مانند سفارتخانه ها، وزارتخانهها و ... میتوان معضل فرارمغزها را تا حدودی بهبود بخشید و با برنامه ریزی مناسب، شاهد اتفاقات خوبی در آیندهای خواهیم بود.
او در پایان یادآوری کرد: ادامه تحصیل در کشورهای دیگر به منظور انتقال دانش و تجربه تا حدودی خوب است اما مهاجرت و فرار مغزها برای آینده کشور بسیار خطرناک و مضر خواهد بود که در صورت ادامه پیدا کردن این موضوع در یکی دو دهه آینده با از دست دادن نیروی انسانی متخصص رو به رو خواهیم شد.