بر اساس قانون سرقت به دو نوع تعزیری و و حدی تقسیم میشود و در لغت سرقت به معنای ربودن مال دیگری بدون اجازه او است سرقت حدی و تعزیری دو موضوع مجزا از یکدیگر هستند که هر کدام قانون مخصوص به خود را دارند.
سرقت حدی به جرمی گفته میشود که مجازات آن در حد آمده و شرع آن را تعیین کرده است بر اساس ماده ۲۶۶ قانون مجازات اسلامی شرایط سرقت حدی به انواع مختلفی تقسیم میشود و در صورت وجود این ۱۴ مورد فرد مرتکب سرقت حدی شده و باید مجازات مخصوص به سرقت حدی را هم بگذرانند.
درصورتی که شی مسروق شرعأ مالیت داشته باشد یعنی مالی که دزدیده میشود از نظر حقوقی ارزش مالی داشته باشد، درصورتی که مال مسروق در حرز باشد یعنی مال در مکان امن مانند گاو صندوق وجود داشته باشد، اگر سارق هتک حرز کند یعنی از بین بردن محل نگهداری مال مانند باز کردن یا شکستن قفل گاو صندوق از جمله سرقتهای حدی هستند.
همچنین درصورتی که سارق مال را از حرز خارج کند برای مثال در صورتی که شخصی قفل گاو صندوقی را باز کند و دیگری مال را از گاو صندوق بردارد، سرقت حدی محسوب نمیشود، زیرا طبق این ماده برای شکل گرفتن سرقت حدی، سارق خودش باید هتک حرز کند و خودش باید مال را از حرز خارج کند و در صورتی که هتک حرز و سرقت مخفیانه باشد هم مرتکب سرقت حدی شده است.
در صورتی که سارق پدر یا جد پدری صاحب مال نباشد، ارزش مال مسروق در زمان خارج کردن از حرز، معادل چهار و نیم نخود طلای مسکوک باشد، درحالی که مال مسروق از اموال دولتی یا عمومی، وقف عام و یا وقف بر جهات عامه نباشد و درحالی که سرقت در زمان قحطی صورت نگیرد از جمله سرقت حدی است.
از دیگر موارد سرقت حدی میتوان به مواردی همچون درصورتی که صاحب مال از سارق نزد مراجع قضایی شکایت کند، صاحب مال قبل از اثبات سرقت سارق را نبخشد، مال مسروق قبل از اثبات جرم به ملکیت سارق درنیاید، مال مسروق قبل از اثبات سرقت تحت ید مالک قرار نگیرد و مال مسروق، خودش یک مالی که قبلا سرقت یا غصب شده است نباشد اشاره کرد.