عمده‌ترین راه انتقال ایدز در ایران در گزارش زیر مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه درباره این ویروس خطرناک بیشتر می خوانیم.
برخی دانشمندان معتقدند کهHIV در ابتدا از یک ویروس مخصوص شامپانزه‌ها در غرب آفریقا در قرن نوزدهم به وجود آمده است.
طی چند دهه، ویروس به آرامی در سراسر آفریقا و بعداً به سایر نقاط جهان گسترش یافت. در سال 1987 نخستین داروی ضدویروسی برای درمان این بیماری ساخته شد از سال 1988 نخستین روز دسامبر را روز جهانی این بیماری نامیدند و روبان قرمز نماد بین‌المللی آگاهی ایدز شد.
HIV همچنان یک معضل مهم بهداشتی در سراسر جهان به شمار می‌‌رود و مانند بسیاری از مسائل مهم بهداشتی دیگر، طی همه‌‌گیری کووید19 با چالش‌‌های مضاعفی روبه‌رو است؛ به دلیل شیوع ویروس کرونا در سراسر جهان، ارائه خدمات پیشگیری، آزمایش، درمان و مراقبت از بیماران اچ‌‌آی‌‌وی خصوصاً در کشورهایی که دارای سیستم‌‌های بهداشتی ضعیفی هستند مختل شده است.
اول دسامبر هر سال به نام روز جهانی ایدز نامگذاری شده است و در سال 2020، توجه جهانی بر اپیدمی کووید 19 و تاثیر آن بر زندگی و معیشت افراد است.
شعار روز جهانی ایدز امسال ”responsibility Shared, solidarity Global ” است که "همبستگی جهانی، مسئولیت مشترک" ترجمه میشود.
HIV چیست؟
HIV ویروسی است که بیشتر سلول‌‌های سیستم ایمنی بدن که CD4 نامیده می‌‌شوند را مورد هدف قرار می‌‌دهد. این سلول‌‌ها به بدن در پاسخ به عفونت کمک می‌‌کنند. ویروس اچ‌‌آی‌‌وی وارد این سلول‌‌ها میشود و با تکثیر، آن‌‌ها را تخریب می‌‌کند. بدون استفاده از داروهای ضد ویروس و در نبود درمان مؤثر، سیستم ایمنی بدن ضعیف میشود تا جایی که دیگر نمی‌‌تواند با عفونت‌‌ها و بیماری‌‌ها مقابله کند.
ایدز چیست؟
سندرم نقص ایمنی اکتسابی (AIDS) اصطلاحی است که به پیشرفته‌‌ترین مراحل عفونت HIV اطلاق میشود. ایدز عبارت است از مجموعه‌ای از نشانه‌ها که به علت عفونت مزمن HIV ایجاد میشود. در این مرحله پس از یک دوره طولانی که حتی میتواند بیش از 10 سال طول بکشد، ویروس زیاد شده و با کاهش تعداد سلول‌‌های ایمنی CD4 سطح ایمنی فرد پایین آمده و بدن او مستعد ابتلا به عفونت‌های فرصت‌طلب میشود.
اکنون هرچه افراد بیشتر به درمان‌‌های ضدویروسی (ART) دسترسی پیدا می‌‌کنند، مراحل پیشرفت اچ‌‌آی‌‌وی به ایدز، سرعت کمتری می‌‌گیرد.
در افراد مبتلا به HIV که ابتلای آن‌‌ها به ویروس تشخیص داده نمی‌‌شود یا داروهای ضدویروسی مصرف نمی‌‌کنند، ممکن است در طی 5 تا 10 سال، علائم مربوط به HIV بروز پیدا کند.
اچ آی وی در کدام مایعات بدن وجود دارد؟
اچ آی وی در برخی از مایعات بدن افراد مبتلا به این ویروس مانند خون، منی، ترشحات واژن و مقعد و شیر مادر وجود دارد.
راه‌‌های انتقال ویروس
این ویروس میتواند از طریق تماس جنسی، از طریق خون و فرآورده‌های خونی آلوده (مثلاً از طریق به‌کارگیری وسایل مشترک تزریق ماند سوزن یا سرنگ) و از طریق مادران آلوده، به شیرخواران در طول بارداری، هنگام زایمان و یا گاهی از طریق تغذیه با شیر مادر مبتلا به ویروس اچ آی وی منتقل شود.
کدام بیماری‌‌ها میتواند حیات افراد مبتلا به ایدز را تحت تأثیر قرار دهد؟
در برخی موارد، افراد مبتلا به اچ آی وی تشخیص داده نمی‌‌شوند بنابراین تحت درمان قرار نمی‌‌گیرند و درنتیجه اچ آی وی پیشرفت می‌‌کند.
بیماری سل، نخستین علت مرگ و میر در میان افراد مبتلا به HIV در آفریقا و از علل اصلی مرگ در میان افراد مبتلا به HIV در سراسر جهان است. غربالگری علائم سل در بیماران و شروع درمان دارویی میتواند سلامتی افراد مبتلا به HIV در مقابل سل را تا حد زیادی تضمین کند.
سایر بیماری‌‌هایی که در صورت ابتلا به ایدز، ممکن است ایجاد شوند، هپاتیت B و C است.
آمار ایدز در ایران و جهان
بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت در سا ل2019، 38 میلیون نفر به ویروس HIV مبتلا بوده‌‌اند که 690 هزار نفر از آنان به دلایل مرتبط با این ویروس، از دنیا رفته‌‌اند.
علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران، درباره آمار ایدز در ایران می‌‌گوید: بر اساس تخمن‌‌هایی که زده میشود؛ ما 60 هزار و 431 مبتلای زنده داریم که از این تعداد 22هزار و 406 نفر شناسایی شده و در حال زندگی هستند. تاکنون در کل 41 هزار و 876 نفر بیمار ثبت شده‌‌اند و در کل 19 هزار و 496 مرگ به واسطه این بیماری ثبت کرده‌ایم.
به اذعان او، ایران کمتر از 40 درصد بیماران مبتلا به ویروس اچ آی وی را شناسایی کرده است.
بر اساس اعلام رئیس اداره پیشگیری و کاهش آسیب مصرف مواد و الکل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، رفتارهای پرخطر جنسی طلایه‌‌دار بروز اچ‌‌آی وی در کشور است و 38 درصد موارد بروز اچ آی وی در کشور، از طریق اعتیاد تزریقی است.
