سعید نمکی وزیر بهداشت در دیدار وزیر آموزش و پرورش اظهار داشت: مدرسه به عنوان برش بسیار مهم جامعه که در آنجا دانش آموزان میتوانند علاوه بر تاثیرپذیری از شعارها و آموزشهای عرصه سلامت و به خصوص پیشگیری ، بر سایر افراد جامعه به ویژه پدران و مادران، تاثیرگذاری ویژه ای داشته باشند.
وی افزود: یک روزی ما به عنوان فرزندان جامعه پدرسالار، تحت تاثیر آموزههای پدران و مادران خودمان بودیم اما امروز نوع رستوران، غذا، تفریح، مقصد سفر و خیلی از ابعاد دیگر خانواده را بچهها تعیین میکنند؛ این الگو پذیری قوی خانوادهها از بچهها را نشان میدهد و اگر در مدرسه و برشی که ما آنها را در اختیار داریم، متاثر از آموزشهای ما باشند، میتوانند در کل جامعه اثرگذار باشند.
وزیر بهداشت خاطرنشان کرد: امروز گرچه گرفتار کووید19 و پاندمی جدیدی هستیم اما آنچه مرگهای خاموش را در کشور رقم میزند و علیرغم مرگ و میر بالای کووید19 که اتفاقا نگران آن هستیم، بیماریهای غیرواگیر است. در سالهای گذشته از حدود 380 هزار مورد مرگ و میر در کشور، 313 هزار مورد به دلیل بیماریهای غیرواگیر و حدود 97 هزار مورد مربوط به پرفشاری خون است.
نمکی تصریح کرد: بیماریهای غیرواگیری مانند دیابت، پرفشاری خون، سکتههای قلبی و مغزی و سرطانها، هر روز جان افراد زیادی را میگیرد و تعداد قابل توجهی را نیز به ورطه ناتوانی و نارسانی میبرد و اگر قرار باشد اتفاقی برای پیشگیری و کنترل این بیماریها در کشور رخ دهد، باید الگوی زندگی تغییر پیدا کند.
وی یادآور شد: تغییر الگوی زندگی میّسر نخواهد بود مگر اینکه بتوانیم از کودکی، آن را در بچهها نهادینه کنیم. کما اینکه به شدت معتقدم که تغییر رفتار و الگوپذیری مثبت در بچه ها میتواند در سایر ابعاد جامعه مانند پیشگیری از جرم و جنابت، آسیبهای اجتماعی و دغدغهای خاطر ما در جامعه، نظم پذیری، احترام به حقوق شهروندی، عدم تجاوز به حریم دیگران و رعایت قوانین رانندگی اثرگذار باشد.
وزیر بهداشت گفت: در سوئیس مطالعهای در مورد تاثیرگذاری رفتار رانندگان در حوادث و سوانح انجام شده بود و مشخص شده بود که تصادفات و حوادث جادهای، بیش از آنکه به جاده و خودرو مرتبط باشد به رفتار رانندگان مربوط است. امروز بچهها در کنار پدر و مادر میتوانند توصیه به بستن کمربندی ایمنی، سرعت مجاز و رفتارهای نابهنجار اجتماعی کنند.
نمکی تصریح کرد: اگر قرار باشد بین وزارتخانههای موثر بر شاخصهای سلامت، یکی را به عنوان اولویت اول انتخاب کنیم، غیر از وزارت آموزش و پرورش، اولویت دیگری را نمیشناسم. بنابراین تقاضای بنده از وزیر آموزش و پرورش و همکاران وی و همچنین همکاران خودم در وزارت بهداشت این است که در قالب برنامههای مشترکی که قبلا هم در مواردی مانند بهداشت مدارس، واکسیناسیون، بهداشت دهان و دندان، داشتیم، این همکاریها را توسعه دهیم.
وی افزود: یکی از اهداف ما در سال جاری، اجرای مدارس عاری از پوسیدگی دندان بود و طرح آزمایشی آن را در نمین اردبیل اجرا کردیم و به خیلی از نقاط کشور توسعه دادیم اما متاسفانه در باتلاق کرونا گرفتار شدیم و مدارس بسته شد و این طرح که قرار بود اقدامات پیشگیرانه و حل مشکلات پوسیدگی و مشکلات دهان و دندان برای یک میلیون و 200 هزار دانشآموز انجام شود، به تعویق افتاد.
وزیر بهداشت با اشاره به انجام طرح مشترک آموزش شیوه تغذیه و ورزش منظم برای کاهش ریسک چاقی توسط وزارتخانههای بهداشت و آموزش و پرورش، گفت: بحث بهداشت روان برای ما و دانش آموزان بسیار مهم و حائز اهمیت است. این دانشآموزان هستند که در آینده پزشک، مهندس و مدیر آینده کشور میشوند و اگر الگوهای رفتاری و روانی آنها در کودکی مرمت شود و آسیب نبیند، قطعا در آینده یک سرمایه انسانی سالم از نظر روحی و روانی خواهیم داشت.
نمکی اظهار داشت: دانشآموزان و معلمان به تبع جامعه، متأثر از کرونا شدهاند. الان دانشآموز با دوستانش یک محیط جمعی را تجربه نمیکند و میخواهد در آغوش پدربزرگ یا مادربزرگ باشد اما این مهر و محبت را از او میگیریم و به او میآموزیم که مهربانی، عشق ورزی و مهرورزی به گنجینههای عشق و مهر یعنی پدربزرگها و مادربزرگها حرام است.
وی خاطرنشان کرد: تفسیر شرایط کووید19 شاید برای بچهها و دانشآموزان میّسر نباشد و در ذهن او نهادینه میشود که نباید در آغوش آنها برود و ما نسل را با یک نامهربانی روبرو میکنیم که عارضه خیلی خطرناکی است؛ چون میگویند اگر میخواهید جامعهای را نابود کنید، اول بروید و عشق و محبت را در آن نابود کنید. پس بهداشت روان بهم ریخته دانشآموز که در یک آپارتمان کوچک و بدون رفت و آمدهای خانوادگی رشد میکند، باید مورد توجه قرار گیرد و طولانی شدن پاندمی کووید19 جامعه به ویژه کودکان و نوجوانان را بیمارگونه خواهد کرد.
وزیر بهداشت تاکید کرد: یکی از کارهایی که باید با همکاری دو وزارتخانه انجام دهیم، توجه به سلامت روان و تلطیف فضای روحی دانشآموزان است. فضای مجازی، فضای مهرورزی نیست و قبل از کرونا میدیدیم که در خانه یا رستوران، حواس همه افراد به تلفنهای همراه بود و تلفن که روزی برای پیوند به وجود آمد، امروز به عامل گسست تبدیل شده است.
نمکی یادآور شد: نمیتوانیم از طریق فضای مجازی در دانشآموز که باید مهرورزی و بازی کودکانه را تجربه کند، کاستیها را جبران کنیم و همه باید برای این فکر کنیم که چگونه میتوان این شرایط را تلطیف کرد. در مورد معلمان نیز باید به این نکته توجه داشت که معلم زنده به کلاس است. بنده بیش از 30 سال است که معلم دانشگاه هستم و زمان حیاتم زمانی بود که سر کلاس، تدریس میکردم و به فضای روحی معلمان نیز باید توجه کرد.
وی خاطرنشان کرد: باید از ظرفیت بی بدیل دانشآموزان و معلمان برای آموزش و فرهنگسازی جهت مقابله و پیشگیری از کووید19 به بهترین نحو استفاده کنیم. وجود چندین میلیون دانش آموز و بیش از یک میلیون معلم خیلی ظرفیت بالایی برای انتقال پیام و اطلاع رسانی به خانوادهها است که باید برای آن برنامه ریزی و به سرعت اجرا کنیم. پیشنهاد بنده استفاده از ادغام این ظرفیت در برنامه "هرخانه یک پایگاه سلامت" است.
وزیر بهداشت یادآور شد: یکی دیگر از ظرفیتهای وزارت آموزش و پرورش در طرح بسیج ملی مبارزه با کرونا، فضاهای فیزیکی این وزارتخانه مانند مدارس، خوابگاه ها و مهمانسراها است که میتواند برای قرنطینه بیمارانی که از نظر فضای فیزیکی خانه یا وضعیت اقتصادی، شرایط مناسبی ندارند، مورد استفاده قرار گیرد و خوشبختانه وزیر آموزش و پرورش نیز بارها گفته که حاضریم ظرفیتهای این وزارتخانه را در اختیار وزارت بهداشت و مقابله با کرونا قرار دهیم.
دکتر نمکی ادامه داد: اگر تجربه موفقی بین وزارت بهداشت و آموزش و پرورش برای مدیریت کووید19 وجود داشته باشد، ظرفیت سازی برای بحرانهای آینده کشور خواهد بود. همیشه میگویم که کووید19 مشکلات زیادی برای ما ایجاد کرد اما محاسنی مانند همدلی، وفاق ملی و تجربه همگرایی و همدلی در مقابل طوفانها و بحرانهای آینده داشت.
وی گفت: گرچه تدوین دروس و کتابهایی با موضوع بهداشت و سلامت برای دانشآموزان در کلاس یازدهم و دوزادهم مفید است اما باید این آموزشها از پایه اول ابتدایی به دانشآموزان و آن هم توسط معلمان عاشق ارائه شود.باید برای معلمان در دوره تربیت معلم هم بستههای آموزشی مناسبی در مورد سلامت جامعه، پیشگیری از بیماریها و تغییر الگوی زندگی تهیه و تدوین شود.
وزیر بهداشت تاکید کرد: باید به دانشآموزان بیاموزیم که چگونه زندگی کنند. تا از چگونه زندگی کردن حرف میزنیم، عدهای فکر میکنند منظور ما چاقی و ورزش منظم است اما یک دانشآموز پسر یا دختر باید شیوه زندگی با همنوع خود و خانواده را بیاموزد و صرفا تشکیل خانواده به معنی زندگی کردن نیست و شیوه درست زندگی کردن هم منحصر به تغذیه و ورزش نیست بلکه شیوههای مختلفی را شامل میشود که باید از ظرفیتهای همدیگر و همچنین جامعه شناسان و روان شناسان در این راستا و همچنین ارتقای سلامت روان جامعه آینده استفاده کنیم.
وی پیشنهاد داد: برای همکاری بلند مدت و اجرای برنامههای مشترک غیر از کووید19 کمیتهای مشترک از سوی دو وزارتخانه تشکیل و برنامههای مشترک را عملیاتی کند.