با گذشت ماه‌ها از شیوع ویروس کرونا در جهان و ناتوانی دولت‌ها در مهار آن، نگرانی‌ها درباره آینده این همه گیری افزایش یافته است. تنها راهکاری که در حال حاضر دولت‌ها به آن متوسل شده اند شناسایی علائم بیماری و آگاه سازی مردم نسبت به آن است. از آنجا که هنوز راه درمانی قطعی برای کووید ۱۹ یافت نشده است، متخصصان می‌گویند پیشگیری شاید بتواند از شدت شیوع این ویروس در جامعه بکاهد. تب، سرفه‌های خشک و مداوم، خستگی و بی حالی، از دست دادن حس بویایی و چشایی، بثورات پوستی و اسهال از رایج‌ترین علائم ابتلا به کووید ۱۹ است.
دانشمندان می‌گویند کمبود سطح اکسیژن خون یکی از علائم و نشانه‌های هشدار آمیز در میان بیماران کرونایی است. در این حالت فرد باید تحت نظر پزشک در بیمارستان بستری و از دستگاه تنفس مصنوعی استفاده کند. با این حال، شواهد نشان داده است حتی در افراد بهبود یافته نیز تنگی نفس و کاهش سطح اکسیژن خون دیده می‌شود.
تحقیقات دانشمندان ایتالیایی نشان داده است تنگی نفس در حال تبدیل شدن به یکی از عوارض بلند مدت کرونا می‌شود. شواهد نشان می‌دهد بیماران کرونایی پیش از بازگشت به زندگی معمولی، برای هفته‌ها به دستگاه تنفس مصنوعی نیاز دارند.
در کنار تنگی نفس، خستگی و بی حالی یکی از رایج‌ترین علائمی است که بهبودیافتگان از ویروس کرونا برای مدت‌ها از آن رنج می‌برند. دانشمندان می‌گویند حتی در کسانی که به کرونای ملایم مبتلا شده اند نیز خستگی و بی حالی به طور گسترده پس از بهبودی مشاهده می‌شود.
با این حال سوالی که دانشمندان مطرح می‌کنند این است که چرا خستگی و تنگی نفس در بهبود یافتگان از کرونا به طور گسترده دیده می‌شود؟
دانشمندان می‌گویند به واقع نمی‌توان هیچ دلیل قطعی برای وقوع همزمان این دو علائم در بیماران کرونایی تشریح کرد. مدت زمان زیادی از همه گیری کووید ۱۹ در جهان نمی‌گذرد، از همین رو ابعاد زیادی از رفتار ویروس همچنان ناشناخته است. با این حال، ما می‌دانیم که ویروس کرونا می‌تواند به صورت بلند مدت به سیستم تنفسی انسان شامل ریه‌ها و قفسه سینه حمله کند. این اتفاق به طور همزمان با تضعیف سیستم ایمنی بدن رخ می‌دهد.
کووید ۱۹ می‌تواند به راحتی به سلول‌های دیواره ریه حمله کرده و باعث نابودی آن‌ها شود. این اتفاق حتی می‌تواند ریه‌ها را زخم کند. در نتیجه فرد دچار مشکلات تنفسی شده و احتمال آسیب پذیریش در برابر عوامل بیماری زا بالا می‌رود. تحقیقات دانشمندان نشان داده است حتی در افرادی که به طور کامل دوره ریکاوری را طی کرده اند عوارض بلند مدت کرونا در ریه می‌تواند منجر به عواقب وحشتناک و جدی مانند "فیبروز ریه" شود.
فیبروز ریه به ضخیم و سفت شدن بافت شش‌ها اطلاق می‌شود که همین امر منجر به از بین رفتن عملکرد طبیعی ریه‌ها می‌شود. هر چه فیبروز ریه حادتر و شدیدتر باشد، بیمار از تنگی نفس شدیدتری رنج خواهد برد، زیرا عبور اکسیژن در جریان خون سخت و دشوار می‌شود. در این حالت فرد دچار عوارضی مانند تنگی نفس، سرفه‌های خشک ، خستگی، درد عضلانی و مفاصل خواهد شد.
دانشمندان می‌گویند علائم فیبروز ریه می‌تواند منجر به برهم خوردن روند تنفس عادی فرد و کاهش محسوس سطح اکسیژن خون شود. متخصصان تاکید دارند بیمارانی که دچار این حالت شده اند باید به طور کوتاه مدت از دستگاه تنفس مصنوعی استفاده کنند تا روند تنفس آن‌ها به حالت عادی گذشته بازگردد.
تحقیقات نشان داده است تنگی نفس و خستگی یکی از دلایل رایجی است که بهبودیافتگان از کرونا فارغ از شدت بیماری نمی‌توانند به زندگی عادی گذشته خود بازگردند. برای برخی افراد شدت تکثیر ویروس بخصوص در روز‌های نخست بیماری در این مسئله تاثیرگذار است. تکثیر ویروس کرونا می‌تواند منجر به پیر شدن سلول‌ها و نیز کاهش روند ریکاوری بدن شود. همچنین التهابی که کووید ۱۹ در بدن ایجاد می‌کند حتی ماه‌ها پس از بهبودی نیز می‌تواند برای فرد ایجاد مشکل کند. دانشمندان نگران هستند تغییر سطح اکسیژن بدن منجر به علائم شدیدی مانند کاهش اکسیژن خون و نفس نفس زدن فرد شود.
بهبودیافتگان از کرونا چه اقداماتی را باید انجام دهند؟
متخصصان توصیه می‌کنند افراد در زمان همه گیری ویروس کرونا اقدام به تمرین نفس کشیدن صحیح کنند. برای مثال تمرین آسانا (Asana) و داشتن رژیم غذایی سالم می‌تواند در تقویت سیستم تنفسی تاثیرگذار باشد. در روز‌های نخست بهبودی از کرونا بهتر است از انجام ورزش سنگین و تحرک زیاد که می‌تواند شما را خسته کند، اجتناب کنید. بسیار مهم است که بتوانید خود را به شرایط پیش از بیماری بازگردانید، اما نباید با عجله کردن شرایط را برای خود سخت کنید.
باید این نکته را به یاد داشته باشید که بدن بهبود یافتگان از کووید ۱۹ به استراحت نیاز مبرم و حیاتی دارد. از خود مراقبت کنید و رژیم غذایی غنی داشته باشید. تحقیقات نشان می‌دهد بسیاری از مواد غذایی مانند میوه ها، سبزیجات، چربی‌های مفید و مواد پروتئینی می‌توانند با کاهش التهاب در بدن، افزایش عملکرد سیستم ایمنی، ارتقای سلامتی و رساندن انرژی مورد نیاز به بدن باعث بهبود روند ریکاوری پس از بیماری کرونا شود.
سبزیجات دارای برگ‌های سبز مانند کلم پیچ، اسفناج و خانواده سبزی خوردن سرشار از مواد مغذی و ضدالتهاب هستند. مصرف این مواد غذایی می‌تواند باعث بهتر شدن عملکرد سیستم ایمنی بدن شده و فرآیند ترمیم زخم را بهبود ببخشد.
مصرف پروتئین را در این دوره نباید فراموش کرد. مرکز توانبخشی بیماران آمریکا اعلام کرده است انسان‌ها در فرآیند ریکاوری پس از بیماری نیازمند ۱/۵ تا ۲ گرم پروتئین به ازای هر یک کیلوگرم از وزن بدن خود هستند. برای مثال یک فرد که ۶۸ کیلوگرم وزن دارد در فرآیند ریکاوری نیازمند ۱۰۵ تا ۱۳۵ گرم پروتئین است. یک تخم مرغ ۵۰ گرمی می‌تواند معادل ۶ گرم نیاز بدن به پروتئین روزانه را تامین کند. مصرف تخم مرغ کامل (شامل زرده و سفیده) سرشار از ویتامین A و B ۱۲، روی، آهن و سلنیوم است که همگی نقش مهمی در سیستم ایمنی بدن دارند.
متخصصان تاکید دارند توجه به دوره پساکرونایی در بهبودیافتگان به اندازه دوره بیماری اهمیت دارد. اولویت نخست بهبودیافتگان نداشتن عجله برای بازگشت به زندگی پیشین و نیز پیروی کردن از توصیه‌های پزشکی در طول دوره ریکاوری است.
