با وجود پیشرفت‌های درخور توجه علم پزشکی، سرطان همچنان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بیماری‌های قرن، در بین علل مرگ‌ومیر بعد از بیماری‌های قلب و عروق در رتبه دوم قرار دارد. در حال حاضر هر سال بیش از هفت میلیون نفر در جهان در اثر سرطان جان خود را از دست می‌دهند و پیش‌بینی می‌شود که تعداد موارد ابتلا به این بیماری رو به افزایش باشد. با پیشرفت بیماری سرطان، بیماران در معرض انواع گوناگونی از ناراحتی‌ها قرار می‌گیرند که این مشکلات اغلب به‌صورت اضطراب، افسردگی و ناامیدی نمایان می‌شود.
درواقع به گفته متخصصان، سرطان به‌عنوان یک بیماری فلج‌کننده و صعب‌العلاج در جامعه تلقی می‌شود که استقلال و توانایی فرد را برای ایفای نقش مهم در خانواده و اجتماع تهدید می‌کند و فرد را به‌سوی احساس فقدان شایستگی و اطمینان از خود سوق می‌دهد. در این میان، بیماران مبتلابه سرطان پیشرفته که در مراحل نهایی بیماری و واپسین روزهای زندگی خود هستند، دغدغه‌ها و نگرانی‌های مهم و غیرقابل انکاری دارند که می‌توانند اطلاعات ارزشمندی را برای مراقبان فراهم کنند تا بتوانند جهت برنامه‌ریزی و ارتقای مراقبت از آن‌ها بر پایه نیازهایشان اقدام کنند.
در این زمینه، تیمی پژوهشی از دانشگاه شهید بهشتی و بیمارستان فیروزگر اقدام به انجام تحقیقی کرده‌اند که در آن، تجربه‌های روان‌شناختی بیماران مبتلابه سرطان در آستانه مرگ مورد بررسی واقع شده است.
در این پژوهش که با هدف دستیابی به تجربه‌های روان‌شناختی به‌خصوص دغدغه‌ها، نیازها و نگرانی‌های این بیماران در مسیر بیماری انجام شده است، تعدادی از بیماران تحت مراقبت تسکینی در بیمارستان فیروزگر و مرکز کنترل و پیشگیری از سرطان آلاء از طریق مصاحبه و تفسیر داده‌ها مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج این بررسی‌ها نشان داد که چنین بیمارانی در پنج بخش مختلف دارای دغدغه‌هایی هستند که بابت آن رنج بسیار می‌بینند.
به گفته فائزه بخشعلی زاده ایرانی، محقق دانشگاه شهید بهشتی و همکارانش، «این پنج بخش شامل دغدغه‌های مرتبط با خانواده و دوستان، دغدغه‌های اجتماعی- اقتصادی، دغدغه‌های مرتبط با خود، دغدغه‌های مرتبط با کادر و فرایند درمان در بیمارستان و دغدغه‌های مذهبی-معنوی هستند که خود به شکلی ریزتر، 34 مورد مختلف دیگر را در بر می‌گیرند».
آن‌ها می‌افزایند: «بیماری سرطان و مرگ قریب‌الوقوع، دغدغه‌ها، نگرانی‌ها و نیازهایی را در ابعاد مختلف زندگی فرد و خانواده او به وجود می‌آورد که در صورت مورد غفلت قرار گرفتن، بهزیستی فرد و کیفیت زندگی او مختل می‌شود».
بر اساس این پژوهش شناسایی و تأیید احساسات و نگرانی‌های بیماران و پرداختن به نیازهایشان، آرامش و اطمینان بیشتری برای آنان فراهم خواهد کرد تا در مواجهه با این تجربه دشوار، موفقیت بیشتری کسب کرده و به پذیرش برسند.
این یافته‌ها در قالب یک مقاله علمی پژوهشی در فصل‌نامه «پژوهش در سلامت روان‌شناختی» وابسته به دانشگاه خوارزمی منتشر شده‌اند.
