سیاوش کورانیفر در برنامه «طبیب» با اشاره به علائم ظاهری در افرادی که دچار مشکلات تنفسی هستند، گفت: بخش عمدهای از دریافتهای ما مربوط به مطالعه و مشاهده بالینی است، وقتی فرد تند نفس بکشد، از عضلات فرعی تنفسی استفاده کند و بریده بریده حرف بزند یعنی کاملا ریه مشکل دارد و فرد درگیر مشکلات ریوی است که البته در ایام کرونا به ابتلای این ویروس هم شک میکنیم.
وی همچنین در خصوص انواع تنفسهای مشکلدار یادآور شد: وقتی که فرد میآید از نوع نشستنش که نیاز دارد قفسه سینه را طوری قرار دهد که راحتتر نفس بکشد به مشکل تنفسی پی میبریم. در بیماران برونشیت مزمن میبینیم وقتی بیمار صحبت میکند خس خس دارد، خلط گلو دارد، نفسهای عمیق میکشد که البته مربوط به جنبههای استرسی قضیه هم هست، تمام آن چیزهای قابل رؤیت در رفتار و حرکات بدن را در نظر میگیریم و یک جمعبندی ظاهری داریم، بنابراین میگوئیم بیمار زجر تنفسی دارد و برای تنفس از همه عضلات استفاده میکند.
نماینده کلان در کمیته مشورتی کشوری کرونا در پاسخ به این سؤال که «آیا تخریب ریه علامت دارد یا خاموش است» نیز گفت: بستگی به بیماری دارد خیلی از افراد بیماری مزمن دارند، مثلا کسی که شروع به سیگار کشیدن میکند تخریب ریهاش آغاز شده اما ممکن است این تخریب طولانیمدت باشد، یا کسی که فیبروز ریوی پیدا میکند ممکن است تا پنج تا 10 سال متوجه بیماریاش نباشد و چون آرام آرام شکل میگیرد به این سطح از مشکل تنفسی عادت میکند اما کسی که کووید دارد و درگیری تنفسی پیدا میکند به محض اینکه شدت درگیری تنفسی یک مقدار افزایش پیدا کند، بلافاصله علامت پیدا میکند.
این پزشک متخصص در پاسخ به این سؤال که «حتما ریه سیگاریها و قلیانیها آسیب میبیند» گفت: هر کسی که سیگار یا قلیان بکشد ما او را در مرحله یک نارسایی تنفسی قرار میدهیم، ضرر قلیان به مراتب بیشتر است، مصرف دو بار قلیان معادل پنج پاکت سیگار است، و این نارسایی به اینکه از چه سنی شروع کند بستگی دارد، هر چه زودتر شروع کرده باشد تخریب بیشتر است و هر چه تعداد مصرف بیشتر باشد میزان آسیب جدیتر خواهد بود. اما اینکه برخی میگویند 70 سال است سیگار میکشیم و سالم هستیم به موضوع پزشکی شخصی برمیگردد یعنی هر فردی خودش است و هر بیماری هم خودش است و ساختار بدنی هر فرد در برابر هر عارضهای متفاوت است، چون این طرف هم جوانانی داریم که به دلیل مصرف سیگار در 25 سالگی دچار سرطان ریه شدند یک نفر ممکن است ذاتا مستعد سرطان ریه در تمام عمرش نباشد ولی آن 85 درصد موارد سرطانها را هم باید دید.
کورانیفر اضافه کرد: افرادی که کنار فرد سیگاری زندگی میکنند سیگاری غیرفعال هستند که آسیب ریوی میبینند و 5/2 برابر بیشتر از سایر افراد دچار سرطان ریه میشوند، اگر کسی هم هشدارهای بهداشتی در خصوص سیگار را رعایت نمیکند لااقل نباید در محیط سربسته و کنار دیگران سیگار بکشد چراکه دود سیگار رقیق شده وارد ریه اطرافیان و بچهها شده و چون ریه کودکان بیشتر مستعد است کسی که در کنار بچه سیگار میکشد قطعا به آنها ظلم میکند.
وی در خصوص صدای خس خس در تنفس هم یادآور شد: ممکن است مربوط به مشکل ریوی، آسم یا بیماری قلبی باشد، یعنی مجاری تنفسی در یک جایی تنگی یا انسداد دارد که به معنی این است که برونش تحریک شده، یا اینکه فرد مجبور است مرتب صدایش را با سرفه صاف کند عموما مربوط به ترشحات پشت حلقی است که علل مختلفی دارد، چیزی حدود 40 درصد علل سرفه در سرتاسر دنیا مربوط به ترشحات پشت حلقی است که روی تارهای صوتی مینشیند و آنجا را تحریک میکند، بخشی از این ممکن است که از لای تارهای صوتی وارد بافت ریه شود یعنی وارد نای و ریه شده و تحریک ایجاد کند که اگر جلوی آن را بگیریم مشکل سرفه هم حل خواهد شد، نکته دیگر این است وقتی ترشحات در اطراف تارهای صوتی غلیظ میشود مانع صحبت کردن میشود بنابراین فرد سینه را صاف میکند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در پاسخ به این سؤال که «آیا مشکل ریه فقط عفونی است» اظهار کرد: تعداد بسیاری بیماری داریم که ریه را درگیر میکند از جمله یک سری بیماریهای بافت بینابینی هستند که 200 علت شناخته شده دارند، اما بیماریهایی هم هستند که علت ویروسی ندارند.
این استاد دانشگاه همچنین در خصوص مشکل کوچک شدن ریه عنوان کرد: کوچک شدن ریه به معنی کم شدن حجم و جمع شدن آن است که علتهای زیادی دارد از جمله بیماریهای فیبروزدهنده ریه که 200 علت دارد و باید پیدا کنیم راه تشخیصی گرفتن شرح حال، انجام معاینات بالینی، تستهای عملکردی و تصویربرداری است، مثلا اینکه به فردی که کرونا گرفته میگویند پنج درصد ریه از بین رفته برای نشان داده تقریبی وسعت بیماری است، چون ما درصدی به این شکل نداریم، ما معمولا از واژههای خفیف، متوسط، شدید و خیلی شدید استفاده میکنیم.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران در پاسخ به این سؤال که «آیا میتوانیم ریهمان را تقویت کنیم» یادآور شد: تقریبا چنین چیزی نداریم، اگر کسی میخواهد از خود در مقابل مشکلات ریه محافظت کند از قبل نباید به ریه آسیب زده باشد مثل اینکه سیگار نکشیده باشد چون افرادی که دچار مشکلات ریوی میشوند در طول زمان ریهشان تخریب شده و تنها مراقبت از ریه برای افراد استفاده از ماسک است.
وی در پایان نیز در خصوص مشکل آب آوردن ریه نیز گفت: به صورت طبیعی فضای جنب دور ریه دارای مایع چربی است که قفسه سینه و ریه بتوانند روی هم بلغزند، مایعی که از ریه وارد فضای جنب میشود از دیواره قفسه سینه جذب میشود و هر علتی که باعث شود مایع ریه در فضای جنب تجمع پیدا کرده یا جنب آن قدر التهاب داشته باشد که نتواند مایع را جذب کند دلیلی میشود برای اینکه مایع در جنب تجمع پیدا کرده و اصطلاحا میگویند ریه آب آورده است.