باگذشت چند روز از انفجار بزرگ بندر بیروت بازتابهای این حادثه وحشتناک و واکنش مسئولان کشورهای مختلف ابعاد تازهای یافته است. در این میان، دولت قانونی لبنان و دبیر کل محترم حزبالله، بدون جهتگیری و پیشداوری، از تسریع در بررسی جزئیات حادثه و علل وقوع آن گفتند، اما واکنش کشورهای دیگر چه بوده است؟
اخبار سیاسی- یک. لبنان، هرچند در بسیاری از معادلات تاریخ معاصر تأثیرگذار بوده، اما از منظر مساحت و جمعیت، کشور کوچکی است. شهر بیروت بهتنهایی کمتر از ۴۰۰ هزار نفر و با محاسبه محدوده پیرامونی آن، تا چند برابر این عدد جمعیت دارد که البته در مقایسه با جمعیت ۷ میلیونی لبنان، عدد قابلتوجهی است. از همین رو است که خسارات اقتصادی وارده به لبنان در پی انفجار اخیر، در کمترین حالت ۵ میلیارد دلار و در بیشترین حالت ۱۵ میلیارد دلار تخمین زده میشود. کافی است این رقم را با هزینههای خرید تسلیحاتی عربستان سعودی از آمریکا در دوره ترامپ مقایسه کنید که تنها در یک فقره ۱۱۰ میلیارد دلار و درمجموع بیش از ۵۰۰ میلیارد دلار بوده است.
حال سؤال این است که کشورهایی همچون عربستان سعودی و امارات با این میزان از ولخرجی و پول پاشی در صنایع نظامی آمریکا، نمیتوانند جز چند محموله غذا و دارو، کار جدیتری برای لبنان کنند؟
دو. از همان ساعات نخست انفجار، رئیسجمهور آمریکا از آن با عنوان حملهای وحشتناک یادکرد. تقریبا همین خط را البته باکمی احتیاط، بسیاری از همپیمانان آمریکا پی گرفتند. ترامپ همچنین با سعد حریری، نخستوزیر سابق لبنان تلفنی گفتوگو کرد تا نارضایتی خود را از برکنار شدن این مهره آمریکایی از عرصه قدرت در لبنان علنی کند. این در حالی است که او بنا بر قاعده و عرف معمول باید با حسن دیاب تماس میگرفت.
از سوی دیگر امانوئل ماکرون که کشورش از بازیگران سنتی عالم سیاست در لبنان است، فورا به بیروت سفر کرد و ضمن بازدید از بندر ویرانشده، اعلام کرد کمکهای دولت فرانسه را مستقیما و نه از طریق دولت به مردم لبنان خواهد رساند. صرفنظر از ریشه و علت اصلی انفجار که هنوز در دست بررسی است، به نظر میرسد آمریکا، فرانسه و عربستان سعودی برنامه مفصلی برای حضور در لبنان و دخالت در معادلات آن آغاز کردهاند که گام اولش، به رسمیت نشناختن دولت رسمی است. اگر جز این است، چه دلیلی دارد که رئیسجمهور فرانسه در همان ابتدای بازدید از بندر ویرانشده بیروت، از اصلاحات سیاسی در لبنان بگوید و حتی ضربالاجل تعیین کند؟
سه. از لبنان خبرهایی میرسد که نگرانکننده است. گروههای سازماندهی شدهای از اراذلواوباش به ساختمانهای حکومتی ازجمله مجلس و وزارت خارجه حمله کرده و بخشهایی از آن را غارت کردهاند. به نظر نمیرسد این واکنش طبیعی یک جامعه مصیبتزده باشد.
همهچیز از طراحی برخی دولتهای خارجی برای سوارشدن بر موج حاصل از انفجار هفته گذشته حکایت دارد. سناریونویسان، عوامل آمریکا، فرانسه و رژیم صهیونیستی و بازیگران، برخی از گروههای وابسته به غرب در داخل لبنان همچون جریان سمیر جعجع و سعد حریری هستند که از قدرت بازماندهاند.
چهار. بسیاری از فعالان بینالملل به دنبال آناند که ریشه حادثه وحشتناک بیروت را بیابند و تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد. اگرچه بهواسطه سابقه هولناک آمریکا و رژیم صهیونیستی انتساب هیچ جنایتی به این دولتها بعید نیست، اما امروز واقعیت مهمتری مشخصشده است که نیاز به تحقیق ندارد. اگر کشورهای آمریکا، فرانسه، عربستان سعودی و رژیم جعلی صهیونیستی پشتصحنه این انفجار نبودهاند و برای آن برنامهای نداشتهاند حتما برای پس از انفجار برنامه دارند! این حجم از ناآرامی داخلی که بهصورت تدریجی سمتوسوی خاصی خواهد گرفت، در کنار مواضع برخی چهرههای لبنانی و اظهارات مسئولان کشورهای دیگر طبیعی نیست.
پنج. بندر بیروت ویرانشده و علاوه بر دهها کشته و هزاران مجروح صدها هزار نفر بیخانمان شدهاند. غیرازاین، ذخایر حیاتی و امنیت غذایی چند میلیون لبنانی به خطر افتاده است. این مصیبت بسیار بزرگ است اما در برابر خطری که امروز لبنان را تهدید میکند ناچیز است. به نظر میرسد امنیت ملی، استقلال سیاسی و هویت نسلهای آینده لبنان درخطر باشد.