قلب با پمپاژ دائمی خون به سراسر بدن وظیفه ارسال اکسیژن و مواد مغذی به بخشهای مختلف بدن را بر عهده دارد و از این طریق ما را زنده نگه میدارد. در حالت عادی، قلب انسان در هر دقیقه ۶۰ تا ۱۰۰ تپش را تجربه میکند که چیزی بین ۸۶,۴۰۰ تا ۱۴۴,۰۰۰ تپش در روز میشود. ضربان قلب بیش از ۱۰۰ بار در دقیقه به عنوان تاکیکاردی یا تندتپشی قلب شناخته میشود. این شرایط ممکن است جدی به نظر برسد، اما بعید است که نشانهای از یک حمله قلبی باشد. در ادامه با برخی دلایل ضربان سریع قلب بیشتر آشنا میشویم.
استرس زیاد
اخبار اجتماعی- زمانی که با مسالهای استرسزا مواجه میشوید، سیستم عصبی سمپاتیک و غدد آدرنال ترشح نوراپینفرین که به نام آدرنالین نیز شناخته میشود را افزایش میدهند. گیرندههایی در قلب به این محرکها واکنش نشان داده و ضربان قلب شما میتواند افزایش یابد.
اگر نمیتوانید در مدت زمانی کوتاه آنچه که موجب استرس شما شده است را برطرف کنید، تکنیکهای تنفس عمیق حداقل به کسب احساس بهتر در لحظه کمک میکنند. شما میتوانید عمل دم را از طریق بینی برای سه تا پنج شمارش انجام داده به طوری که احساس کنید شکم، و نه سینه، بالا میآید و سپس عمل بازدم را انجام دهید. روی تنفس عمیق و بالا و پایین رفتن شکم خود تمرکز کنید.
کافئین
مصرف بیش از حد کافئین میتواند موجب تسریع ضربان قلب شود. البته این امکان وجود دارد که در صورت ابتلا به حساسیت به کافئین با مصرف مقدار کمی از این ماده نیز افزایش ضربان قلب را تجربه کنید.
به گفته کلینیک مایو، مصرف تا ۴۰۰ میلی گرم کافئین در روز یا حدود چهار فنجان قهوه، ۱۰ قوطی نوشابه، یا دو نوشیدنی انرژیزا (محتوای کافئین میتواند بر اساس نوع نوشیدنی متفاوت باشد) برای بزرگسالان بی خطر است. مصرف کافئین را به تدریج کاهش داده و بررسی کنید آیا ضربان سریع قلب شما کاهش مییابد یا خیر. اگر این اتفاق رخ نداد برای بررسی دقیق شرایط به پزشک مراجعه کنید.
سرماخوردگی یا تب
اگر ضربان سریع قلب با نشانههای معمول سرماخوردگی یا تب مانند افزایش دمای بدن، سرفه و عطسه همراهی میشود، این بیماری احتمالا دلیل تسریع ضربان قلب است. مبارزه با عفونت بدن را مجبور میکند تا سختتر از حد معمول فعالیت کند و این شامل ضربان سریعتر قلب برای مبارزه با هومئوستازی (اغلب شرایطی پایدار است) و غلبه بر عفونت میشود.
خواب ناکافی
زمانی که خواب هستید، بدن فعالیت چندانی انجام نمیدهد، از این رو قلب با سرعت کمتری میتپد. خواب فرصت استراحت را در اختیار بدن قرار میدهد. اگر به میزان کافی نخوابید، سطوح آدرنالین در طول روز میتواند بیشتر باشد. آدرنالین اضافه در بدن میتواند به ضربان سریعتر قلب منجر شود. بنیاد ملی خواب آمریکا هفت تا نه ساعت خواب شبانه را برای بزرگسالان توصیه کرده است. اگر در به خواب رفتن یا خواب باقی ماندن با دشواری مواجه هستید باید دلیل این شرایط را مشخص کرده و آن را برطرف کنید.
برخی داروها
اگر فهرست عوارض جانبی داروها را مطالعه کرده باشید، احتمالا میدانید که بسیاری از آنها میتوانند موجب افزایش ضربان قلب شوند. داروهای بسیاری میتوانند میزان ترشح آدرنالین را افزایش داده و ضربان قلب را تسریع کنند. بر همین اساس، زمانی که موضوع ضربان سریع قلب را با پزشک خود مطرح میکنید، یکی از نخستین پرسشهای وی درباره داروهایی مصرفی شما است. با توجه به سابقه پزشکی و دارویی شما، ضربان سریع قلب میتواند یکی از نشانههای نیاز به تغییر دارو یا میزان دوز مصرفی آن باشد. پزشک میتوانید تصمیم نهایی را در این زمینه بگیرد.
بارداری
ضربان سریع قلب میتواند یکی از نشانههای بارداری باشد، البته از نشانههای اولیه معمول این شرایط نیست. اگر باردار هستید، همانگونه که بدن به مرور زمان خود را با این شرایط سازگار میکند، ممکن است متوجه افزایش ضربان قلب خود شوید. برای پشتیبانی از رشد جنین، حجم خون زن باردار افزایش مییابد و قلب برای پمپاژ خون اضافه باید سختتر کار کند که این میتواند به تسریع ضربان قلب منجر شود. این شرایطی عادی است، اما اگر موجب نگرانی شما شده است میتوانید برای حصول اطمینان از عادی بودن شرایط به پزشک مراجعه کنید.
اختلال اضطراب
نگرانی پایدار و اضافه ممکن است یکی از نشانههای اختلالات اضطراب مانند اختلال اضطراب فراگیر، اختلال اضطراب اجتماعی، اختلال هراس، یا اختلال اضطراب جدایی باشد. در شرایطی که هر یک از این اختلالات میتوانند به روشهای مختلفی خود را نشان دهند، دارای برخی علائم مهم و مشترک از جمله ضربان سریع قلب هستند. با پزشک یا تراپیست خود برای انتخاب بهترین گزینه درمان که میتواند به شما کمک کند، صحبت کنید.
مشکلات تیروئید
غده تیروئید هورمونهای مختلفی مانند تیروکسین و تریودوتیرونین تولید میکند که بر بخشهای مختلف بدن تاثیرگذار هستند. اگر به پرکاری تیروئید مبتلا باشید، غده تیروئید بیش از حد تیروکسین تولید میکند که میتواند متابولیسم بدن را بیش از حد تسریع کند. این میتواند به ضربان قلب سریع یا نامنظم همراه با علائم دیگر از جمله افزایش اشتها و کاهش وزن ناگهانی منجر شود. داروهای مختلفی برای درمان پرکاری تیروئید وجود دارند که از آن جمله میتوان به مسدودکنندههای بتا که به کنترل ضربان سریع قلب کمک میکنند، اشاره کرد.
کم خونی
کم خونی یا آنمی زمانی رخ میدهد که اکسیژن خون برای تامین نیازهای بدن کافی نیست. این میتواند به واسطه تعداد ناکافی گلبولهای قرمز خون یا میزان ناکافی هموگلوبین، پروتئینی که اکسیژن را از ریهها به دیگر بخشهای بدن انتقال میدهد، رخ دهد. در هر صورت، قلب باید سختتر کار کند تا خون به بخشهای مختلف بدن ارسال شود، از این رو، امکان تجربه ضربان سریع قلب وجود دارد. ضربان سریع قلب تنها نشانه کم خونی نیست و از دیگر علائم آن میتوان به خستگی، سرگیجه، سردرد و پوست رنگ پریده اشاره کرد.
آریتمی قلبی
آریتمی قلبی زمانی رخ میدهد که نوعی نقص عملکرد الکتریکی در قلب وجود دارد که میتواند موجب ضربان نامنظم آن شود. اشکال زیاد و دلایل مختلفی برای بروز آریتمی قلبی وجود دارند، اما اغلب با تسریع ضربان قلب احساس میشوند. آریتمی قلبی همواره مسالهای جدی نیست. بسیاری از موارد آریتمی قلبی زندگی فرد را در معرض خطر قرار نمیدهند و اغلب قابل درمان هستند. آریتمی قلب اغلب با بروز عوارض جانبی مانند سرگیجه، حالت تهوع، غش کردن، سینه درد، و تنگی نفس همراه است.