بهنام عبداللهی: چشم، ابرو، گوش و ماسک؛ نه بیشتر، نه کمتر. بشر حالا در قرن بیست و یک، چهره جدیدی پیدا کرده است. چهره‌ای که حتی چهره زندگی اش را هم عوض کرد.
اخبار اجتماعی- حالا ماسک بخشی از صورت شده و دماغ و دهان به‌عنوان روزنه‌های ورود دشمنی مطرح هستند که هیچ‌کس به چشم ندیده و نخواهد دید، اما به‌شدت می‌آید، راه زندگی را می‌بندد و می‌رود.ماسک، توصیه اول و آخر همه پزشکان جهان است که هنوز برای پیشگیری یا درمان ویروس کرونا چیزی در چنته ندارند. آنها معتقدند ماسک چیزی بین ۷۰ تا ۸۰ درصد از نفوذ ویروس خطناک کرونا به بدن جلوگیری می‌کند.
مردمی که می‌ترسند یا بهتر است بگوییم جان خودشان و عزیزان شأن و حتی تمام انسان‌های جهان برایشان مهم است، این توصیه را رعایت می‌کنند. اما رعایت این توصیه به ظاهر ساده، چندان هم ساده و آسان نیست.ماسک پرده‌ای است که بین انسان و تعدادی از لذت‌های زندگی کشیده شده است. لذت‌هایی که شاید تا قبل از اسفندماه سال ۹۸ نه برای من و نه برای شما هیچ وقت قابل توجه و مهم نبود. اما کدام لذت‌ها را ماسک از ما گرفته است؟
لذت دیدن خنده آدم‌ها
شاید یکی از علامت‌های بزرگ سوال که این روزها در ذهن ما شکل گرفته این باشد: «چرا افسرده‌تر از قبل شدیم؟» البته که نمی‌توان قرنطینه خانگی، تعطیلی دورهمی ها و در واقع وقفه در زندگی اجتماعی را نادیده گرفت؛ اما ماسک از ما لذت دیدن خنده همدیگر را گرفت. این مهم‌تر است.
رواشناسان بر این باورند که لبخند یا خنده یک کنش مسری است و اگر در جمع یکی از افراد لبخند بزند، بقیه نیز ناخودآگاه بعد از چند دقیقه خود را در حال خنده می‌یابند.آن بخش از مغز شما که مسئول حالت چهره شما هنگام لبخند زدن یا تقلید لبخند دیگران است، در قشر حلقوی مخ قرار دارد، یا به عبارتی ناحیه واکنش خودکار و ناخودآگاه.
در تحقیقی که در کشور سوئد انجام شد، به داوطلبان تصاویری از احساسات متعدد را نشان دادند: شادی، خشم، ترس و شگفتی. زمانی که تصویر یک فرد خندان به آنها نشان داده می‌شد، از آنها خواسته می‌شد، اخم کنند. نتیجه این بود که حالات چهره‌ی افراد، مستقیماً در پی تقلید همان تصویری بود که می‌دیدند. مقاومت در برابر تقلید نکردن از لبخند، نیازمند تلاش آگاهانه‌ی داوطلبان بود.
تنفس بدون واسطه هوای آزاد
طعم هوای تازه، برای بینی بیشتر ما که در شهرهای بزرگ و پر از دود و آلودگی زندگی می‌کنیم، غریبه است. اما این روزها و با ماسک غریبه‌تر شده است.این روزها آنچه به خورد ریه‌هایمان می‌دهیم، دم و بازدم کهنه‌ای است که درون ماسک جا به جا می‌شود. تنفس هوای آزاد و بدون واسطه مزایای زیادی از جمله مقابله با پیری، افزایش فعالیت مغز، افزایش انرژی و سم زدایی از سیستم بدن دارد. اگر این روزها نداشتن این نعمت‌ها کلافه‌تان کرده است، خودتان را مقصر ندارند؛ ماسک اینجا نقشی اساسی دارد.
لب‌خوانی صحبت
«جان؟»، «متوجه نشدم»، «دوباره بگو». این عبارات این روزها پرکاربرد شده‌اند. هم شما در درک و دریافت سخن دیگران کم‌توان شده‌اید و هم احساس می‌کنید صدایتان به اندازه کافی و مثل گذشته رسا نیست. اما مسئله، صدا نیست.
لب‌خوانی صحبت، در واقع بیشتر از آنکه به‌عنوان یک لذت مطرح شود، یک نیاز است. آنچه در ظاهر به نظر می‌رسد این است که افراد دارایی شنوایی متوسط و معمولی می‌توانند تنها با شنیدن صدای گوینده، منظور و مقصود او را کاملاً درک کنند. اما متخصصان و تحقیقات در این زمینه، چیز دیگری می‌گوید.
سیستم ادراک گفتاری انسان از علامت‌های دیداری و شنیداری برای رمزگشایی گفتار تولید شده توسط گوینده، استفاده می‌کند. اطلاعات دیداری دهان و صورت گوینده، نقش مهمی را در درک و فهم زبان گفتاری ایفا می‌کند. لب‌خوانی در لغت به معنای بازشناسی واژگان گفتاری با استفاده از اطلاعات دیداری مثل حرکات لب است. لب‌ها بیشتر از نیمی از اطلاعات دیداری گفتار را فراهم می‌کنند.
زیبایی صورت، شاید وقتی دیگر
اگر صورت را از نظر اندازه به ۲ بخش تقسیم کنیم، این روزها یک بخشش زیر سلطه ماسک قرار گرفته است. همین موجب شده بسیاری از افراد قید رسیدن به سر و صورت خود را بزنند؛ چون معتقدند کسی نمی‌بیند و زیر ماسک می‌ماند.برخی از آقایان که برنامه منظمی برای اصلاح ریش داشتند حالا هر وقت بیکار باشند آن را در دستور کار خودشان قرار می‌دهند و بسیاری از خانم‌ها دیگر مثل گذشته نسبت به شفافیت و کیفیت پوست صورت خود اهمیت قائل نیستند. همین برای تضعیف روحیه در بلندمدت، دلیل کمی نیست.
آشناهایی که غریبانه از کنارمان رد می‌شوند
این روزها زیاد پیش می‌آید که کسی از کنارتان رد شود و شما بعد از چند ثانیه متوجه شوید او بهترین همکار یا صمیمی‌ترین دوستتان بود که مثل همه، چهره‌اش را زیر ماسک پوشانده است.ماسک برای شناسایی و هویت افراد هم چالش‌هایی ایجاد کرده است. اگر چه گفته می‌شود شناختن انسان‌ها از چشمانشان به طرز قابل توجهی امکان‌پذیر است، اما نمی‌توان نقش نصفی از صورت را در این قضیه نادیده گرفت.در هر روی اگر این روزها در فروشگاهی مشغول خرید بودید و دوستتان بی هیچ سلام و واکنشی از کنارتان رد شد، از او کینه‌ای به دل نگیرید. زندگی در دوران کرونایی و با وجود ماسک این چیزها را هم دارد.
بویی احساس نمی‌کنم
این روزها ممکن است حتی گران بهاترین ادکلن‌هایتان هم نتواند توجه کسی را جلب کند. همانطور که ماسک مانع تنفس آزاد شده، راه را بر روی بوهای مختلف هم بسته است.هر چند شاید به ظاهر نعمت کوچک یا حتی بی‌اهمیتی به شمار بیاید، اما بوها در خوب کردن حال آدم‌ها تأثیر فوق‌العاده‌ای دارند. بررسی‌های کارشناسان نشان می‌دهد که بو تأثیر مستقیمی بر حالات فرد دارد و می‌تواند انسان را هیجان‌انگیر کند.
مواردی که گفته شد، لذت‌ها یا نعمت‌های کوچکی بودند که حالا بشریت از آنها بی‌بهره مانده است، البته این به آن معنا نیست که از فردا ماسک‌هایتان را بردارید و بخواهید که دوباره از این لذت‌ها بهره ببرید. اتفاقاً باید ماسک‌ها را محکم‌تر بست تا روزی برسد که زمین عاری از ویروس باشد. آن روز نزدیک است.
