شاید زمانی که پایه گذاران حزب جمهوری خواه آمریکا در ۲۰ می ۱۸۵۴ تأسیس این حزب سیاسی را به طور رسمی اعلام کردند، هیچ گاه انتظار نداشتند که ۱۶۶ سال بعد این حزب با یکی از بحرانی‌ترین مقاطع سرنوشت خود روبرو شود.
اخبار بین الملل-به طور دقیق پنج روز بعد از آنکه حزب جمهوری خواه آمریکا ۱۶۶ مین سالگرد تاسیسش در مقر خود را در خیابان اول واشنگتن جشن گرفت، یکی از نیروهای پلیس آمریکا در شهر مینیاپولیس ایالت مینه سوتا آن چنان رفتار زننده‌ای با «جورج فلوید» شهروند آمریکایی داشت که نه تنها به مرگ این شهروند سیاه پوست منجر شد، بلکه فراتر از آن به اعتراضاتی انجامید که موقعیت دولت جمهوری خواه «دونالد ترامپ» را به شدت متزلزل ساخت.
اما دامنه اعتراضاتی که از مینیاپولیس آمریکا آغاز شد، تنها به این شهر و حتی مرزهای آمریکا محدود نماند و اعتراضات علیه نژادپرستی ساختاری در آمریکا خیابان‌های لندن، برلین، پاریس و بسیاری دیگر از شهرهای اروپایی را فراگرفت.
در عین حال به نظر می‌رسد که بیشترین تأثیر سیاسی اعتراضات ضدنژادپرستی در داخل آمریکا، ایجاد شکاف در میان یکی از اصلی‌ترین و قدیمی‌ترین احزاب سیاسی این کشور، یعنی حزب جمهوری خواه است.
حزب جمهوری خواه از زمان روی کارآمدن ترامپ دچار اختلافاتی شده بود، اما حال ابعاد حادثه مرگ «جورج فلوید»، اختلافات داخلی در میان جمهوری خواهان را تا سر حد شکاف داخلی به پیش برده است.
«پروژه لینکلن» و انشقاق جمهوری خواهان
بروز نخستین انشقاق و جدایی رسمی در میان جمهوری خواهان بر سر ترامپ ، با اعلام موجودیت کمیته سیاسی در این حزب تحت عنوان «پروژه لینکلن» کلید خورد.
«پروژه لینکلن» در اواخر سال ۲۰۱۹ با هدف جلوگیری از انتخاب مجدد ترامپ از سوی برخی چهره‌های برجسته جمهوری خواه و سابقا جمهوری خواه تأسیس شد.
جمهوری خواهان مطرحی همچون «جورج کونوی» که همسرش «کلیان کونوی» در تیم مشاوران ترامپ در کاخ سفید حضور دارد و همچنین «جان ویور»، «استیو اسمیت» و «ریک ویلسون» که در تیم مشاوران «جان مک کین» حضور داشته‌اند از جمله پایه گذاران جمهوری خواهان ناراضی و مخالف با ترامپ هستند که «پروژه لینکلن» را کلید زده‌اند.
این کمیته سیاسی اما در جریان قتل جورج فلوید و اعتراضات سراسری ضدنژادپرستی پس از آن بسیار فعال‌تر شد و با انتشار یک فیلم تبلیغاتی علیه ترامپ، نحوه رفتار و عملکرد او را زیر سوال برد و حتی شعار «دوباره ترامپ؛ هرگز» را مطرح کرد.
تداوم ریزش جمهوری‌خواهان
در عین حال «پروژه لینکلن» تنها انشقاق در میان جمهوری خواهان بر سر ترامپ نیست، بلکه همزمان با حادثه مرگ جورج فلوید و گسترش اعتراضات ضدنژادپرستی در آمریکا چهره‌های مطرح دیگری نیز در میان جمهوری خواهان اعلام کردند که از ترامپ به عنوان هم حزبی خود در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو در پاییز حمایت نخواهند کرد.
از جمله افراد نزدیک به «جورج بوش» رئیس جمهور پیشین آمریکا به روزنامه نیویورک تایمز اعلام کردند که او از همتای جمهوری‌خواه خود برای انتخابات ریاست جمهوری پیش رو حمایت نخواهد کرد.
همچنین کالین پاول، وزیر خارجه سابق و عضو حزب جمهوری خواه آمریکا در جریان اعتراضات ضدنژادپرستی، دونالد ترامپ را به دروغ‌گویی و انحراف از قانون اساسی متهم کرد و رویکرد ترامپ را خطرناک خواند.
به فهرست جمهوری خواهان ناراضی از ترامپ می‌توان عده‌ای از سناتورهای این حزب از جمله «لیزا مورکووسکی» را نیز اضافه کرد که مدیریت ترامپ در اعتراضات را به شدت ضعیف و جنجال برانگیز توصیف کرد. این سناتور همچنین نسبت به سرنوشت حزب جمهوری خواه در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو با حضور ترامپ اعلام نگرانی کرد.
پس از اعلام این مخالفت‌ها، سناتور جمهوری خواه، «میت رامنی» حتی پا را فراتر گذاشت و در اعتراضات ضدنژادپرستی که دولت ترامپ را هدف قرار داده است، شرکت کرد. او همچنین پیشتر اعلام کرده بود که در انتخابات ریاست جمهوری سال جاری آمریکا به «دونالد ترامپ» رئیس جمهور فعلی، رأی نخواهند داد.
این میزان اختلاف در میان جمهوری خواهان آمریکا بر سر حمایت و یا مخالفت با رئیس جمهور حاکم در این کشور از این حزب، اگر نگوییم بی سابقه، اما بسیار کم سابقه است.
جمهوری خواهان به کدام سو می‌روند؟
تشدید اختلافات در میان اعضای حزب جمهوری خواه بر سر حمایت و یا مخالفت با ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آتی، بدون تردید یک بحران داخلی برای این حزب حاکم آمریکا به شمار می‌رود.
حداقل طی پنج دهه گذشته سابقه نداشته که در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، اما حزب جمهوری خواه فاقد انسجام داخلی برای حمایت از نامزد معرفی شده این حزب باشد.
این شرایط باعث شده تا حزب جمهوری خواه در عمل به دو دسته موافقان و مخالفان ترامپ تقسیم شود و در صورتی که این تقسیم سیاسی همچنان با عملکرد ناموفق ترامپ تا شب انتخابات ریاست جمهوری تداوم یابد، در عمل بسیار محتمل است که ترامپ میدان سیاسی را به رقیب دموکرات خود واگذار کند.
از سوی دیگر شکست احتمالی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری، به شکست صرف او در این انتخابات محدود نخواهد ماند و این شکست احتمالی می‌تواند زمینه تقسیم رسمی جمهوری خواهان را به دلیل عملکرد ضعیف ترامپ فراهم کند. این موضوع هم می‌تواند به دلیل جدایی احتمالی ترامپ از جمهوری خواهان و یا به دلیل جدایی مخالفان جمهوری خواه ترامپ از این حزب مطرح شود.
در این صورت قدیمی‌ترین حزب سیاسی آمریکا حال در ۱۶۶ مین سالگرد تأسیس خود با بحران انسجام داخلی روبرو شده است. بحرانی که در شرایط فعلی نیز با توجه به عملکرد ترامپ به سختی می‌توان پایان خوشی را برای آن متصور بود.
به بحران عملکردی ترامپ و تقسیم سیاسی جمهوری خواهان بر سر شخصیت جنجالی رئیس جمهور فعلی آمریکا، می‌توان تأثیرات اعتراضات ضدنژادپرستی آمریکا نیز در افکارعمومی این کشور افزود، چون فضای عمومی و جهت فکری فعلی علیه نژادپرستی در واقع گرایشات محافظه‌کار و جمهوری خواه آمریکا را هدف حملات خود قرار می‌دهد و این حملات شرایط را برای جمهوری خواهان در کلیت خود سخت‌تر خواهد کرد.
در واقع به صورت سنتی حزب جمهوری خواه رابطه نزدیکی با اقلیت‌های نژادی در آمریکا دنبال نمی‌کند و حال که موضوع مخالفت با نژادپرستی در آمریکا برجسته و داغ شده است، به صورت طبیعی فضا برای جمهوری خواهان نیز محدودتر و دشوارتر خواهد شد. براین اساس اگر «حزب جمهوری خواه» را یکی از بازندگان اصلی تحولات اخیر و اعتراضات ضدنژادپرستی در آمریکا عنوان کنیم، چندان به بیراهه نرفته‌ایم.
