شیر به عنوان یک غذای کامل حاوی 18 ماده از 22 ماده ضروری برای بدن است و نسبت به هر مواد دیگری در رژیم غذایی روزمره در هر کالری مقدار بیشتری کلسیوم، منیزیوم، فسفر، پتاسیوم، زینک و پروتئین دارد.
اخبار اجتماعی- بر اساس آمارهای کشوری، میانگین مصرف سرانه جهانی شیر 150 کیلوگرم و حتی در برخی کشورهای اروپایی این عدد برای هر نفر فراتر از 300 کیلوگرم است.
تعادل و تنوع اجزای غذایی در شیر باعث شده که با مصرف یک لیوان از آن در روز بتوان بخش عمده ای از مواد ضروری مورد نیاز بدن را تامین کرد، آب 87 درصد بخش عمده شیر را تشکیل می دهد، 5/3 درصد مواد شیر از چربی، 5/3 درصد پروتئین، 7/4 درصد لاکتوز یا قند شیر و هشت درصد املاح و ویتامین ها تشکیل شده است.
برخی متخصصان بر این باورند که بخش قابل توجهی از شیر را آب تشکیل می دهد، شیر به دلیل آنکه حاوی کلسیم بالایی است تاثیر مثبتی بر تراکم استخوان دارد و نوشیدن آن در سال های کودکی و نوجوانی نقش مهمی در رشد و حفظ سلامت استخوان ها دارد.
آنها بر این باورند که مصرف شیر بطور روزانه با در نظر گرفتن مزاج یا تیپ بدنی به سلامت بدن و جلوگیری از پوکی استخوان کمک می کند.
مائده رحمتی متخصص تغذیه گفت: نوشیدن شیر قبل از خواب باعث افزایش حجم بدن می شود و بهتر است افرادی که تیپ بدنی خشک و لاغر دارند از این خاصیت شیر برای رسیدن به وزن دلخواه استفاده کنند، برای این منظور بهتر است یک فنجان شیر گرم را با مقدار کمی شکر ترکیب کنند و نیم ساعت قبل از خواب بنوشند.
وی با بیان اینکه شیر منبع خوبی برای املاح مورد نیاز بدن مانند کلسیم، فسفر، منیزیم و پتاسیم و ویتامین ها و اسید فولیک است، افزود: در کشورهای در حال توسعه شیر یک عنصر کلیدی در راه بهبود تغذیه و امنیت غذایی محسوب می شود و کودکان و نوجوانانی که در روز 245 میلی لیتر شیر (یک لیوان متوسط) می نوشند رشد بیشتری پیدا می کنند.
رحمتی ادامه داد: یکی دیگر از فواید نوشیدن روزانه شیر برای سلامتی این است که شیر می تواند فشار خون را مخصوصا در افرادی که فشار خون بالا یا پایین دارند کنترل کند اگر فردی دچار استرس است با خوردن یک لیوان شیر که حاوی پروتئین و لاکتیوم بوده فشار خون را پایین آورده و هورمون های ایجادکننده استرس و افسردگی را متعادل می کند و با این کار، مغز به آرامش می رسد.
این متخصص تغذیه گفت: با خوردن روزانه شیر می توانید سلامت مو را حفظ و از ریزش آن جلوگیری کرد، زیرا ویتامین های موجود در شیر مانند ویتامین A و ویامین B6 برای مو مفید هستند و این ویتامین ها در کنار پتاسیم موجود در شیر، باعث حفظ سلامتی می شوند.
وی تصریح کرد: شیر، خواص زیادی دارد، یکی از آنها افزایش هوش است، منیزیم موجود در شیر به بالا رفتن هوش کمک می کند. بر اساس تحقیقات انجام شده، این ماده در افزایش هوش کودکان و جلوگیری از فراموشی در بزرگسالان نقش دارد و مواد مغذی موجود در یک لیوان شیر، سلامت روده بزرگ را حفظ کرده و از ابتلای آن به سرطان جلوگیری می کند.
در کشور ما غنی سازی شیر با ویتامین D انجام می شود
زهرا عبداللهی مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در تشریح خواص شیر به ایرنا گفت: در هر کشوری بسته به نوع کمبودهایی که در مردم وجود دارد، نوع و مقدار ویتامین ها یا املاح اضافه شده به شیر تعیین می شود، در کشور ما غنی سازی شیر با ویتامین D انجام شده و با مصرف یک لیوان شیر غنی شده با این ویتامین 30 درصد نیاز روزانه افراد به این ویتامین برآورده می شود.
وی افزود: شیر، صرف نظر از منبع تولید، بسته به نسبت اجزای متشکله از جمله چربی و روش های مختلف فرآوری انواع متفاوتی دارد، پیشرفت های تکنولوژی موجب شده که انواع بی شماری از شیر و ترکیبات آن از شیر خام گرفته تا شیر پاستوریزه، شیر استریلیزه، شیر خشک و غیره با مقدار متفاوتی از رطوبت، چربی و پروتئین و یا سایر ریزمغذی ها در بازارهای جهانی یافت شود.
عبداللهی ادامه داد: امروزه شیر با نسبت درصدهای متفاوت چربی از صفر تا چربی موجود در شیر کامل تولید می شود و مقدار چربی شیر استاندارد یا شیر معمولی در ایران 5/2 درصد است.
وی گفت: شیر کم چرب حدود 5/1 درصد و شیر پرچرب یا شـیـر کـامـل حدود 5/3 درصد چربی دارد، چربی شیر حاوی ویتامین های محلول در چربی مثل ویتامین A، کلسترول و اسیدهای چرب اشباع بوده و مصرف شیر کم چرب به خصوص برای افراد مبتلا به بیماری های قلبی و عروقی، دیابت و افراد چاق به جای شیر معمولی توصیه می شود و ویتامین A موجود در چربی شیر به رشد کودکان کمک می کند.
مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ادامه داد: حساسیت به قند شیر (لاکتوز) به طور طبیعی در برخی از بزرگسالان وجود دارد، این حساسیت در اثر عدم ترشح آنزیم لاکتوز در روده انسان به وجود می آید و عدم تحمل لاکتوز یا حساسیت به قند شیر در اثر عدم هضم لاکتوز و باقیماندن آن در دستگاه گوارش و سپس تخمیر توسط باکتری های روده بزرگ موجب تولید گاز و اسید در لوله گوارش و بروز عوارض گوارشی مانند دل درد و تهوع می شود.
