فردا، سی و یکمین سالگرد عروج ملکوتی بنیانگذار انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) است. آری؛ 31 سال است که آن پیر جماران و آن روح خدا در میان ما نیست اما آفتاب مهرش نه تنها در قلب ملت ایران بلکه در قلوب آحاد ملت‌های آزاده و مقاوم طلوع کردهو هرگز غروب نخواهد کرد.
اخبار سیاسی- تورق تاریخ جمهوری اسلامی ایران طی سال‌های پس از امامگواه این واقعیت است که ملت و رهبری نظام، منظومه فکری آنیار سفرکرده را در حوزه‌های داخلی و خارجی سرلوحه کار خویش قرار داده و تلاش کرده‌اند خط امام را آن‌گونه که بوده و هستبدون تحریف و تغییر ادامه دهند. بر همین اساس نیز رهبر معظم انقلاب هر ساله طی بیاناتی حکیمانه به مناسبت سالگرد ارتحال ملکوتی آنامام عزیز به تشریح خصوصیات خط‌مشی ایشان در ابعاد مختلف می‌پردازند و به نوعی با این بیانات گهربار خط واقعی امام را از گزند هر تحریفی مصون نگه می‌دارند. معظم‌له در همین راستا، سال قبلیک ویژگی از خصوصیّات امام را خصوصیّت «مقاومت» دانستند و فرمودند: «آن چیزی که امام را در هیئت یک مکتب، یک اندیشه، یک تفکّر، یک راه، مطرح کرد برای زمان خود و در تاریخ، بیشتر این خصوصیّت بود؛ خصوصیّت ایستادگی، مقاومت، عدم تسلیم در مقابل مشکلات و موانع. در برابر طاغوت‌ها امام مقاومت خودش را به رخ همه دنیا کشید؛ چه طاغوت داخل در دوران مبارزات که خیلی‌ها خسته شدند، خیلی‌ها مشرف به ناامیدی شدند امّا امام محکم ایستاد،امام بدون ذرّه‌ای عقب‌نشینی در راه مبارزه ایستاد. که این مال دوران قبل از پیروزی انقلاب بود. و بعد از پیروزی انقلاب هم فشارها از نوع دیگر و به صورت همه‌جانبه‌تر در مقابل امام ظاهر شد، [امّا] امام باز هم اصل مقاومت را، ایستادگی را از دست ننهاد و مقاومت کرد.» ایشان البته در فرازهای بعدی بیاناتشان هدف مقاومت را رسیدن به نقطه بازدارندگی دانستند و تاکید کردند: «هم در اقتصاد، هم در مسائل سیاسی کشور، هم در مسائل اجتماعی، هم در مسائل نظامی باید به نقطه‌ای برسیم که این نقطه بازدارنده باشد، یعنی بتواند جوری خود را نشان بدهد که دشمن را از تعرّض به ملّت ایران در همه زمینه‌ها منصرف کند؛ دشمن ببیند فایده‌ای ندارد و با ملّت ایران نمی‌تواند کاری بکند. ما امروزدر بخش نظامی تا حدود زیادی به این بازدارندگی رسیده‌‌ایم.»
همان‌طور که رهبر انقلاب تصریح کرده‌اند ما در حوزه نظامیو بسیاری از علوم به موفقیت‌های چشمگیری دست یافته‌ایم که نمونه بارز آن در صنایع موشکی کاملا مشهود است و همین امر نیز کشور را به سطح بازدارندگی مطلوبی رسانده است اما در سایر حوزه‌ها از جمله اقتصاد فاصله زیادی با سطح مورد نظر داریم و از آنجا که اقتصاد و معیشت مردم اولویت امروز کشور است، می‌طلبد ضمن ارزیابی نقاط آسیب‌پذیر برای مقاوم‌سازی آنها تلاش وافری صورت گیرد. در این باره گفتنی‌هایی است:
۱- یکی از مهم‌ترین چالش‌‌های اقتصادی کشور که مورد طمع جدی دشمنان ملت ایران هم هست وابستگی شدید ما به خام‌فروشی نفت است. در واقع وقتی بیش از70 درصد درآمدهای بودجه‌ای ما به نفت و مشتقات آن از جمله میعانات وابسته است طبیعی به‌نظر می‌رسد که دشمنان ما به سادگی با تحریم فروش نفت جلوی کسب درآمدهای کشور را بگیرند و بدین وسیله فشار مضاعفی به ملت وارد کنند. این اتفاق در سال‌های اخیر به کرات رخ داده و اثراتش هم در قالب کسری‌های فراوان بودجه‌ای و به تبع آن تورم بالای ناشی از همان کسری‌های شدید آشکار شده است. در این شرایط متاسفانه مسئولان دولتی به‌جای اینکه به فکر کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی و حتی قطع این وابستگی باشند مدام به فکر تلاش برای عدم تحریم نفتی ایران در قالب توافقنامه‌های خسارت‌باری همچون برجام و اینستکس و... بوده‌اند در حالی که راهکار اصلی برای درمان این معضل همان عمل به نسخه امام و رهبری یعنی قطع وابستگی به خارج خصوصا در مسائل کلیدی است. شاید برخی ادعا کنند این حرف‌ها شعاری است و با واقعیت فاصله دارد در حالی که تجربه ثابت کرده کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی امری امکان‌پذیر است و حتی می‌توان بدون این درآمدها هم کشور را اداره کرد. شرایط سال گذشته و امسال به‌خوبی این موضوع را ثابت می‌کند که می‌توان با فروش کمتر از 300 هزار بشکه نفت در روز کشور را اداره کرد البته این شرایط به علت تحریم‌ها به دولت تحمیل شده و به عبارتی توفیق اجباری برای کاهش وابستگی به نفت حاصل شده است اما کاش آقایان مسئول که بعضی از آنها بیش از 30 سال است در مسند امور اجرایی قرار دارند از همان سال‌های اولیه پس از جنگ، موضوع قطع وابستگی به درآمدهای نفتی را به گونه‌ای اساسی دنبال می‌کردند تا امروز مجبور نباشیم برای جبران کسری درآمدهای نفتی تورم
40 تا50 درصدی را تحمل کنیم.
اما به هرحال باید همین توفیق اجباری را هم قدر دانست و با جایگزینی درآمدهای دیگر سبک زندگی در جامعه را هم تغییر داد. ساعت مفید کاری در ایران جزو پایین‌ترین‌ها در دنیا و تعطیلات ما جزو بالاترین‌هاست و در موارد مختلفی از پرمصرف‌ترین مردمان جهان هستیم به عبارتی الان در دنیا کشورهای زیادی هستند که نه وسعت ما، نه منابع نفت و گاز ما و نه معادن ما را دارا هستند، اما با کار و تلاش خود از یک طرف و صرفه‌جویی و رعایت قناعت و همچنین تعصب در خرید کالاهای کشور خودشان توانسته‌اند به پیشرفت‌های مناسبی دست پیدا کنند. البته این مسئله یقیناً پیش‌نیازهایی دارد
از جمله اینکه مسئولان جامعه خصوصا مدیران دولتی خودشان چقدر در عمل به کار و تلاش شبانه‌روزی یا خرید کالای ایرانی یا صرفه‌جویی و دوری از تجملات پایبند هستند؛ «الناس علی دین ملوکهم» به تعبیری رفتار و عمل مسئولان بیش از گفتار آنها در میان مردم اثرگذار است.
زندگی ساده و بی‌آلایش امام و رهبر معظم انقلاب نمونه‌های بارزیاز همان زیست مسئولان در تراز انقلاب اسلامی است که می‌تواند مردم را هم به دوری از زندگی مسرفانه و تجملاتی تشویق نماید.
2- یکی دیگر از نقاط ضعفی که سبب شده اقتصاد ما به سطح مطلوبی نرسد موضوع بی‌انضباطی مالی و به تبع آن بی‌انضباطی پولی است. بررسی بودجه‌های سالیانه نشان می‌دهد اولا کسری بودجه‌ها عموما ناشی از غیرواقعی بودن درآمدهاست و ثانیا تخصیص‌ها نیز اکثرا به شرکت‌های دولتی زیان‌ده صورت می‌گیرد که اغلب پاسخگوی عملکردشان هم نیستند به طور مثال بیش از دو سوم بودجه امسال به همین شرکت‌ها و سازمان‌های دولتی اختصاص یافته که خودشان هم بعضا اعلام زیان کرده‌اند مثل بانک‌ها ولی با این وجود همه‌ساله از محل بودجه‌های سنواتی عایدی بالایی دارند. طبیعی است
در پی این بی‌انضباطی‌های مالی، بی‌انضباطی پولی رخ می‌دهد و دولت برای جبران کسری‌های خود به استقراض از بانک مرکزی روی می‌آورد و در نهایت هم این روند غلط به تورم و گرانی افسارگسیخته و فشار به لایه‌های پایین جامعه می‌انجامد. البته در یکی دو سال اخیر برخی افراد، گسترش بازار بدهی از طریق انتشار بیشتر اوراق را نسخه درمان تورم ناشی از کسری‌ها دانسته‌اند اما واقعیت این است که این نسخه، فقط نقش مسکن را دارد و مشکل را به سال‌های بعد حواله می‌کند، بنابراین در این زمینه هم درمان قطعی رجوع به همان نسخه امام و رهبری است یعنی اولا مسئولان یک‌بار برای همیشه به اصلاح ساختار بودجه‌ای همت گمارند و این مشکل را به‌طور ریشه‌ای حل کنند البته در این زمینه لازم است از ریخت‌وپاش‌های آنچنانی در بودجه پرهیز کرده و برمبنای واقعیات بودجه‌ریزی کنند مثلا دیگر نباید شاهد باشیم بودجه یک موسسه به اصطلاح پژوهشی در نیاوران که وابستگی خاصی به دولت داشت نزدیک به دو برابر بودجه صدها پروژه عمرانی باشد
ثانیا واقعیت‌های کشور به مردم گفته شود و بر اساس همان واقعیت‌ها سطح توقعات جامعه را تعریف کرد.
۳- یکی دیگر از مشکلات اقتصادی ما عدم توجه جدی به رونق تولید داخلی است. به عبارتی با وجودی که طی سال‌های اخیر، کشور ما با کمبود منابع ارزی مواجه بوده ولی هنوز در آمارهای گمرک و سایر سازمان‌های مشابه مشاهده می‌شود که واردات کالاهای خارجی مشابه داخل بعضا صورت می‌گیرد به‌طور مثال واردات لوازم آرایشی، پوشاک، سیگار، کفش و... این واردات درحالی است که طبق گفته مسئولان دولت از جمله وزیر محترم اقتصاد همین الان 50 درصد ظرفیت کارخانه‌های کشور خالی است و باید با حمایت از تولید داخل به تکمیل این ظرفیت‌ها کمک کرد. فراموش نکنیم بسیاری از کارشناسان اقتصادی معتقدند راهکار درمان تورم و بیکاری نه فقط رونق تولید بلکه جهش چند برابری تولید داخلی است و این، یعنی همان عمل به نسخه رهبری.
کمال احمدی
