«معصومه ابتکار» جزء آن دسته از مسئولانی بود که در اوایل روز‌های اسفند سال گذشته به ویروس کرونا مبتلا شد، خبر مبتلا شدنش به این ویروس جنجال‌های زیادی را به همراه داشت؛ در این مصاحبه درباره حواشی ابتلایش به بیماری کرونا، آخرین اقداماتش در معاونت امور زنان و خانواده رئیس جمهور، سرانجام لایحه خشونت علیه زنان ، آخرین اقدامات این معاونت در زمینه اشتغالزایی و سایر مسائل روز به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:
اخبار اجتماعی- باسلام، ممنون از اینکه وقتتان را در اختیار ما قرار داده‌اید؛ خانم ابتکار شما جزء اولین بانوان مسئول بوده‌اید که به ویروس کرونا مبتلا شده‌اید؛ چه شد که به کرونا مبتلا شدید؟
ابتکار: اوایل اسفند سال گذشته با سفر به استانهای مختلف و دیدار‌هایی که با مردم و فعالان اقتصادی داشتم، دکتر به من توصیه کرد تا تست کرونا دهم، با انجام تست متوجه شدم که در سفرم به استان گیلان، یکی از کانون‌های اصلی شیوع کرونا، به این بیماری مبتلا شدم.
تست کرونا را در بیمارستان مسیح دانشوری انجام دادم و پس از تایید مبتلا شدنم، دکتر توصیه کرد تا خود را قرنطینه کنم، البته بیماری‌ام خفیف بود و نیاز به درمان خاصی نداشت. حتی در مدت درمان هم به پزشک هم مراجعه نکرده و امکانات درمانی هم نداشتم، از طریق تلفن با کادر درمان در ارتباط بودم، خوشبختانه روند بهبود را طی کردم و اواخر اسفند هم به محل‌کارم بازگشتم.
بابت شایعاتی مبنی بر موضوع مبتلا شدنم به بیماری کرونا منتشر شد، متاسفم! تصویری از من در فضای مجازی منتشر شد که مربوط به تصادفم در سال ۹۳ بود که بر اثر این تصادف دستم از چند نقطه شکسته بود، در آن سال و در مدتی که تحت درمان بودم تعداد زیادی از همکارانم به عیادتم آمدند، اما برخی این عکس‌ها را منتشر کردند و نوشتند که خانم ابتکار از امکانات خاص استفاده می‌کند و عده‌ای بدون ماسک به عیادت او آمدند!
این موضوع توسط برخی از خبرگزاری‌های خارجی هم تکذیب شد، واقعا حیف است که وقتمان به این خبر‌های دروغ و بی اساس می‌گذرد، در این ماجرا عده‌ای به دنبال این بودند که بگویند به دلیل بی کفایتی و بی دقتی مسئولان ایرانی خودشان هم به این ویروس مبتلا شدند؛ در صورتی که بسیاری از مسئولان کشورهای اروپایی و آمریکایی همچون نخست وزیر انگلیس به این بیماری مبتلا شده اند.
کشورما در مدیریت کرونا بسیار موثر عمل کرد و همگرایی ملی و عزم همه جانبه توسط ارکان نظام شکل گرفت، اولین قدم هم زمانی صورت گرفت که که رهبرمعظم انقلاب فرمودند تبعیت از دستورات ستاد ملی مقابله با کرونا الزامی است، همچنین در خانه ماندن و اعمال فاصله گذاری اجتماعی هم برای مقابله با این ویروس بسیار موثر بود.
البته در کشور ما ارائه خدمات درمانی برای زنان همچون خدماتی بود که برای مردان صورت می‌گرفت و هیچ گونه اختلافی میان زنان و مردان وجود نداشت، زنان ما در رعایت فاصله گذاری اجتماعی، حفظ انسجام و نشاط خانواده و مقابله با آثار اقتصادی کرونا نقش موثری داشتند و پیشگام بودند.
تسهیلات زنان سرپرست خانوار در سال ۹۹ ارتقاء می‌یابد/ بانوان تحصیل کرده آینده خوبی در بخش فناوری‌های نوین دارند
اقدامات مهم معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در حوزه های اشتغالزایی در سال ۹۸ چه بوده است؟
ابتکار: یکی از اقدامات مهم معاونت، اجرای طرح توانمند سازی سرپرست خانوار بود، این طرح پیشرفت خوبی در سال ۹۸ داشت و سال ۹۹ هم این کار با توجه به نامگذاری شعار سال یعنی "جهش تولید" با قوت و مشارکت تشکل‌های کارآفرین دنبال خواهد شد.
تشکل‌های کارآفرین طی سال‌های اخیر در کشور رشد داشتند، این تشکل‌ها غیردولتی هستند و در حوزه آموزش و مهارت افزایی کارآفرینی فعالیت می‌کنند. این طرح با همکاری وزارت کار و وزارت کشور ادامه پیدا می‌کند؛ آنچه برای ما اهمیت دارد حمایت از مشاغل خانگی است؛ ما با همکاری سازمان ملی استاندارد درباره استاندار‌دهای مشاغل خانگی اقدامات بسیاری انجام داده‌ایم.
تنها دغدغه کسانی که مشاغل خانگی داشتند این بود که می‌گفتند ما برای گرفتن استاندارد و مجوزهای لازم با مشکل مواجه هستیم و این موضوع یکی از مشکلات ما در این حوزه بود. طبق بررسی‌هایی انجام شده متوجه شدیم اصلا استاندار‌دهای مشاغل خانگی وجود ندارد! خوشبختانه سازمان ملی استاندارد همکاری خوبی با ما در این زمینه انجام داد و در شورای عالی استاندارد، قانون استاندار مشاغل خانگی سال گذشته تصویب شد، در حال حاضر آیین نامه اجرایی آن تصویب می‌شود و امیدواریم آیین نامه اجرایی آن راهگشایی برای مشاغل خانگی باشد.
اکنون فرصت خوبی است تا بانوان کسب و کار خود را به سمت تولیدات بهداشتی به صورت موقت تغییر دهند؛ همچنین در این میان برخی از بانوان هستند که در کارگاه‌های خود تولید ماسک،گان، شیلد داشتند و حتی کسانی که مشغول به کسب و کار مواد شوینده بودند هم به سمت تولید مواد ضدعفونی کننده رفتند. این کار باعث شد که هم کسب و کار خود را ادامه دهند و از سوی دیگر نیاز‌های کشور را در این شرایط کرونایی تامین کنند.
افزون بر این برای ایجاد مشاغل جدید برنامه ریزی‌هایی در نظر گرفته شده است؛ با همکاری نظام بانکی مقرر شد تا برای زنان سرپرست خانوار تسهیلاتی به صورت وام‌های قرض‌الحسنه در نظر بگیریم. لازم به ذکر است که امسال ارائه تسهیلات به زنان سرپرست خانوار ارتقا پیدا می‌کند؛ امیدواریم در زمینه استارتاپ‌ها و فعالیت‌های دانش بنیان هم همکاری‌های خوبی با معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری داشته باشیم؛ چراکه بخشی از زنان در شتاب دهنده‌ها مشغول به فعالیت هستند و با توجه به بازدید‌هایی که سال قبل از شتاب دهنده داشتم، به نظرم بانوان تحصیل کرده آینده خوبی در بخش فناوری‌های نوین داشته باشند.
از نظر شما سرانجام لایحه خشونت علیه زنان به کجا می‌رسد؟ چرا که برخی از نمایندگان همچون خانم ذوالقدر معتقدند که این لایحه به این مجلس نمی‌رسد و برخی دیگر بر این باورند که اصلا این لایحه دغدغه کسی نیست!
ابتکار: این لایحه دو سال در قوه قضاییه ماند و رسوب کرد! بعد از آمدن آقای رئیسی این لایحه دوباره به دولت بازگردانده شد؛ با توجه به اینکه این لایحه بسیار تغییر کرده بود، در حال حاضر در کمیسیون لوایح دولت در نوبت بررسی است.
علت اینکه این لایحه به سرانجام نرسیده فقط ترافیک کاری کمیسیون لوایح دولت بوده است و مشکل خاصی برای اجرای آن وجود ندارد. متاسفانه لایحه خشونت علیه زنان به این دوره از مجلس نخواهد رسید، اما ما کار خود را در ارتباط با لوایح با قدرت انجام می‌دهیم. طی دو سال قبل، ۱۰ لایحه را تنظیم و به دولت ارسال کردیم. پیگیری‌های خوبی در ارائه لوایح داریم؛ به طور مثال لایحه کودک و نوجوان (کودک آزاری) که آخرین مرحله تائید شورای نگهبان آن باقی مانده و قرار است تبدیل به قانون شود، این لایحه ۱۰ سال در مجلس مانده بود و سرانجام بعد از پیگیری‌های معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با درخواست اولویت به مجلس رفت.
ما حمایت مناسبی هم از اورژانس اجتماعی طی این چند سال اخیر داشتیم؛ اورژانس اجتماعی در ۴۵۰ نقطه کشور مرکز دارد و خط تلفن ۱۲۳ خط فعال است. افراد در صورت تماس با این شماره می‌توانند با اپراتور‌های مربوطه صحبت کنند؛ افراد پس از اعلام وضعیت خود از اپراتورها مشاوره تلفنی دریافت می‌کنند؛ اگر مسئله حل نشود، افراد در محل حضور می‌یابند چراکه ممکن است این تماس ها به کودک آزاری، همسرآزاری، معلول آزاری، سالمند آزاری یا حتی بحث خودکشی منجر شود، در همه اورژانس اجتماعی اگر لازم باشد از دادستانی هم مجوزهای لازم گرفته شده و به محل های مشخص می روند.
به طور مثال؛ اورژانس اجتماعی این وظیفه را برعهده دارد تا کودکی که مورد آزار قرار گرفته را از موقعیت خطرناک نجات دهد یا کودکی را که به دلیل اعتیاد شدید پدرش مورد آزار و اذیت قرار گرفته به مرکز سلامت برده و از او نگهداری کند، بنده بسیاری از این مراکز بازدید داشتم و به نظرم این مراکز کارآمد و تخصصی هستند.
معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری ۳ سال است که از اورژانس اجتماعی حمایت می‌کند، درصد خشونت در کشور ما بالا نیست، ولی خشونت وجود دارد و باید حتما درباره آن چاره اندیشی شود؛ طرح «گفت‌وگوی ملی خانواده» یکی از آموزش‌هایی درباره مهارت ارتباطی اعضای خانواده است؛ در این طرح به افراد آموزش داده می‌شود که چطور در یک خانواده با هم بهتر برخورد کنند و اجازه ندهند اختلاف به خشونت کشیده شود.
خانواده برای ما بسیار مهم است، کاربرد خانواده در قرآن کریم به آرامش تعبیر شده است، خانواده یک مآمن است؛ برای حفظ کارکرد خانواده باید سازوکار اورژانس اجتماعی، لوایح خشونت علیه زنان و فعالیت‌های ترویجی مثل طرح «گفت‌وگوی ملی خانواده» رعایت شود. حفظ تقویت خانواده بسیار مهم بوده، جزء سیاست‌های کلی ابلاغی رهبر معظم انقلاب، سیاست‌های تاکیدی رئیس جمهور و یکی از قوانین مهم کشور است.
خانم ابتکار شما قبلا گفته بودید ۴۲ درصد کارکنان دولت از بخش زنان هستند؛ آیا این آمار تغییر کرده است؟
ابتکار: از حدود ۳ سال پیش با استانداران موافقت نامه‌ای منعقد کرده‌ایم که استان‌ها باید بر اساس شاخص‌های عدالت جنسیتی و اطلس وضعیت زنان هر استانی برای خود یک برنامه بنویسند و بگویند چگونه از وضعیت موجود می‌توانند به وضعیت مطلوب برسند.
این موافقت‌نامه با همکاری دانشگاه‌های استان‌ها تهیه شد و ما سال قبل به ۲۲ استان سفر کردیم، سند ارتقای وضعیت زنان و خانواده در شورای برنامه ریزی استان‌ها را تصویب کردیم که هر استان شرایط خودش را دارد، تاکید ما این بود که بر اساس شاخص‌های عدالت جنسیتی هر استان بر اقتضای شرایط برنامه‌های خود را ارائه دهد، ۹ سند هم قرار بود که در اسفند سال قبل تصویب شود که با شرایط ناشی از ویروس کرونا مواجه شدیم اما امیدواریم از طریق ویدیو کنفرانس این ۹ سند را تصویب کنیم.
یکی از اهداف دولت دوازدهم، فراهم کردن فرصت‌های مناسب را برای زنان شایسته کشور است، اگر زنی شایستگی مدیریت دارد باید مدیر شود، حتی یک مطالبه جدی از رئیس جمهور برای رو کار آمدن زنان در عرصه مدیریتی در حد وزیر هم مطرح شده بود و رئیس جمهور هم در مقابل هدفگذاری را برای این موضوع ترسیم کرد. هدف دولت این بود که ۳۰ درصد از زنان در پست‌های مدیریتی مشغول به کار شوند، همچنین تا پایان دولت دوازدهم ۳۰ درصد از مدیران دولت زنان باشند.
وقتی ۴۲ درصد از کارکنان دولت بانوان تشکیل میدهند، می‌توان گفت که ۳۰ درصد از آنها می‌توانند مدیر شوند. سال قبل سازمان اداری استخدامی کشور در گزارشی اعلام کرد که سطح تحصیلات بانوان در دولت دوازدهم از آقایان بیشتر است. بسیاری از وزارتخانه‌ها معاون وزیر زن دارند؛ در وزارت راه و شهرسازی دو معاون وزیر زن فعالیت می‌کنند؛ تا پایان سال ۹۸ حدود ۶۰ معاون وزیر و ۴ سفیر زن در دولت فعالیت داشته‌اند، در صورتی که قبلا اصلا سفیر زن نداشته‌ایم.
یکی از شاخص‌های عدالت جنسیتی اشتغال زنان است؛ برخی از بانوان معتقدند که این شاخص به خوبی برای آنها رعایت نمی‌شود؟ آیا ارتباطی با زنان فعال اقتصادی، کارآفرین، جهادگر و بسیجی که در تولید محصولات بهداشتی مشغول هستند، دارید؟ تاکنون به چند تا از این کارگاه‌ها سر زدید؟
ابتکار: دولت در حال حاضر تصمیمات مناسبی برای مدافعان سلامت اتخاذ کرده است و سعی کرده تا خدمات ارزنده را در حدی که برای دولت امکان پذیر باشد را برای مدافعان سلامت جبران کند. این عزیزان بسیار فداکارانه آمدند و بسیاری از آنها حتی خانواده خود را ندیدند، در بخش درمان از سطح خدمات عمومی تا خدمات کارشناسی زنان حضور دارند؛ از نزدیک با عزیزان ارتباط داشتیم و شاهد فداکاری آنها بودیم، در بحث تولید از جمله تولید محصولات ضدعفونی، زنان پیشگام هستند و خوشبختانه تاکنون نتایج خوبی داشتند.
امیدواریم شرایط اقتصادی به گونه‌ای باشد که بتوانند این دشواری‌ها را پشت سر بگذاریم. به نظر می‌رسد ما باید با ویروس کرونا سازگار باشیم، سبک زندگی ما با این بیماری تغییر کند، تاکنون بسیاری از آداب و فرهنگ‌های ما تغییر کرده است؛ به طور مثال در دنیا می‌گویند شاید دیگر کسی نتواند با فردی دست دهد! اما یکی از برنامه‌های معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری تولید برخی پادکست‌ها، کلیپ‌ها بود که مهارت زیادی را آموزش می‌دهد.
حدود یک سال و نیم تا پایان دولت دوازدهم باقی مانده است، آیا طرح، برنامه‌ای بوده که دولت بخواهد در این مدت باقی مانده آن را اجرایی کند؟
ابتکار: دولت اقدامات بسیاری را در دست اجرا دارد، یکی از دستاورد‌های خوب دولت این است که فضای نقد را باز کرد، دولتی که زیاد مورد انتقاد بوده و تحملش بسیار بالاست، از نظر تعداد شرایط بحرانی و بلایای طبیعی در بین همه دولت‌های بعد از انقلاب، دولت دوازدهم رکورد دارد و با بحران‌های زیادی مواجه شد، دولت دوازدهم بیشترین تحریم‌ها را به خود دید به حدی که در شرایط کرونایی دولت آمریکا مانع فعالیت ایران می‌شود، تمام فعالیت‌های کشورهای مختلف را رصد می‌کند که مبادا با ایران وارد همکاری شوند؛ اما در عین حال این دولت موفقیت‌های دیگر هم داشته و در کنترل قیمت موفق ظاهر شده است؛ اینکه ما کار ناتمام داریم شکی نیست؛ سعی می‌کنیم با قوت این سال را به نتیجه برسانیم.
هر دوره ای که مسئول بودیم یا ماشینم را از دست دادم یا خانه ام!/ هر چقدر شفاف‌تر باشیم، اعتماد مردم بیشتر می‌شود
شفافیت طی این چند سال اخیر تبدیل به یکی از مطالبات اساسی مردم از مسئولان شده است و سال قبل سامانه ثبت اموال مسئولان توسط مرکز آمار قوه قضاییه رونمایی شد؛ شما لیست اموال خودتان را در این سامانه ثبت کردید؟
ابتکار: تمام مقامات دولت بر اساس ماده قانون اساسی هر دوره‌ای که مسئولیت می‌گیرند موظف به ارائه لیست اموال خود هستند؛ فکر می‌کنم در دوره اصلاحات ۴ بار این کتابچه‌ای که از سوی قوه قضاییه داده شده بود را پر کردم و تمام اموال خانواده‌ام را به طور شفاف نوشتم، در دولت آقای روحانی این کار را انجام دادم، اما به نظرم این قانون باید به همه مقامات تسری پیدا کند؛ مردم باید در جریان قرار بگیرند که هزینه‌های انتخاباتی آنها از کجا تامین می‌شود.
بنده به شخصا اموالم در پایان هر دوره کم شده است؛ یک دوره اتومبیل، یک دوره منزل خود را از دست دادم؛ به عبارتی هر دوره‌ای وضعیت اقتصادی زندگی‌ام ضعیف شده که این موضوع برایم مایه افتخار است؛ هر چقدر شفافیت را بالاتر ببریم و با مردم شفاف باشیم در نتیجه اعتماد بیشتر جلب می‌شود و کارایی هم بهتر خواهد شد.
تا انتخابات ریاست جمهوری یک سال باقی مانده است، پیش بینی شما از ورود احزاب و گروه‌های سیاسی به انتخابات چیست؟
ابتکار: امیدوارم انتخابات پرشور داشته باشیم؛ رسانه می‌تواند در برگزاری هرچه بهتر انتخابات موثر باشد؛ ما از رسانه‌های خارجی همواره مورد هجمه قرار گرفته‌ایم، آنها مشکلات را بزرگنمایی می‌کند، در شرایطی که ایران نسبت به کشورهای دیگر در مدیریت کرونا موفق بوده است. کار جمعی از مقام معظم رهبری، گرفته تا دولت و مردم باعث شده که این موفقیت شکل بگیرد.
رسانه‌های خارجی به مراتب به دنبال عیب یابی درباره موفقیت ایران در مقابله با ویروس کرونا بودند، رسانه‌های داخلی نباید باعث ناامیدی شوند و انصاف را رعایت کنند و مردم را نسبت به کارآمدی نظام ناامید‌تر نکنند. وقتی ما از دولت انتقاد می‌کنیم دو حالت دارد؛ یکی انتقاد مشوقانه و دیگری انتقادی که نتیجه آن دلسری و ناامیدی است. انتخابات پیش رو ما باید مشارکت و امید مردم را تقویت کند و همه اقشار شرکت کنند؛ آینده ایران به این حضور پرشور وابسته است.
در برخی از رسانه‌ها مطرح می‌شود که مجلس یازدهم به طور جدی با دولت وارد چالش می‌شود؛ شما هم به این موضوع معتقدید؟
ابتکار: شرایط کشور طوری نیست که وارد رقابت‌های سیاسی شویم و ما نیاز به انسجام و وحدت داریم؛ در این شرایط بحرانی کرونا آمریکا این دغدغه را داشته تا شاید بتواند از طریق ابزار نظامی به جمهوری اسلامی فشار بیاورد؛ بنابراین ما باید بیش از هر چیزی به تقویت ابزار اجرایی در مقابله با کرونا، تحریم‌ها و جنگ روانی علیه مردم ایران بپردازیم.
در جنگ روانی یک طیف مورد هدف نیست بلکه در این جنگ همه نیروهای انقلابی مورد هدف قرار می‌گیرند؛ ما در شبکه‌های اجتماعی در برابر هجمه منافقین تیرانا و سلطنت طلب‌ها قرار داریم؛ دشمن هر دفعه بر اختلافات داخلی سوار شده است، مسائلی که در سال ۹۶ اتفاق افتاد، از جرقه اختلافی در مشهد شروع شد، مسائلی که پس از افزایش بنزین اتفاق افتاد باز هم از یک جرقه داخلی اتفاق افتاد، اما اگر هوشیار نباشیم باز هم چنین اتفاقاتی رخ خواهد داد.
ابتکار: ابتدا از شما بابت این گفت‌وگو تشکر می‌کنم؛ یکی از رویکرد‌های ما در دولت و معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، پاسخگویی و شفافیت است تمام فعالیت‌های ما در درگاه معاونت قرار دارد و سعی داریم پاسخگوی خبرنگاران باشیم تا در برابر مسئولیتی که داریم در مقابل خداوند و مردم رو سفید باشیم.
