در روزهای گذشته، گمانهزنیها درباره وضع سلامت رهبر کره شمالی فضای رسانهای به خصوص رسانههای غربی را پر کرده بود و هر روز اخباری در این خصوص منتشر میشد. برخی ادعا میکردند او تحت جراحی ناموفقی قرار گرفته و حالش وخیم است و حتی نمیتواند روی پای خود بایستد و عده دیگری میگفتند که رهبر کره شمالی درگذشته است.
اخبار بین الملل-پس از هفتهها گمانهزنی ناشی از غیبت طولانی، رهبر کره شمالی سرانجام اول مه (۱۲ اردیبهشت) در مراسم افتتاحیه یک کارخانه کود شیمیایی در انظار عمومی حضور پیدا کرد و به شایعات درباره درگذشت و بیماری شدید خود پایان داد.
اما حضور دوباره او بعد از هفتهها شایعات درباره وضع سلامتیاش، سوالاتی را مطرح میکند؛ مهمترین سوال این است که چطور این شایعات آغاز شد، و چه کسی پشت آنها بود؟
شایعات اواسط آوریل بعد از آن که رهبر کره شمالی مراسم عمومی «روز خورشید»، سالروز تولد «کیم ایل سونگ»، بنیانگذار کره شمالی و پدربزرگ خود در ۱۵ آوریل را از دست داد، آغاز شد. قبل از آن هم کیم در جلسه مجمع عالی خلق غایب بود. به این ترتیب آخرین باری که وی دیده شده بود، ۱۱ آوریل (۲۳ فروردین) در جلسه حزب حاکم کارگر بود.
اولین بار روزنامه اینترنتی کره جنوبی «انکی» آغازگر شایعات بود. این روزنامه را سازمان آمریکایی «موقوفه ملی برای دموکراسی» حمایت مالی میکند، که خود گرچه سازمانی غیردولتی است اما دولت آمریکا تامینکننده بودجه آن است. این روزنامه مدعی شده بود که کیم تحت عمل جراحی قلب و عروق قرار گرفته است. اما منبع این خبر چه کسی بود؟ یک منبع ناشناس در کره شمالی!
در ادامه شبکه خبری سیانان آمریکا سوار این موج شد و در گزارشی به نقل از یک مقام آمریکایی که «اطلاع مستقیم» دارد در ۲۱ آوریل اعلام کرد که سازمانهای اطلاعاتی آمریکا گزارشهایی را رصد میکنند که نشان میدهد کیم جونگ اون بعد از عمل جراحی «در خطر جدی» قرار دارد.
در همان زمان مقامات کره جنوبی اعلام کردند که سئول «هیچ نشانه غیرمعمولی در ارتباط با وضع سلامتی رهبر کره شمالی» مشاهده نکرده است. «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور آمریکا هم که در ابتدا برای کیم «آروزی سلامتی» کرده بود، بعد از شنیدن گزارشها سریع گفتهاش را اصلاح و اعلام کرد فکر میکند گزارش سیانان «نادرست» و بر اساس «اسناد قدیمی» است.
روز ۲۶ آوریل یکی از مشاوران «مون جائه این»، رئیسجمهور کره جنوبی در مصاحبه با شبکه آمریکایی سیانان یک بار دیگر شایعات درباره وضع سلامتی کیم را رد کرد و گفت تا جایی که سئول خبر دارد حال او خوب است.
در همین حال رسانههای کره شمالی هم بیانیههایی در خصوص ارتباطات معمول رهبر این کشور با مقامات، سران خارجی و کارگرانی که در حال ساخت شهر جدید در شمال این کشور هستند، منتشر کردند.
با این حال همچنان نبود عکس یا فیلم از او به این شایعات دامن میزد تا جایی که صحبتها درباره گزینه جانشینی او و احتمال اشغال جایگاه وی از سوی خواهرش ، «کیم یو جونگ» در رسانهها مطرح و به بحث گذاشته میشد و حتی روزنامههای آمریکایی واشنگتن پست و نیویورک تایمز گزارشهایی را درباره هجوم مردم کره شمالی برای خرید در پیونگیانگ (پایتخت این کشور)، و ترس از ایجاد بحران پناهجویی در مرزهای آن و حتی حمله احتمالی نظامی به کره شمالی که میتواند به جنگ اتمی ختم شود را مطرح میکردند.
حضور رهبر کره شمالی در انظار عمومی
اول مه بعد از ۲۰ روز غیبت، تلویزیون کره شمالی گزارشی از حضور کیم در مراسم افتتاح یک کارخانه در یک شهر صنعتی واقع در شمال پایتخت این کشور را پخش کرد. تصاویر حضور کیم که آژانس خبری مرکزی کره آن را به اشتراک گذاشت، رهبر کره شمالی را در حال بریدن روبان قرمز این کارخانه در میان مقامات دیگر این کشور نشان میداد. فیلم این مراسم یک روز بعد منتشر شد و کیم جونگ اون را در حال صحبت با مقامات کشورش در صحت و سلامت و با روحیه نشان میداد.
شایعه جدید رسانه مرتبط با سیا
با به چالش کشیده شدن ادعاهای قبلی در پی انتشار این تصاویر، روزنامه انکی کره جنوبی که گفته میشود با سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در ارتباط است، از طریقی دیگر مجدداً دست به شایعهپراکنی زد. این روزنامه به نقل از «متخصصان بهداشتی» مدعی شد نقطه روی دست کیم که در عکسها مشخص است، در واقع ادعاهای مطرح درباره عمل قلب وی را تایید میکند.
روز یکشنبه در پی شایعات جدید، یک مقام ارشد دفتر ریاستجمهوری کره جنوبی این ادعا را رد کرد و به خبرگزاری «یونهاپ» این کشور گفت که سئول «دلایلی دارد که بر آن اساس معتقد است جراحی در کار نبوده اما نمیتواند جزئیات آن را افشا کند.»
یک جراح اهل کره جنوبی هم گفت به نظر میرسد که نقطه روی مچ دست کیم به خاطر یک فرایند درمانی یا چکاپ مرتبط با قلب باشد.
واکنش کاربران فضای مجازی به حضور مجدد کیم
حضور دوباره رهبر کره شمالی در انظار عمومی بعد از شایعات بسیار در فضای مجازی هم سروصدای زیادی به پا کرد.
یکی از کاربران توئیتر با انتشار تصویری ساختگی، کیم را در حالی که خبر درگذشت خود را در صفحه مانیتور میبیند و لبخند به لب دارد نشان داد.
کاربری دیگر نوشت آیا منابع اطلاعاتی که هفته گذشته ادعا میکردند کیم جونگ اون مرگ مغزی شده، همانهایی که این هفته میگویند کووید-۱۹ از آزمایشکاهی در چین منشا گرفته، دنبال کسی نمیگردند که ادعاها را به گردن او بیندازند؟
تعدادی از کاربران از جمله «بن نورتون»، روزنامهنگار و دستیار سردبیر پایگاه خبری «گری زون» از جریان خبری جعلی رسانههای اصلی انتقاد کردند و آن را مثال دیگری از بیشمار مواردی دانستند که ثابت کرد رسانههای غربی ماشین تبلیغاتی بیمصرفی هستند که برای خوش خدمتی به دولتهای غربی پشت سر هم دروغ منتشر میکنند.
درخواست برای عذرخواهی عاملان شایعهپراکنی
در همین حال، حزب دموکرات حاکم کره جنوبی خواستار عذرخواهی دو سیاستمدار سابق کره شمالی به دلیل نقششان در شایعهپراکنی در خصوص وضع سلامت رهبر کره شمالی شد.
«تائه یونگ هو»، سیاستمدار ارشد و قانونگذار سابق کره شمالی که به کره جنوبی پناهنده شد، قبل از انتشار عکسهای جدید رهبر کره شمالی گفته بود که مطمئن است وی «نمیتواند به تنهایی روی پای خود بایستد یا به درستی راه برود». «جی سیونگ هو»، یک قانوگذار دیگر جداشده هم ادعا کرده بود «۹۹ درصد مطمئن» است که کیم دیگر زنده نیست. قانونگذار حزب دموکرات کره جنوبی از هر دو نفر خواسته به دلیل «اظهارات بیاساسشان» عذرخواهی کنند.