میدل ایست آی در مقاله‌ای به قلم مداوی الراشد نوشت: شیوع ویروس کرونا روایت جدید شاهزاده بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی را درباره مشروعیت در معرض تهدید قرار داده است.
اخبار بین الملل-چشم انداز ۲۰۳۰ و برنامه تحول ملی او اکنون در آستانه فروپاشی قرار گرفته است. کاهش شدید بهای نفت، متوقف شدن برنامه‌های سرگرمی و از بین رفتن گردشگری تنها بخش کوچکی از مشکلات او هستند که در نتیجه مستقیم تعطیلی‌ها و فاصله گذاری‌های اجتماعی اعمال شده است.
هرچند تعداد واقعی افراد مبتلا به کرونا و مرگ و میر ناشی از این بیماری همه گیر در این پادشاهی مشخص نیست، تصمیم جدید برای تعطیلی این دو شهر مقدس مکه و مدینه (دستور دادن به مردم برای ماندن در منازلشان و تعطیلی کسب و کارها) یک تهدید بزرگ را نشان می‌دهد که با تبلیغات سابق درباره این که دولت بر این مشکل تسلط دارد، در تضاد است.
در آغاز شیوع این بیماری، شاهزاده بن سلمان به سرعت نیرو‌های نظامی اش را اعزام کرد تا شهر قطیف، جایی که اکثریت جمعیت آن را شیعیان تشکیل می‌دهند، محاصره کنند.
آن‌ها در شهر خود محاصره شده بودند و کشور تبلیغات فرقه گرایانه خود را درباره شیوع این ویروس همه گیر آغاز کرده بود. تنها چند روز طول کشید تا سعودی‌های آلوده شده به کرونا در شهر‌های بزرگ از جمله ریاض و جده شناسایی شدند که ربطی به قطیف نداشتند.
اکنون مکه و مدینه با تعطیلی‌های جدی مواجه اند که احتمالاً تا مدت‌ها ادامه خواهد یافت و به این ترتیب، سیاستی در معرض تهدید قرار می‌گیرد که هدف آن افزایش زائران به عنوان بخشی از برنامه‌های تحول اقتصادی بود.
به زائران از سراسر دنیا گفته شد برای شرکت در مراسم سالانه حج تمتع در ماه اوتِ امسال برنامه ریزی نکنند. عمره به طور کامل متوقف شده است و به امامان جماعت در مسجد الحرام گفته شده است به منازل خود بروند.
شیوع ویروس کرونا در حال حاضر برنامه ملی گرایی افراطی ولیعهد عربستان سعودی را تضعیف کرده است که به جوانان برای شادی کردن و حضور در کنسرت‌های موسیقی، استادیوم‌های فوتبال و مسابقات بوکس نیاز دارد. اکنون از این جوانان در سالن‌های کنسرت، تئاتر‌ها و سینما‌ها در شهر‌های بزرگ هیچ خبری نیست.
هرچند جشن‌های خیابانی لحظه‌هایی سرگرم کننده و آرامش بخش بودند، مهمتر از همه، فرصت مناسبی برای تحسین سیرک تفریحی محمد بن سلمان بودند که به تازگی راه اندازی شده بود. اکنون این سیرک که افراد وفادار به سلمان به راه انداخته بودند، خاطره‌ای بیش نیست.
از اینرو، ولیعهد سعودی باید به جای به راه انداختن سیرک، به فکر معیشت مردم باشد، اما کاهش درآمد‌های عربستان سعودی در نتیجه کاهش شدید بهای نفت توانمندی شاهزاده بن سلمان را برای تامین مالی افراد وفادار و اجرای برنامه‌های جاه طلبانه اش، محدود کرده است. لذا، برداشت از ذخایر ارزی و استقراض گرفتن از بانک‌های جهانی تنها گزینه‌های پیش روی بن سلمان است.
شیوع ویروس کرونا موجب شده است تبلیغات گسترده درباره شخصیت ولیعهد در خیابان‌ها و میادین اصلی شهر‌ها متوقف شود و تنها تصاویر او در خیابان‌های خالی به چشم بخورد. تبلیغات آنلاین برای به تصویر کشیدن او به عنوان ناجی سعودی‌ها از این ویروس مرگبار نیز توفیق چندانی نداشته است.
در این بحران که سعودی‌ها را درگیر کرده است، این شاهزاده از ملاءِ عام پنهان شده است. به عنوان مثال، پس از قتل جمال خاشقجی در استانبول، شاه سلمان بلافاصله سفری غیرمعمول در سراسر کشور انجام داد و تلاش کرد از پسرش که به قتل خاشقجی متهم شده بود، دفاع کند.
شاه به تازگی برای مردم سخنرانی کرده و شیوع ویروس کرونا را یک چالش خوانده است. وی بعداً به عنوان چهره اصلی در اجلاس مجازی گروه ۲۰ که اخیراً از مرکز رسانه‌های این پادشاهی در ریاض سازماندهی شده بود، مورد توجه قرار گرفت. تلاش‌های شاه سلمان با فراخوان همکاری جهانی برای مبارزه با ویروس کرونا در خدمت تبلیغات بود و چیزی جز سر و صدای تبلیغاتی نبود.
در هر صورت، ولیعهد نمی‌تواند برای مدتی طولانی در سایه پدر پنهان شود، زیرا شیوع این بیماری همه گیر حتی آزادترین حکومت‌های دموکراتیک را زیر ذره بینِ انتقاد برده است چه رسد به حکومت‌های خودکامه‌ای که دیگر لفاظی‌های آن‌ها نمی‌تواند جمعیت ناامیدش را ساکت کند.
سعودی‌ها نیز مانند سایر مردم دنیا مجبور شده اند برای در امان ماندن از ویروس کرونا به منازل خود پناه برند و به آینده نامعلوم خود فکر کنند که دولت دیگر نمی‌تواند برای تامین رفاه، شغل، امکانات بهداشتی، مسکن و خدمات آموزشی شان هزینه کند.
اقتصاد وابسته به نفت عربستان سعودی به شدت تحت فشار قرار دارد و ممکن است درآمد‌های این کشور هرگز به سطوح سابق بازنگردد.
عربستان سعودی شاید در ماه اوت هم شاهد ورود هیچ زائری برای برگزاری مراسم حج تمتع نباشد که موجب میشود اقتصاد این کشور با مشکلات بیشتری در راستای کاهش وابستگی خود به نفت مواجه شود. در شرایطی که اقتصاد جهانی به تعطیلی کشیده شده است دیگر عربستان سعودی شانسی برای جذب سرمایه‌های خارجی نیز ندارد.
محمد بن سلمان تلاش خواهد کرد منابع دیگری پیدا کند تا با استفاده از آن‌ها مشروعیت خود را تبلیغ کند. توانایی وی در مدیریت بحران کرونا نشان خواهد داد که آیا او همانطور که تبلیغ می‌کند، ناجی سعودی‌ها است یا خیر.
