اپیدمی کرونا یا اپیدمی سوءمدیریت؟!

 این روزها ویروس کرونا بخش‌های مختلف کشور را درگیر خود کرده است. اکنون می‌توان از تاثیر کرونا بر بورس تا تاثیر آن بر قیمت کله‌پاچه و نقش آن در تعطیلی مدارس و دانشگاه‌ها به یک میزان سخن گفت. پرواضح است در چنین شرایطی، همه باید با دولت به عنوان مدیر اصلی مقابله با این ویروس همه‌گیر در سطح کشور همکاری و همراهی کنند.

اخبار سیاسی -رسالت رسانه‌ها در این حوزه شاید سنگین‌تر از مابقی بخش‌ها هم باشد. اگر در فرآیند مدیریت بحران اما نقصی مشاهده شد، طبعا نمی‌توان با بهانه‌هایی چون دفاع از دولت در شرایط حاد فعلی، دهان‌ها را بست و چشم و گوش‌بسته، شعار «زنده باد!» سر داد؛ خاصه آنکه ما پیش از این، مدیریت آقای روحانی را در حوزه اقتصاد دیده و طعم آن را بخوبی چشیده‌ایم. در شرایط فعلی هم ظاهرا و با کمال تاسف شواهدی وجود دارد که احتمال اعمال مدیریتی مشابه با حوزه اقتصاد را در مواجهه با ویروس کرونا تقویت می‌کند. بخوانید...

1- سه‌شنبه هفته گذشته جناب رئیس‌جمهور اولین جلسه ستاد ملی مبارزه با کرونا را تشکیل داد. یک بخش از سخنان آقای روحانی در این جلسه اما مهم‌تر از همه برجسته شد و بیشتر به چشم آمد. ایشان ضمن بیان توصیه‌های بهداشتی و لزوم هماهنگی تمام دستگاه‌ها با ستاد ملی مبارزه با کرونا گفت: «هر جایی که ستاد از شنبه لازم دید اگر مدرسه، دبیرستان، دانشگاه و محل اجتماعی یا مورد خاصی را تشخیص داد [برای تعطیلی] خودش اعلام می‌کند. بنابراین از روز شنبه همه روال‌ها به صورت عادی خواهد بود».

شنبه هفته آینده اما هنوز فرانرسیده بود که وزیر بهداشت در گفت‌وگو با خبرنگاران اظهار داشت: «واقعیت این است که هفته سختی در پیش داریم. با بررسی اپیدمیولوژیک که از رصدهای بین‌المللی و ملی بیماری انجام شده، روند به گونه‌ای دیده می‌شود که پیک بیماری در روزهای آینده است. تقاضای من از مردم این است که بیشتر همراهی کرده و از ترددها، واقعا کم کنند».

روند تعداد مبتلایان و فوتی‌ها نیز از روز سه‌شنبه هفته گذشته بدین سو تصاعدی شد. تعداد استان‌های درگیر از 13 به 27  استان رسیده، تعداد مبتلایان نیز تا لحظه نگارش این یادداشت به نزدیک 1000 نفر رسید و آمار فوتی‌ها هم متاسفانه همچنان رو به افزایش است. کنار هم گذاشتن این واقعیات ما را می‌ترساند. می‌ترساند از اینکه با گذشت چند روز دیگر مسؤولان همچنان خبرهای بدتر و بدتری درباره ویروس کرونا اعلام کنند تا در نهایت و خدای ناکرده، روال عادی مدنظر آقای روحانی هم به سرنوشت وعده‌های عبور از رکود، قیمت دلار، ایجاد رونق اقتصادی و... دچار شود. بویژه اینکه دکتر زالی، فرمانده عملیات مدیریت کرونا در تهران، شنبه هفته جاری به رسانه‌ها گفت: «رفتار این ویروس کاملا پیچیده است و نمی‌توان به صورت قطعی در حال حاضر نسبت به آن نظری را اعلام کرد. قطعا ما مدت قابل توجهی با این ویروس درگیر خواهیم بود».

2- از سویی، روند رو به گسترش ویروس کرونا در نهایت در همان شنبه مدنظر آقای روحانی، مسؤولان دولتی را به این نتیجه رساند که خوب است از خروج افراد مشکوک به کرونا از قم جلوگیری کنند! قائم‌مقام دانشگاه علوم‌پزشکی قم در همین‌باره گفت: «هدف از این کار شیوع کمتر بیماری کروناست، چرا که مسأله شیوع بیماری کرونا جدی و گسترده است و بهبود افراد هم به سختی حاصل می‌شود اما مردم آن را هنوز جدی نگرفته‌اند و مطابق معمول رفت و آمدهای زیادی در خیابان‌ها دارند و حتی در برخی مناطق تجمعاتی برگزار می‌کنند!»

سوال این است چه کسی جز مسؤولان دولتی- که صداوسیما هم در این مسأله کاملا مطیع آنهاست- موجب شده مردم مسأله ویروس کرونا را با وجود خطرناک بودن، چنان که باید جدی نگیرند؟! وقتی شخص رئیس‌جمهور در یک برآورد کاملا اشتباه اعلام می‌کند از شنبه تمام روال‌ها به حالت عادی بازمی‌گردد، واقعا چرا توقع داریم مردم رفتار دیگری از خود بروز دهند؟

3- نهایتا برداشت نویسنده این است که ظاهرا مسؤولان دولتی تدریجا دارند متوجه می‌شوند آنچنان که باید، مسأله کنترل کرونا و مبارزه با آن را جدی نگرفته‌اند. ما البته دعا می‌کنیم این برداشت اشتباه باشد. اگر این برداشت اشتباه نیست- که با توجه به شواهد، چندان هم اشتباه به نظر نمی‌رسد- باید سریعا به مردم اعلام شده و روند تصمیمات ستاد ملی کرونا به سمت و سویی برود که آحاد مردم، خطرناک بودن ویروس را عملا لمس کنند. نمی‌شود مدام از مردم و در خانه ماندن آنها به عنوان مهم‌ترین اهرم مبارزه با کرونا سخن گفت ولی برای تعطیل کردن مدارس هم هی شیر یا خط انداخت و استخاره کرد. از طرفی، باید به این مسأله بسیار مهم هم توجه داشت که در صورت گسترش بیشتر ویروس، تلفات جانی و هزینه اقتصادی مبارزه بلندمدت با آن- در هر دو بعد داخلی و خارجی- بسیار بیش از تبعات تعطیلی یکی دو هفته‌ای کشور در مقطع کنونی خواهد بود.

حسن رضایی