«علی‌اکبر صالحی» معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی امروز (دوشنبه) در سومین کنفرانس بین‌المللی امنیت هسته‌ای که در مقر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین پایتخت اتریش برگزار شد، طی سخنانی ضمن ابراز خرسندی از حضور در این کنفرانس گفت: یک افتخار ویژه برای بنده است که در سومین کنفرانس بین‌المللی امنیت هسته‌ای که به طور ویژه در راستای حفظ و تقویت تلاش‌ها در موضوع امنیت هسته‌ای بوده و برای کشور من بسیار حائز اهمیت است، شرکت می‌کنم.
اخبار سیاسی- وی در ادامه با بیان اینکه در طول چند سال گذشته، جمهوری اسلامی ایران از مسیر امتحانات سختی عبور کرده است، گفت: به طوری که معتقدیم می‌تواند به عنوان معیاری برای سنجش میزان پایبندی عملی دولت‌ها به تعهدات بین‌المللی و چندجانبه دیده شود. در دسامبر ۲۰۱۵ بود که اکثریت قریب به اتفاق جامعه بین المللی احساس کردند که در میان هرج و مرج مسلط در سراسر جهان، دیپلماسی اثبات کرد که هنوز هم بهترین گزینه برای غلبه بر سخت‌ترین موضوعات در روابط بین‌المللی می‌باشد.
صالحی خاطرنشان کرد: یک باور غالب بود که برجام می‌تواند الگویی در این زمینه ایجاد کند. همچنین می‌توانست به عنوان یک الگوی مناسب برای همکاری بین آژانس و کشورهای عضو شرکت کننده برای تقویت مسائل امنیتی باشد. اما متاسفانه این خوشحالی دوام چندانی نداشت. با وجود بی منطقی تعبیه شده در ذهنیت دولت آمریکا، چنین خوشبینی به سرعت در حال از بین رفتن است.
*اروپا نقش خود را در نجات برجام ایفا کند
رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: زمان آن فرا رسیده که اروپا نقش خود را به عنوان یکی از ذینفعان اصلی برجام در نجات این توافق از طریق انجام تعهدات خود صرفنظر از فشارهای ناعادلانه دولت آمریکا ایفا کند.
صالحی با اشاره به برگزاری مراسم چهل و یکمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، گفت: فردا (۲۲ بهمن ماه) ما چهل و یکمین سالگرد انقلاب اسلامی را جشن خواهیم گرفت. انقلابی که استقلال و آزادی را به ارمغان آورد و ما را از انواع وابستگی به ایالات متحده آمریکا نجات داد. متاسفانه، دولت ایالات متحده هنوز سر عقل نیامده تا واقعیت را در عمل درک کند و کماکان به مردم ما و مردم کل منطقه در حالی که گروه‌های تروریستی مانند داعش را ایجاد و حمایت می‌کند، آسیب می‌رساند؛ اوج این اقدامات در ترور ناجوانمردانه سردار بزرگ عزیز ما سلیمانی بازتاب داده شده است که موثرترین عنصر در مبارزه با داعش بود.
*برای هرگونه اقدام تلافی‌جویانه دیگری تردید نمی‌کنیم
وی عنوان کرد: همانگونه که کشور من (ایران) انتقامی قوی گرفت، برای هرگونه اقدام تلافی جویانه دیگری نیز هرگز تردید نخواهد کرد.
معاون رئیس جمهور در ادامه اظهاراتش با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران، به عنوان عضوی از معاهده ان.پی.تی NPT معتقد است که همانگونه که در ماده چهارم معاهده پیش بینی شده است، هیچ چیز «نبایستی طوری تفسیر شود که بر حق غیرقابل انکار همه طرفین معاهده در توسعه تحقیق، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای برای اهداف صلح آمیز و بدون تبعیض اثر گذارد ... .» عنوان کرد: علاوه بر این، مواد ۲ و ۳ اساسنامه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اهداف و کارکردهای اصلی آژانس را تعریف می‌کند، که آن «بایستی درصدد تسریع و افزایش سهم انرژی اتمی در صلح، سلامتی و رفاه در سراسر جهان باشد.»
صالحی خاطرنشان کرد: در این زمینه، تدابیر ایمنی و امنیتی هسته‌ای برای حمایت از چنین اهداف و کارکردهایی باید مورد استفاده قرار گیرد. با وجود تصدیق تمایز بین این دو حوزه، به نظر می‌رسد این تدابیر، هدف مشترکی برای حمایت از سلامت انسان، جامعه و محیط زیست داشته باشند و باید توسط مقامات ذیصلاح مرتبط، به طور مناسب، در سطح ملی مورد بررسی قرار گیرند.
رئیس سازمان انرژی اتمی اضافه کرد: با وجود فرصت‌ها، گسترش فناوری‌های هسته‌ای جدید و برنامه‌های کاربردی مرتبط، باعث ایجاد حساسیت در موضوع امنیت هسته ای شده است. این حساسیت‌های نوظهور سطح نگرانی‌های فعلی را در مورد مسائلی از قبیل عدم وجود شفافیت در بیش از ۸۰ درصد از ذخایر اورانیوم و پلاتونیوم بسیار غنی شده موجود افزایش می‌دهد. به علاوه، تهدیدات امنیت هسته‌ای جدید شامل پالس‌های الکترومغناطیس هسته‌ای، پهپادها، حملات سایبری و دیگر ابزارهای غیرمتعارف خرابکاری، به ویژه زمانی که هیچ قانون و مقررات بین‌المللی مورد توافقی بر روی چنین فعالیت‌هایی حاکم نیست، وضعیت را حتی پیچیده‌تر نیز می‌کند.
*تهدید فزآینده تروریسم در استفاده از مواد هسته‌ای و منابع رادیواکتیو
صالحی با بیان اینکه تهدید فزآینده تروریسم در استفاده از مواد هسته‌ای و منابع رادیواکتیو نیز همچنین موضوع بحرانی دیگری در رسیدگی به موضوعات امنیت هسته‌ای و رادیواکتیو است، گفت: از این رو، نیاز به تقویت ظرفیت‌های ملی در پیشگیری، کشف، و واکنش به برچیدن غیرمجاز و قاچاق غیرقانونی مواد هسته‌ای است.
وی افزود:چنین تهدیداتی به وسیله ابزارهای حمله و خرابکاری صنعتی علیه تاسیسات هسته‌ای ما توسط رژیم‌های آمریکا و صهیونیستی افزایش یافته است، همانگونه که آنها چنین اعمالی را از طریق استفاده از «ویروس سایبری استاکس نت» مرتکب شده‌اند و این موضوع مستلزم محکومیت و پیشگیری بین‌المللی است.
صالحی اضافه کرد: نیاز به گفتن نیست که تدابیر برای تقویت امنیت هسته‌ای بایستی هم‌راستا با دستیابی به اهداف توسعه پایدار در فناوری‌ها و برنامه‌های صلح آمیز هسته‌ای در سطح ملی، منطقه‌ای و جهانی باشد و مطمئناً نباید مانع آنها شود. به همین ترتیب، هر اقدامی با هدف تضعیف یا تأثیر منفی بر رژیم امنیت ملی هسته‌ای کشور، خلاف اهداف ترویجی و عملکردهای آژانس است.
صالحی خاطرنشان کرد: علاوه بر این، ما معتقدیم که فعالیت‌های امنیت هسته‌ای آژانس باید بدون هیچ شرط و نیتی از طرف اهداکنندگان تأمین مالی شود و ضمن اینکه تصدیق می‌کنیم که منبع اصلی بودجه چنین فعالیت‌هایی باید از طریق NSF باشد، اشکال ابتکاری جدید تامین مالی پایدار فرابودجه‌ای نیز می‌تواند به منظور تضمین منابع قابل پیش بینی، تضمین شده و کافی برای اجرای پروژه‌های آژانس در تأمین نیازها و اولویت‌های کشورهای عضو بررسی شود.
* آژانس به تلاش‌های کشورها برای تقویت یک رژیم پایدار امنیت هسته‌ای کمک کند
وی با بیان اینکه مسئولیت امنیت هسته‌ای در یک کشور کاملاً به عهده آن کشور است، یادآور شد: با این حال، از آژانس انتظار می‌رود که به محض درخواست یک دولت عضو و بر یک مبنای غیر تبعیض آمیز، به تلاش‌های آن کشور برای تقویت یک رژیم پایدار امنیت هسته‌ای بر اساس نیازها و اولویت‌های ملی خود، کمک کند. آژانس همچنین باید به عنوان بستری برای به اشتراک گذاری دانش و تبادل دروس آموخته شده و رویه‌های خوب، با تکیه بر تجربیات و اطلاعاتی که در کشورهای مختلف به اشتراک گذاشته می‌شود، دیده شود. اینگونه همفکری‌ها باید به صورت سازنده و بر یک پایه صرفاً فنی انجام شود تا از سیاسی شدن موضوعات و همچنین اعمال فشارهای ناخواسته بر هر کشور خاص جلوگیری شود.
وی با ذکر این نکته که جمهوری اسلامی ایران وضعیت شاخصی در سطح ملی دارد، بیان کرد: با تکیه بر تجربه گذشته خود در مواجهه با تهدیدات متعدد از جمله تروریسم دولتی که در شهادت دانشمندان هسته‌ای ما منعکس شده، جمهوری اسلامی ایران خود را بر آن داشته تا سازوکارهای امنیتی هسته‌ای خود را در سراسر کشور از طریق منابع خود و همچنین با استفاده از آژانس و سایر پتانسیل‌های کشورهای عضو ارتقاء بیشتری دهد.
وی ادامه داد: برای بهره مندی از کمک آژانس، چندین کارگاه ملی و یک کارگاه منطقه‌ای طی چند سال گذشته در ایران برگزار شده است؛ به ویژه «کارگاه بین منطقه‌ای معرفی معماری تشخیص امنیت هسته‌ای» که تیرماه گذشته در تهران برگزار شد. به همین ترتیب، باید به بازدید مفید معاون مدیرکل آژانس در موضوع ایمنی و امنیت از ایران نیز اشاره کنم.
رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: در همین حال، ایران در حال به روز رسانی مقررات مربوط به امنیت منابع رادیواکتیو و دستورالعمل‌های مربوط به کنترل و مبارزه با قاچاق غیرقانونی مواد رادیواکتیو و هسته‌ای است. علاوه بر این، توصیه‌های مرتبط منعکس شده در INFICIR / 225 / Rev.5 در قرارداد ایران با فدراسیون روسیه برای دو نیروگاه هسته‌ای جدید در دست ساخت درج شده است.
وی در پایان گفت: امیدواریم که این کنفرانس با بهره مندی از دستاوردهایی که تاکنون در رسیدگی به موضوعات و چالش‌های فعلی و در حال ظهور به دست آمده، نقش مهمی در آماده سازی برنامه امنیت هسته‌ای بعدی آژانس برای دوره ۲۰۲۲-۲۰۲۵ داشته باشد.
علی‌اکبر صالحی دیروز (یکشنبه) در رأس هیأتی برای شرکت در این کنفرانس به وین سفر کرد.
