واژه «نازایی» یا «اجاقکور» برای خانمها خیلی آشنا است. این واژه چنان قدرتی دارد که میتواند زوجی را از هم جدا یا ذوق پدربزرگ و مادربزرگی را برای دیدن نوهشان کور کند. کافی است این واژه را در اینترنت جستجو کنید تا تعریف دقیقتری از آن بدانید؛ خانوادهای که پس از حداقل یک سال تلاش برای باروری متوجه میشوند که از نعمت فرزند آوری محروم هستند. نتایج مطالعات نشان داده در حال حاضر بیش از 3.5 میلیون زوج ایرانی ناباروری اولیه دارند؛ یعنی فرزندی ندارند و نمیتوانند به صورت طبیعی فرزنددار شوند. لازم به ذکر است که سالانه 90 هزار زوج به این آمار اضافه میشود.
تصور غلط جامعه بلای زنان نابارور- حمایت عاطفی از زنان نابارور
اخبار اجتماعی - زن و مردی که ازدواج میکنند هرکدام در ذهن خود فرزندانی را تصویر کردهاند و برای اسم، تربیت و سایر مسائل مرتبط با آنها نقشهها کشیدهاند. طبیعی است که مرد و زن نابارور با مشاهده نوزادان فامیل یا شیرینزبانی بچههای محلهشان حسرت میخورند. همچنین رفتارها و تلقی غلط اطرافیان نسبت به مرد و زن نازا باعث نیش و کنایههایی است که آنها را تحتفشار قرار میدهد. عبارت رایج «اجاق فلان زوج کور است» نیز بهخاطر همین دیدگاهها دربارهی زوجهای نابارور است . این مسائل باعث ناامیدی و اضطراب بهویژه برای زنان نابارور است.
طبق پژوهشها «جنبههای روانی- اجتماعی ناباروری از دیدگاه پزشکان ایرانی زمانی که ناباروران از استرس ناشی از ناباروری و فشار روحی آن خود را رها میسازند؛ آرامش آنها زمینه را برای باروری بیشتر میکند.
علیرغم برابری میزان نقش مردان وزنان در ابتلا به ناباروری فشارهای اجتماعی روی خانواده نابارور علیرغم برابری میزان نقش مردان وزنان در ابتلا به ناباروری، بیشتر بر روی زنان است. این ذهنیت غلط جامعه که زن را مقصر اصلی ناباروری میداند باعث سوءاستفاده بخشی از مردان برای رهایی از فشارهای روحی و اجتماعی و هزینههای بالای درمان ناباروری است. این قبیل مردان سوءاستفادهگر حاضر نیستند زیر بار مسئولیت بیماری خود یا همسرشان روند و زمینه را برای ازدواج مجدد خود فراهم میکنند.
وزارت بهداشت از ناباروران تقریبا هیچ حمایتی از ناباروران نمیکند
هماکنون 75 مرکز فعال ناباروری دولتی و خصوصی در کشور وجود دارد. بررسیهای میدانی و اسناد نشان میدهد که میانگین هزینه تولد یک نوزادیک بار باروری از طریق ICSI (تلقیح آزمایشگاهی از طریق تزریق سیتوپلاسمی) بهعنوان رایجترین عمل کمک باروری در بخش دولتی و خصوصی به ترتیب 25 و 54 میلیون تومان است. این هزینه با 50 تا 80 درصد درآمد سالانه دهکهای متوسط درآمدی خانوارهای ایرانی برابری میکند. نتایج پژوهشها نشان داده است که اغلب خانوادههای نابارور درآمد کم و متوسط دارند.
وزارت بهداشت نیز بنا بر وظیفه قانونی خود ادعا میکند 85 درصد هزینه درمان ناباروری را پرداخت میکند اما بررسیهای میدانی نشان داد این پرداختی کمتر از 20 در صد هزینه درمان به روشهای مختلف است. این در حالی است که کشورهای اروپائی درصد بالایی از هزینههای درمان ناباروری را پرداخت میکنند برای مثال در کشور فرانسه 100 درصد هزینههای درمان ناباروری در مراکز درمانی و بیمارستانهای عمومی برای 4 دوره تلقیح آزمایشگاهی (IVF) و 6 دوره لقاح درون رحمی (IUI) از محل منابع بیمه سلامت اجتماعی پرداخت میگردد.
ناباروری در بیشتر کشورها بهعنوان یک بیماری شناختهشده است، در حالی که در جامعه ما عملهای کمک باروری را همردیف عملهای زیبایی به شمار میآورند! نظام حقوقی بیمهها نیز ناباروری را بهعنوان بیماری قبول ندارد و آن را تحت پوشش قرار نمیدهد. بنابراین ضرورت دارد در جامعه نخبگانی و فعالان حقوق زن حمایت اجتماعی از 3.5 میلیون زوج نابارور شکل بگیرد تا بدینوسیله بدنه سیاستگذاری کشور نسبت به پوشش هزینههای درمان ناباروری بهوسیله بیمههای پایه قدامات لازم را داشته باشند.
امیرحسین صالحی