یکی از ارکان اصلاح ساختار بودجه ، ساماندهی معافیت‌ها و ایجاد و توسعه پایه‌های مالیاتی به عنوان درآمد پایدار در بودجه است.
اخبار سیاسی- حرکت لاک‌پشتی برای تحقق ساماندهی و هدفمند کردن معافیت‌های در دستگاه‌های متولی شروع شده و البته هنوز خروجی نداشته است. قرار بود در لایحه بودجه سال 99 بخشی از این معافیت‌ها ساماندهی و حذف شوند که در نهایت بخشی از آن توسط رئیس سازمان برنامه و بودجه و قسمت دیگر آن در هیات دولت از دور خارج شد.
یکی از این معافیت‌ها که چالش زیادی در جامعه ایجاد کرد مربوط به هنرمندان و قشر خاصی از آنها یعنی سلبریتی ها بود که از سوی محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور از دستور کار لایحه بودجه کنار گذاشته شد.
بعدا نوبخت با این توجیه که اکثر هنرمندان کمتر از 2.5 میلیون تومان حقوق دریافت می کنند گفته بود نباید همه این قشر پای 10 تا 20 نفر که وضعشان خوب است نوشت.
البته که این سخن آقای نوبخت شایسته است و دقیقا به خاطر همان افرادی که حقوق کمی دریافت می کنند، باید از هنرمندانی با درآمدهای کلان و نجومی، مالیات گرفت تا عدالت مالیاتی برقرار می‌شد. در واقع، اخذ مالیات از سلبریتی‌های پردرآمد و پرمدعا، اقدامی در راستای شفافیت و عدالت مالیاتی خواهد بود و چه بسا می‌توان پیشنهاد داد مالیات اخذ شده در بخش فرهنگ و هنر و برای تقویت بنیه این بخش هزینه شود.
براساس نظر کارشناسان از هر بند حذف معافیت‌های مالیاتی که در لایحه بودجه سال 99 کنار گذاشته شد حدود 2 تا 3 هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی قابل وصول بود که با نظر هیات وزیران به بن بست رسید. در مجموع، از محل حذف این معافیت های مالیاتی حدود 18 هزار میلیارد تومان درآمد در بودجه جدید متصور بود.
*فهرست پیشنهادات حذف معافیت مالیاتی که از لایحه بودجه حذف شد
این پیشنهادات در پیش نویس لایحه بودجه 99 بدین شرح بود:
1- نرخ‌های موضوع ماده 59 قانون مالیات‌های مستقیم برای نقل و انتقال قطعی املاک و انتقال حق واگذاری محل در سال 1399 به ترتیب از 5 درصد و 2 درصد به 10 درصد و 4 درصد افزایش می‌یابد. (حذف شد)
2- کلیه فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری دارای مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مشمول 50 درصد معافیت مالیاتی می‌باشند. (حذف شد)
3- مناطق آزاد تجاری - صنعتی و مناطق ویژه اقتصادی همانند سرزمین اصلی مشمول مالیات و عوارض قانون مالیات بر ارزش افزوده می‌باشند. معادل سهم شهرداری‌ها و دهیاری‌ها و روستاهای فاقد دهیاری‌ها از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده در مناطق آزاد تجاری - صنعتی در اختیار مدیریت هر یک از مناطق قرار می‌گیرد تا انحصاراً برای توسعه زیرساخت‌ها و ارائه کمک‌های فنی و اعتباری برای واحدهای تولیدی همان منطقه به مصرف برسد. (حذف شد)
4- در راستای ساماندهی معافیت‌های مالیاتی و رفع تبعیض مالیاتی و افزایش درآمدهای عدالت‌محور مالیاتی، احکام ذیل برای عملکرد سال 1399 اصلاح می‌شود:(حذف شد)
1- حکم تبصره‌های (6 و 7) ماده 105 قانون مالیات‌های مستقیم مصوبه 1394.
2- حکم تبصره ماده 131 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1394.
3- احکام بخشودگی مالیاتی موضوع ماده 143 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1394.
4- مفاد ماده 138 مکرر قانون مالیات‌های مستقیم موضوع ماده 30 قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقاء نظام مالی کشور مصوب 1394.
5- حکم تبصره 11 ماده 53 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1394.
6- احکام جزء 3 بند (پ) ماده 32 و بند (ب) ماده 45 قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور
7- 50 درصد معافیت‌های مالیاتی حکم ماده 133 قانون مالیات‌های مستقیم مصوب 1394.
5- در اجرای تبصره بند (الف) ماده 23 قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه به دولت اجازه داده می‌شود معافیت مالیات عملکرد و مالیات بر ارزش افزوده کالاهای صادراتی دارای پردازش کمتر مشتمل بر صنایع اولیه پتروشیمی، مواد معدنی فلزی آهنی و غیرآهنی تا مرحله تولید شمش (اعم از آلیاژی یا غیر آن) را مشروط به ایفای تعهدات بازگشت ارز، در سال 1399 به میزان 50 درصد اعمال نماید. آیین‌نامه این ماده مشتمل بر کد HS کالاهای مشمول به پیشنهاد مشترک سازمان برنامه و بودجه کشور، وزارت صنعت، معدن و تجارت و وزارت امور اقتصادی و دارایی به تصویب هیأت وزیران می‌رسد. (حذف شد - الان عوارض می‌گیرند)
6- در معاملات پیمانکاری که کارفرما یکی از دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری است، کارفرما موظف است همزمان با هر پرداخت، مالیات ارزش افزوده متناسب با آن را به پیمانکار پرداخت کند تا زمانی که کارفرما مالیات بر ارزش افزوده را به پیمانکار پرداخت نکرده باشد، سازمان امور مالیاتی کشور حق مطالبه آن را از پیمانکار یا اخذ جریمه دیرکرد از وی نخواهد داشت.(حذف شد)
