آیا قاچاق و استفاده بی رویه سوخت با سهمیه بندی مهار می شود؟
با افزایش روز به روز میزان قاچاق سوخت و همچنین استفاده بی رویه برخی از رانندگان از بنزین، راهی به جز بازگرداندن روند سهمیه بندی در مصرف سوخت، برایشان نگذاشت. هزینه های گزافی که مسئولان دولتی، انتظامی و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز این روزها برای کاهش روند قاچاق بنزین از مرزها صرف می کنند، همگی به علت مصرف آزادانه و قیمت بسیار ناچیز این نعمت خدادادی است.
 
اخبار اقتصادی- قطعا با سهمیه بندی بنزین و استفاده بهینه از این نوع سوخت، منجر به کاهش قاچاق و استفاده بی رویه خواهد شد. بسیاری از مردم از کلمه سهمیه بندی و سقف مصرف بشدت نگران شده و همین نگرانی منجر به تشکیل صف های طولانی در پمپ بنزین ها در شب های قبل از اعمال این قانون می شود.
اما بهتر است قبل از اقدامی چند دلیل بسیار مهم برای اعمال سهمیه بندی مصرف بنزین در کشور را بیان کنیم، البته گفتنی است که این روند در بسیاری از کشورهای دنیا به طور دائم اجرایی شده و مصرف سوخت کشورهایی نظیر سوئد، سوئیس، ژاپن و چین را بشدت کاهش داده است.
 
البته این انتقاد جدی به مسئولان کشوری وارد است که چرا در سال هایی که در مقابله با قاچاق سوخت بودند، راهکاری برای تولید و یا واردات خودروهای هیبریدی برای کاهش مصرف سوخت و همچنین کاهش میزان آلاینده ها در کشور نکرده اند.
بیشتر بخوانید: چگونه کارت سوخت المثنی بگیریم؟ تاریخچه افزایش قیمت بنزین به این صورت است که  قبل از سال ۱۳۸۹ هر لیتر بنزین سهمیه‌ای با نرخ ۱۰۰ تومان و بنزین آزاد ۴۰۰ تومان عرضه می‌شد. مرحله بعدی افزایش قیمت بنزین در ۲۸ آذر ۱۳۸۹ با اجرای هدفمندسازی یارانه‌ها در ایران کلید خورد و هر لیتر بنزین سهمیه‌ای به ۴۰۰ تومان و بنزین آزاد ۷۰۰ تومان افزایش یافت. افزایش بعدی قیمت بنزین در سال ۱۳۹۳ در دولت یازدهم عملیاتی شد، با اجرای مرحله دوم هدفمندسازی یارانه‌ها در ایران هر لیتر بنزین سهمیه‌ای را به ۷۰۰ تومان و بنزین آزاد ۱۰۰۰ تومان رساند؛ که با تک نرخی شدن بنزین در سال ۱۳۹۴ به قیمت ۱۰۰۰ تومان پرونده بنزین سهمیه‌ای بسته شد.
 
بنابر این دولت در اسرع وقت به بازگرداندن کارت سوخت در ۲۰ مرداد امسال کرد، این مسیر با سرعت بالایی دنبال شد به طوری که امیر وکیل زاده مدیر عامل شرکت پخش و فرآورده های نفتی در تشریح آخرین جزئیات صدور کارت سوخت، می‌گوید: در مجموع ۵۰ میلیون کارت سوخت برای ۲۴ میلیون خودرو و موتور سیکلت صادر شده است، همچنین تعداد ۷۳۰ هزار کارت سوخت در باجه‌های معطله پست و ۳۰۰ هزار کارت دیگر در دست صدور است.
 
این مقام مسئول در ادامه از ضرورت همکاری مردم برای افزایش نظارت‌های دولت برمصرف و کنترل مصرف سوخت یاد کرده و گفت: مصرف کارت سوخت شخصی هنوز قابل قبول نیست، اما در هر دوره ۱۰ دوره، رشد استفاده از کارت سوخت شخصی را شاهدیم.
 
همچنین شهرام رضایی مدیر برنامه ریزی شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی در گفت و گو با خبرنگار اقتصاد و انرژی، از استفاده ۱۳ درصدی مردم از کارت سوخت به هنگام کارت سوخت خبر می دهد. 

واقعی سازی نرخ سوخت, ارزش منابع را خفظ می کند

سعید عشقی نژاد کارشناس انرژی  اظهار کرد: قاچاق سوخت به ۲ عامل ارزانی سوخت و عدم کنترل خرید و فروش این کالا بر می گردد. البته عامل ارزانی سوختبه تنهایی نمی تواند منجر به قاچاق شود چرا که اگر دستگاه های نظارتی راهکاری برای مشتریان پر مصرف داشته باشند سریع می توانند نسبت به این موضوع هشدارهای لازم  را اعلام کنند.

وی افزود:  قیمت سوخت در کشور‌های همسایه شاید بیش از ۲ برابر قیمت آن در ایران است این درحالیست که سوخت در کشور ما حتی کمتر از بهای تمام شده  تولید یک لیتر آن  عرضه می‌شود. باید با حفظ شان و جایگاه سوخت در سرمایه ملی، ارزش نگهداری آن توسط حاکمبت افزایش پیدا کند.

عشقی نژاد تاکید کرد: البته افزایش قیمت سوخت تنها عاملی برای کنترل مصرف و کاهش قاچاق سوخت نخواهد بود بلکه دولت باید برای کاهش میزان قاچاق سوخت به خارج از کشور یعنی قاچاق معکوس، برنامه‌های زیادی داشته باشد که یکی از این راهکارها اجرایی شدن الگوی صحیح مصرف در قالب اجرا و احیای مجدد کارت سوخت است.

وی ادامه داد: نظارت بر عملکرد عموم جامعه و اعمال عدالت اقتصادی در بین مردم امری بسیار ضروری در تخصیص سوخت به آحاد جامعه است. آیا افرادی که چندین ماشین در اختیار دارند  با افرادی که از وسایل نقلیه عمومی استفاده می‌کند به یک میزان یارانه سوخت دریافت می‌کنند؟!

عشقی نژاد توضیح داد: یکی از اهداف هدفمند شدن یارانه‌ها تقسیم عادلانه ثروت بین عموم جامعه به ویژه اقشار کم درآمد بود و این بیان شد که به صورت یارانه‌های نقدی و یارانه‌های پنهان به افراد پرداخت شود؛ سوخت و توزیع آن امری است که با افزایش میزان مصرف در بین افراد دارای چندین ماشین به خوبی اجرا نشده است و شاید ترفندهایی از جمله اعمال کارت سوخت و ثبت عملکرد خرید بنزین در جامعه بتواند راه را برای واقعی سازی هدفمندسازی یارانه ها باز کند.

وی گقت: البته معتقدم که  شرایط حال حاضر ایجاب می‌کند که مردم برای استفاده از سوخت‌های پاک‌تر به  سی ان جی رو بیاورند.

در نهایت با تصمیم هییت دولت و همچنین مسولان مدیریتی کشور به منظور کاهش میزان قاچاق سوخت و همچنین الگوی صحیح مصرف سهمیه بندی بنزین با مارت های سوخت شخصی سهمیه بندی شد که بر این اساس نرخ سهمیه بندی هر لیتر بنزین به ۱۵۰۰ تومان, نرخ هر لیتر بنزین آزاد ۳۰۰۰هزار تومان و هر لیتر بنزین سوپر لیتری ۳۵۰۰ تومان برنامه ریزی و مصوب شد.

البته آنطور که نوبخت رئیس سازمان برنلمه و بودجه کشور می گوید: مابه التفاوت افزایش قیمت بنزین به صورت نقدی به حساب خانوارها عودت داده خواهد شد.

مدیریت مصرف سوخت پله ای برای پیش بینی منابع در آیندگان

 شرکت پخش فرآورده های نفتی درباره کارت سوخت طی اطلاعیه ای اعلام کرد:

کسانی که تاکنون به هر علت کارت سوخت شخصی خود را دریافت نکرده اند، از ساعت اجرای طرح، سهمیه سوخت ایشان محفوظ است و از این بابت هیچ نگرانی نداشته باشند.

افرادی که کارت سوخت ندارند، شامل کسانی که تاکنون درخواست المثنی نداده اند، کسانی که درخواست داده و هنوز کارت سوخت خود را دریافت نکرده‌اند و همچنین کسانی که کارت سوخت برایشان صادر شده اما در باجه معطله شرکت ملی پست است، سهمیه همه آنها از همین امروز محفوظ و ذخیره خواهد شد.

نرخ گاز طبیعی فشرده (سی‌ان‌جی) بدون تغییر خواهد بود.

برای مسافربرهای بر پایه اینترنت (اسنپ و تپ سی) مشروط برآن که نرخ‌های خود را از مقادیر مصوب، به تشخیص وزارت کشور تغییر ندهند، اعتبار معادل سهمیه مصوب تعلق خواهد گرفت. برای تامین سوخت خودروهای مسافر برخطی و بین شهری، آژانس های مسافربری و آموزشگاه‌های رانندگی تمهیدات لازم اتخاذ شده است که متعاقبا اعلام خواهد شد.

به منظور رفاه حال دارندگان خودروها با اولویت وانت بارها مقرر شد وزارت نفت و سازمان برنامه و بودجه کشور ظرف مدت یک ماه ضوابط تشویقی برای توسعه مصرف سی‌ان‌جی در خودروها را تنظیم و به تصویب شورای اقتصاد برسانند.

همچنین به خودروهای همه دستگاه‌های اجرایی دولتی موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری، سهمیه بنزین تعلق نمی‌گیرد و این خودروها باید با قیمت هر لیتر ۳۰۰۰ تومان نسبت به دریافت بنزین اقدام کنند.

سهمیه بندی بنزین و استفاده از کارت سوخت در کشور مشکلی ایجاد نمی‌کند

محمود رهبری کارشناس مسایل اقتصادی در حوزه انرژی در خصوص سهمیه بندی و افزایش قیمت بنزین اظهار کرد: هدف از سهمیه‌بندی اجرای بخشی از تبصره‌ی ۱۳ بودجه و مدیریت مصرف سوخت از سوی همگان است که زمستان سال گذشته شروع آن بود.

وی ادامه داد: سهمیه بندی بنزین و استفاده از کارت سوخت در کشور مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ همچنین در کشور‌های دیگر جهان هم سیاست‌های یارانه‌ای وجود دارد و برخلاف نظر اکثر کارشناسان سهمیه بندی بنزین در کشور ما نمی‌تواند موجب تورم شود.

رهبری بیان کرد: شدت مصرف انرژی در ایران بیش از میانگین جهانی است و دولت برای کنترل مصرف باید قیمت‌ها را اصلاح کند به گونه‌ای که به سود کاهش شکاف طبقاتی در جامعه باشد؛ همچنین باید توجه کنیم که تنها در ایران است که بنزین ارزان عرضه می‌شود و همین موضوع باعث شده است تا مصرف بهینه فراموش شود.

وی گفت: به نظر عده‌ای افزایش قیمت بنزین در شرایط فعلی منجر به تورم و افزایش فاصله طبقاتی می‌شود، از این جهت استفاده از روش افزایش تصاعدی قیمت و یا سهمیه‌بندی می‌تواند کارساز باشد؛ از این رو می توان نتیجه گرفت که این روش‌ها در گذشته هم مورد برسی قرار گرفته  و منجر به افزایش درآمد دولت شده است.

این کارشناس اقتصادی در پایان تصریح کرد: سهمیه‌بندی زمانی می تواند موثر باشد و باعث کاهش مصرف در سراسر کشور شود.