علیرضا کبیری معاون فنی اداره کل انتقال خون استان قم در یادداشتی که در اختیار ما قرارداده به ضرورت اهدای خون و نیاز همیشگی به خون پرداخته است: خون سالم، نجات دهنده زندگی است، همه روزه در سراسر جهان بسیاری از افراد به خون و فرآوردههای خونی نیاز دارند، به طوری که از هر سه نفر مردم دنیا، یک نفر در طول زندگی احتیاج به تزریق خون و فرآوردههای خونی پیدا میکند.
اخبار اجتماعی-بارزترین مثال برای موقعیتهایی که در آن نیاز مبرم به خون پیدا میشود عبارتند از زمان بروز حوادث و سوانح گوناگونی نظیر تصادفات رانندگی، سوختگیها و اعمال جراحی، همچنین خانمهای باردار در حین زایمان، نوزادان و بخصوص نوزادان نارسی که به زردی دچار میشوند، نیازمند به خون هستند.
از طرفی بیماران مبتلا به سرطان که تحت شیمی درمانی یا اشعه درمانی قرار دارند هم از مصرفکنندگان خون و فرآوردههای خون هستند؛ بسیاری از بیماران مانند بیماران تالاسمی و هموفیلی نیز ناگزیرند برای بهرهمندی از یک زندگی نسبتاً طبیعی برای تمامی عمر به شکل منظم خون یا فرآوردههای خون دریافت کنند.
در سراسر جهان هرسال ۶۰۰ هزار مادر در اثر پیامدهای حاصل از حاملگی جان خودرا از دست می دهند، حدود ۲۵ الی ۳۰ در صد از این مرگها به خاطر از دست دادن خون است و بسیاری از این زنان اگر خون سالم در اختیارشان قرار میگرفت زنده میماندند، جالب توجه این که در هر ثانیه یک نفر از ساکنان کره زمین از همه سنین و تمام نژادها برای ادامه حیات به انتقال خون نیاز دارند.
دلایل نیاز برای انتقال خون متفاوت بوده، اما نیاز به خون و فرآوردههای خون به صورت مداوم وجود داشته و به طور مرتب هم در حال افزایش است، همانطور که کشورهای در حال توسعه امکانات تشخیصی و درمانی خود را در مورد درمان بیماریهای گوناگون، مانند انواع سرطانها گسترش می دهند، بیشتر به تزریق خون احتیاج پیدا میکنند و این نیاز هم به طور مستمر افزایش مییابد. همین طور پیشرفتهای فناوری در کشورهای صنعتی و پیشرفته باعث میگردد که اقدامات درمانی جدید ابداع شده، به تبع آن نیاز به خون و فرآوردههای خون بیشتر شود.
در حال حاضر، با وجود پیشرفتهای چشمگیر در زمینه علم پزشکی هنوز هیچ گونه جایگزین مصنوعی برای خون ساخته نشده است و فقط خونی که توسط انسانهای نیکوکار اهدا میشود، میتواند جان انسانهای دیگر را از مرگ نجات بخشد. عدم وجود جایگزین مناسب برای خون، محدود بودن مدت زمان نگهداری خون و فرآوردههای خونی و همیشگی بودن نیاز به خون و فرآوردههای خون سبب شده تا اهدای خون از اهمیت و جایگاه ویژهای برخوردار شود.
معمولا به دنبال بروز خونریزی، دستگاه خون ساز فعال شده و شروع به جایگزین کردن خون از دست رفته میکند، اما در مواردی که خونریزی خیلی شدید باشد یا در برخی بیماریهایی که دستگاه خون ساز بدن را درگیر میکنند، سیستم خونسازی قادر به جایگزینی خون از دست رفته نیست، در چنین شرایطی، تنها اهدای خون توسط یک داوطلب سالم و تزریق خون او میتواند در لحظات مرگ و زندگی، نجات بخش یک انسان نیازمند باشد.
شما ممکن است در تعطیلات نوروزی، تعطیلات تابستانی و یا در دوران تحصیل آنقدر مشغول برنامهریزی برای اوقات فراغت خود و ترتیب دادن مسافرتها و برنامههای تفریحی و یا کسب علم و دانش شوید که در آن روزهای خاص از اهدای خون غافل شوید، اما هیچگاه نباید فراموش کنید که بیماری، سوانح و تصادفات هرگز تعطیل پذیر نیستند.