عربستان سعودی در هفته های اخیر از طریق کانال دیپلماتیک مختلف خواستار کاهش تنش ها در منطقه شده است. از سوی دیگر اعلام تسلط نیروهای یمنی بر 350 کیلومتر مربع در محور نجران و دستگیری حدود 2500 نیروی سعودی بعد از حمله به تاسیسات آرامکو نشان دهنده قدرت شکنندگی بالای ریاض در مقابل انصارالله است.
اخبار سیاسی- در هفته های اخیر رایزنی های جدی از سوی دولت عراق در راستای جلوگیری از ایجاد تنش های احتمالی میان ایران و عربستان شکل گرفته است. در این راستا عادل عبدالمهدی هفته گذشته در سفری به ریاض با ملک سلمان و محمدبن سلمان دیدار و گفت و گو کرد.
شبکه المیادین درباره سفر نخست وزیر عراق به عربستان به نقل از منابع آگاه اعلام کرده بود سفر عادل عبدالمهدی برای وساطت و میانجیگری میان ریاض و تهران صورت گرفته است. در این راستا المیادین از احتمال برگزاری نشستی میان مقامات ایران و عربستان در بغداد خبر داده است.
امروز نیز نخست وزیر عراق بر آمادگی ایران و عربستان برای مذاکره در خصوص تنش های پیش آمده در منطقه سخن گفت. عادل عبدالمهدی در مصاحبه با شبکه خبری الجزیره قطر اعلام کرد: هر لحظه میتوان با یک تصمیم، آتش جنگ را شعلهور ساخت اما خروج از این جنگ برای همه بسیار سخت خواهد بود. از دیدگاه وی خاطر نشان کرد حل بحران یمن میتواند کلیدی برای حل بحران خلیج فارس باشد.
هفته قبل نیز عمران خان، نخست وزیر پاکستان در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل فاش کرد که محمد بن سلمان از او خواسته است برای ایجاد آرامش در منطقه خاورمیانه با حسن روحانی دیدار و رایزنی کند.
امروز نیز علی ربیعی، سخنگوی دولت در نشست خبری تاکید کرد ریاض از سوی یکی از سران کشورهای منطقه پیام هایی را برای ایران ارسال کرده است. البته سخنگوی دولت درباره اینکه در حال حاضر چه کشوری نقش واسطه بین تهران و ریاض را برعهده دارد سخنی به میان نیاورد اما با توجه به خبرهای منتشر شده احتمال این که منظور عادل عبدالمهدی باشد وجود دارد.
ربیعی در پاسخ به سوالی درباره چشم انداز روابط ایران و عربستان گفت: پیام ما از اول روشن بود ما خواهان پایان تجاوز عربستان و پایان جنگ و کشتار دریمن بودیم و آتش بس را راه حل می دانستیم و امروز هم این راه را پیشنهاد می کنیم و همه تلاش معنوی خودمان را به کار خواهیم گرفت.
وی افزود: ما باید علائم آن را کاملاً ببینیم و نخستین علامت آن حمله نکردن به یمن و پایان دادن به کشتار یمنی هاست حمله زمینی یمنیها به عربستان نشان داد که آنها قدرت نظامی دارند.پیش از این قدرت نظامی آنها را انکار می شد اما (عملیات زمینِی) آنها نشان داد که قدرت زدن آرامکو را هم دارند.
ربیعی با بیان اینکه از تغییر رفتار واقعی عربستان استقبال می کنیم، گفت: اگر صادقانه واقعاً به دنبال تغییر رفتار باشند ما استقبال می کنیم. کما اینکه بخشی از طرح هرمز هم کار با همسایگان است و مخصوصا هیچ کشوری بیرون از آن قرار نخواهد گرفت.
عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه هم در نشست با خبرنگاران در پاسخ به سوالی در مورد سفر عادل عبدالمهدی به عربستان و تلاش عراق برای کاهش تنش بین تهران و ریاض اظهار کرد: ما ازهرگونه تلاشی برای کاهش تنش در منطقه استقبال میکنیم و بارها اعلام کردهایم آمادگی داریم که اگر اختلافی وجود دارد آن را رفع کنیم ولی به نظرمیرسد که طرف مقابل براساس برخی از محسابات یا توهمات این آمادگی را ندارد.
موسوی همچنین در مورد سفر عادل عبدالمهدی به تهران نیز گفت: اگر ایشان بخواهند به تهران بیایند قدمشان روی چشم ولی در مورد انجام این سفر چیزی هنوز قطعی نشده است.
وضعیت بحرانی عربستان در یمن/ پایان جنگ نزدیک است؟
در حال حاضر بعد از گذشت حدود چهارسال و نیم از شروع تجاوز عربستان سعودی به یمن، ریاض در وضعیت بسیار نامناسبی قرار گرفته است. تغییر تاکتیک ارتش و کمیته های مردمی و ورود به فاز تهاجمی و جنگ پهپادی موجب خسارات فراوان به عربستان سعودی شده است.
بعد از حمله نیروهای یمنی به تاسیسات آرامکو، اخیراً اخبار عملیات زمینی در نجران نیز رسانه ای شد. در این راستا دیروز یحیی سریع، سخنگوی نیروهای مسلح از آزادی 350 کیلومتر، انهدام سه تیپ سعودی و دستگیری بیش از دو هزار نیروهای سعودی و مزدورانشان در عملیات «نصر منالله» در نجران خبر داد.
این عملیات نشان داد تغییر تاکتیک انصارالله یمن عملاً هم در هوا و هم بر روی زمین عربستان را دچار استیصال و سردرگمی کرده است. به عبارتی دیگر بعد از گذشت حدود پنج سال از تجاوز نیروهای ائتلاف سعودی به مردم مظلوم یمن، کاخ شیشه ای سران آل سعود در معرض آسیب جدی قرار گرفته و ممکن است تبعات جبران ناپذیری برای آنها به همراه داشته باشد. بخصوص اینکه عربستان در طول سال های گذشته با نابودی تمام زیرساخت ها کشور یمن عملاً چاره ای برای مبارزان انصارالله باقی نگذاشته است.
از طرف دیگر وابستکی عربستان به نیروها و تجهیزات آمریکایی از جمله سامانه موشکی پاتریوت هم نتوانسته کمکی به ریاض کند. دولت دونالد ترامپ نیز ثابت کرده تمایلی به گرفتار کردن خود در خلیج فارس بخاطر منافع کشورهایی نظیر عربستان و امارات را ندارد.
عامل دیگر که بر این تصمیم عربستان تاثیرگذار بوده شکست سیاست فشار حداکثری آمریکا بر ایران بوده است. ایران در حال حاضر به لحاظ اقتصادی به یک ثبات نسبی دست یافته و به همین دلیل شرکای آمریکا در خلیج فارس از جمله عربستان نیز به این نتیجه رسیده اند سیاست ترامپ در مقابل ایران کارساز نخواهد بود و به همین دلیل چاره ای جز پایین کشیدن فیتیله تنش ها ندارند. در چنین شرایطی به نظر می رسد ریاض بدنبال راهی برای خروج آبرومندانه از باتلاق یمن است.