رشد جمعیت سالمندی در کشور

مدیر آموزش سازمان نظام پزشکی ضمن اشاره به رشد جمعیت سالمندی در کشور، نسبت به اهمیت تربیت متخصص طب سالمندی تاکید کرد.

دکتر محمدرضا عزیزی سالمندی را پدیده‌ای با جنبه‌های زیستی، روانی و اجتماعی مختلف معرفی کرد و گفت: بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی، ارتقاء وضعیت بهداشت و تغذیه، پیشرفت دانش و فناوری‌های پزشکی در کنار آنچه به عنوان سیاست کنترل موالید، اجرائی شده منجر به افزایش جمعیت سالمندان در ایران و جهان شده است.

وی افزود: بر طبق آخرین آمار سال ۱۳۹۵ حدود ۳/۹ درصد جمعیت کشور بالای ۶۰ سال سن دارند. یعنی ۴/۷ میلیون نفر سالمند در کشور وجود دارد و پیش‌بینی می‌شود که این میزان تا ۳۰ سال آینده به حدود ۳۰ درصد افزایش یابد و سیر صعودی افزایش جمعیت سالمندان بیش از پیش بیانگر نیاز به توجه ویژه و برنامه‌ریزی چندجانبه و بلندمدت برای تامین نیازهای این قشر از جامعه است.

 این متخصص مغز و اعصاب در خصوص خدمات ارائه شده به این بخش، اظهار کرد: ارتقای کیفیت خدمات ارائه شده به سالمندان در زمینه‌های پیشگیری، ارزیابی، تشخیص، درمان و پیگیری بیماری‌ها منوط به ارتقای دانش همکاران رشته‌های مختلف علوم‌پزشکی در زمینه سلامت سالمندان و ارائه برنامه‌های علمی _آموزشی متناسب و جدید توسط دانشگاه‌های علوم پزشکی است.

وی طب سالمندان را یک رشته تخصصی بالینی پزشکی معرفی کرد و افزود: دانش آموختگان این رشته با کسب دانش و مهارت، نگرش لازم در جهت پیشگیری و درمان بیماری‌های سالمندان را پیدا می کنند اما، با توجه به محدودیت‌های موجود و همچنین پیش‌بینی "انفجار سالمندی" طی سال‌های آینده، به نظر می‌آید در جهت ارتقای دانش و نگرش دانشجویان و اعضاء هیات علمی دانشگاها در امور مرتبط با سالمندان، لازم است اقدام بیشتری انجام شود.

مدیر آموزش سازمان نظام پزشکی یکی از راه‌های توسعه طب سالمندان را افزودن واحدهای درسی در مقطع دانشجویی و نیز انترنی دانست و تصریح کرد: اتخاذ این سیاست کمک می‌کند تمامی پزشکانی که در آینده با سالمندان مواجه می‌شوند از  دانش حداقلی در این زمینه بهره‌منده شده و توانایی خدمت رسانی به این قشر آسیب پذیر را داشته باشند. امیدوارم در سند ملی سالمندان که همزمان با روز جهانی سالمندان توسط وزارت بهداشت رونمایی می‌شود، مباحث مربوط به تدوین و گسترش آموزش طب سالمندی در رشته‌های مختلف علوم پزشکی مورد توجه قرار گرفته باشد.

 وی افزود: ابتلای اغلب سالمندان به چندین بیماری زمینه‌ای، نیاز به تسلط کامل برای تشخیص بیماری‌ها و همچنین لزوم آشنایی کافی با موارد تداخل دارویی از مواردی است که در ارزیابی جامع و همه جانبه یک فرد سالمند اهمیت ویژه‌ای داشته و توجه به آنها نقش موثری در روند بهبودی و بازتوانی و ارتقای کیفیت زندگی سالمندان دارد.

عزیزی در خصوص بیماری‌هایی که غالبا سالمندان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند، گفت: در دوران سالمندی علاوه بر بیماری‌هایی که از دوره‌های قبلی زندگی بر جای مانده‌اند، خطر ابتلا به افزایش فشارخون، کلسترول بالا، دیابت، آب مروارید، آرتروز، افسردگی، سکته مغزی، سرطان‌ها، کم‌کاری تیروئید، پوکی استخوان، مشکلات ادراری و تغذیه ای، اختلال خواب، کاهش تعادل و آلزایمر نیز مشاهده می‌شود.

وی بالاترین میزان مرگ و میر در سنین ۶۰ تا ۷۰ سال در ایرانی‌ها را به ترتیب مربوط به بیماری‌های قلبی_عروقی، دیابت، بیماری‌های کلیوی و سرطان‌ها معرفی کرد و افزود: همچنین متاسفانه تنها کمتر از ۴۰ درصد افراد مبتلا به فشارخون و دیابت تحت کنترل مناسب با داروها هستند.

مدیر آموزش سازمان نظام پزشکی ادامه داد: هرچند بنابر تعریف، افراد بالاتر از ۶۰ سال به عنوان سالمند معرفی می‌شوند، اما مطالعات نشان می‌دهد، سن تقویمی لزوما تعیین کننده سطح توانایی یا ناتوانی افراد نیست و بسیاری از افرادی که سن ۶۰ سال و بالاتر دارند به خوبی قادرند فعالیت‌های فیزیکی و شناختی موثری در جامعه داشته باشند. همچنین افرادی که در گروه‌های سنی بالاتری از سالمندی قرار دارند، مانند افراد ۷۵ ساله تا ۸۵ ساله نیز علی‌رغم برخی محدودیت‌ها می‌توانند در جامعه نقش آفرین باشند. بنابراین برنامه‌ریزی مناسب برای استفاده از توان سالمندان در جامعه و پرهیز از نادیده گرفتن توانایی‌های آنها هم از جهت سلامت سالمندان و هم از جهت برخورداری جامعه از تجربه و مشارکت آنها حائز اهمیت است.

وی با تاکید بر لزوم برنامه ریزی جامع و مناسب جهت بررسی کامل یک بیمار سالمند، گفت: باید بیمار را نه تنها از نظر ابتلا به اختلالات همه‌ ارگان ها و نیز مشکلات نورولوژیک همچون اختلالات حرکتی، افسردگی، عملکرد حافظه و اضطراب مورد بررسی قرار داد، بلکه باید شرایط زندگی بیمار، ارتباطات خانوادگی و اجتماعی او و حتی مخاطراتی که در محیط فیزیکی منزل برای سلامت سالمند عامل تهدید محسوب می شود را نیز مورد توجه قرار داد.

عزیزی در پایان افزود: هرچند پدیده سالمندی از نتایج توسعه است، اما بی‌توجهی به ابعاد مختلف آن و همچنین نیازهای سالمندان می‌تواند مانع جدی در برابر توسعه باشد، در حالی که می‌توانیم با افزایش کیفیت زندگی سالمندان این تهدید را به فرصتی برای رشد جامعه تبدیل کنیم.