یک‌فوریت طرح شفافیت آرای نظام تقنینی بعد از بارها طرح و رد و اصلاح، بالاخره در مجلس تصویب شد. بر اساس ماده‌واحده این طرح تمامی شوراها، مجامع و نهادهای مؤثر در فرآیند قانون‌گذاری و نهادهای تصمیم‌گیرنده که صلاحیت سیاست‌گذاری یا وضع قانون و مقررات دارند ازجمله مجلس شورای اسلامی، هیئت‌وزیران، مجمع تشخیص مصلحت نظام ، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی فضای مجازی، شوراهای شهر و روستا، خبرگان رهبری و شورای نگهبان موظف به علنی‌سازی رأی اعضا و انتشار آن و همچنین علنی‌سازی مذاکرات در درگاه اینترنتی خود هستند. رأی نمایندگان مجلس به یک‌فوریت طرح جدید شفافیت آرا در حالی محقق شد که ۱۷ شهریور در دو بار رأی‌گیری، هم دو فوریت و هم یک‌فوریت این طرح با مخالفت محکم اهالی بهارستان مواجه شد و فقط ۵۹ رأی موافق در مجلس کسب کرد.
تحلیل‌ها نشان می‌دهد که طیف وسیعی از نمایندگان مجلس که اصلاح‌طلب یا نزدیک به دولت محسوب می‌شوند، نوبت قبل به این دلیل که اصولگرایان مجلس، پرچمدار طرح شفافیت آرای نمایندگان بوده‌اند، با آن همراهی نکرده‌اند، اما این‌بار که نماینده‌ای اصلاح‌طلب، طراح بوده و فراکسیون امید، پرچمدار طرح شفافیت بوده، با آن موافقت نموده و برای تصویبش تلاش کرده‌اند. این در حالی است که برخی از اصولگرایان مجلس، صراحتا ابراز داشته‌اند که ما حاضریم شفافیت به تصویب برسد و این جراحی بزرگ انجام شود، حتی اگر فردی از جریان رقیب طراح آن باشد و در افکار عمومی، نقطه قوتی در کارنامه رقیب نوشته شود. این بدان معناست که متأسفانه همچنان اکثریت نمایندگان مجلس شورای اسلامی، دغدغه‌هایی مهم‌تر از وکالت مردم دارند و حتی در موضوع مهمی مانند شفافیت که اساسش با سیاسی‌کاری منافات دارد، کاملا سیاسی و خطی عمل می‌کنند. شفافیت آرا، اگر چند کارکرد اصلی داشته باشد، حتما یک موردش، حذف زمینه‌های سیاسی‌کاری و ورود به تقنین علمی و تخصصی است که به نظر می‌رسد همچنان برخی از نمایندگان مجلس و به‌ویژه آنان که موافقان امروز و مخالفان ماه پیش شفافیت محسوب می‌شوند، با آن کاملا بیگانه‌اند.
اما مهم‌تر از آن‌که فوریت طرح شفافیت چگونه تصویب شد، آن است که بالاخره تصویب شد. در چند هفته گذشته، از منبر روحانیون برجسته گرفته تا ممبر شبکه‌های اجتماعی، همه و همه در ایجاد زمینه و بستر حرکت مجلس به سمت شفافیت نقش داشتند. نقد تند حجت‌الاسلام پناهیان، یادداشت‌ها و گزارش‌های انتشاریافته در رسانه‌ها، اظهارنظر برخی مسئولان، مواضع تشکل‌های دانشجویی و حتی صحبت‌های منتقدان مجلس در محافل گوناگون، در پیدایش فضایی که در آن، مجلس عملا قادر به رد شفافیت نباشد، بی‌تأثیر نبود. اگرچه ای‌کاش انتقادات حجت‌الاسلام پناهیان با ادبیات بهتری بیان می‌شد، اما روشن است که شبکه منابر و مساجد، همچنان در دل مردم، نفوذ دارد و می‌تواند به‌عنوان دیده‌بانی برای اصحاب قدرت عمل کند.
به‌هرحال، هرچه بود، ما پیروز شدیم، رسانه‌ها، آن روحانی خطیب، دانشجویان فعال، شهروندان خواهان تصویب طرح شفافیت، همه و همه پیروز شدیم، ما توانستیم مجلسی که چند هفته پیش، طرح شفافیت را دارای فوریت و بلکه ضرورت نمی‌دانست، وادار به اصلاح کنیم.
مسعود پیرهادی
